nin dada

bu ablamızın hikâyesi garip bir hikâyedir. tarih yanılmıyorsam mö 1850'ler falan olsa gerek. ben o dönemlerde yurttaşlar meclisinin baktığı davaları takip ediyorum. belki zamanı gelir bizi de oralara layık görürler, biz de yargıç oluruz beklentisi içerisindeyiz. tabi benimle ilgili ufak bir pürüz var; her ne kadar, işlerin altından başarıyla kalkıyor olsam dahi tosbağa olmamdan mütevellit önüme ciddi engeller çıkarılıyordu. anlayacağınız liyakat mevzusu genelde tosbağaları es geçiyor. medeniyet sümer'de başlasa da, bu ayrımcılık işlerinden, şu gariban kabuğum çok çekti. neyse bunlar derin mevzular. ben asıl nin-dada'nın mevzusunu anlatacağım.

bu ablamızın lu-inanna adında bir kocası vardı. pek sevdiğimiz bir abi değildi. tapınak görevlisiydi. burnundan kıl aldırmayan, herkesin işine burnunu sokan, bu yüzden de burnu boktan pek çıkmayan sıkıntılı bir şahsiyetti. ölmüş adamın arkasından böyle konuşmak iyi olmuyor ama o zamanlar bize mevtayı nasıl bilirdiniz diye sormadıkları için bazı şeyler içimde kalmış olabilir. mevzuyu asırlardır içimde tuta tuta dert ettim sanırım. özetle işe yaramaz adamın tekiydi deyip konuyu bağlayayım. artık mevzu her neyse bu abi cinayete kurban gitti. öldürenlerden birisi berber, diğeri bahçıvan. üçüncü için de illegal işlere bulaşmış diyorlardı. o dönem bu cinayetle ilgili şehirde çok dedikodu döndü. bu fantastik dörtlü; sözde değerli sümer tabletlerinin kaçakçılığını falan yapıyorlarmış, sonra bir takım anlaşmazlıklar olmuş ve ihale lu abinin üzerine kalmış. tamam bir takım anlaşmazlıkların olabileceğini kabul ediyorum da bu tabletlerin o dönemde ederi nedir ki? bunlar kahin mi? gelecekten mi geldiler de bunun kaçakçılığına soyunsunlar? o kısım tamamen saçmalık ama milletin ağzı torba değil ki büzesin. yalan yanlış ne varsa sokaklarda konuşulup durdu. biz de başımızı emme basma tulumba gibi aşağı yukarı sallayıp durduk.

işin enteresan kısmı ise şu; bu üç kafadar, kocasının öldürüldüğünü bir şekilde nin-dada ablaya haber veriyorlar. nin-dada abla istifini hiç bozmuyor. ağzı dili lal oluyor. konudan kimseye bahsetmiyor. sonrasında olay ortaya çıkınca ve konu yurttaşlar meclisine kadar gelince işler biraz karışıyor. nippu'da, nin-dada abla dahil hepsinin yargılanmasına karar veriliyor. bende böyle bir davayı duymuşum kaçırır mıyım? konuyu takipteyim elbette. 9 meclis üyesi kadının da cezalandırılması gerektiği yönünde görüş belirtince iki meclis üyesi de kadını savunma yönünde tavır koyuyorlar. diyorlar ki; ''bu kadın cinayette yer almadı. onun cezalandırılması yersiz olur!'' bu noktada bir takım tartışmalar yaşanıyor ancak ablamızın kocasının, kocalık vazifelerini yerine getirmediği, karısına kötü davrandığı falan da beyan edilince, diğer üyelerin de tavırları değişiyor. başlangıçta azmettirici olduğundan ya da suç ortağı olarak hareket ettiğinden şüphelendikleri kadının beraatına karar veriyorlar. böylece mevzu üç idamla noktalanıyor. netice olarak bu ablamız cinayeti sonradan öğreniyor. öncesinde mevzulardan haberi dahi yok. kimseyi cinayet için teşvik etmiyor. sadece adaletin tecellisini biraz geciktiriyor ama suç ortağı ya da azmettiricisi değil.

böylece nin-dada abla, hukuk tarihine bu özel dava ile birlikte geçmiş oluyor. hatta dava kayıtlarının hepsini o zamanlar ben not almıştım. mahkeme katipliği falan olmadığı için sayemde bu mevzu bilinir hale geldi. hatta kramer'in bu olaydan haberdar olması ve sonrasında bunun üzerine yazması falan benim tuttuğum notları bulması ile gerçekleşmiştir. ama başta da söylediğim gibi tosbağa olmamızdan mütevellit kimse adımızı dahi anmadı. sümer'deki yargılamaların hukuki olup olmadığı noktasında böylesine önemli bir olayı aktaran bendenize yapılan bu haksızlık ise sümer tarihine kara bir leke olarak gölge düşürdü. ya da düşürmemiştir yollarına bakmışlardır. neyse işte mevzu bu. bu ablanın adını daha önce duyduysanız da nasıl duyduğunuzu bilin istedim. daha önce de söylediğim gibi; tarihi, tosbağaların, ''kadim kabuk aktarımı geleneği'' üzerinden değerlendirirseniz enteresan verilere ulaşırsınız. mevzuları bir de bizden dinlemek size farklı bir bakış açısı kazandırır.