nuri bilge ceylan filmleri neden izlenmiyor sorunsalı

şimdi size çakallarla dans, kolpaçino veya recep ivedik serisinin yeni filmi geliyormuş desem şimdiden bilet almak için para biriktirmeye başlarsınız. fakat her filmiyle minimum 1 uluslararası ödül kazanma garantisi olan nuri bilge ceylan'ın filmlerini bedava dahi olsa öyle çok izleyen olmuyor.

böyle olunca insan merak ediyor, siz hep o avmlerin en üst katlarındaki fast food zincirlerinde hayatlarının yarısını geçiren tiplerden mi olacaksınız yoksa kimsenin bilmediği az ve öz müşterisi olan elit mekanların müdavimi mi ?

nuri bilge de en az şahan kadar kendini tekrar ediyor. kulvarları farklı olsa da aynı sıkıcılık..

çünkü sıkıcı. kim ne derse desin.

cunku nbc filmlerinde normal hayati gosteriyor. arkada fon muzigi yok, efekt yok, patlayan binalar, kurtarilan hayatlar, buyuk bir romantizm yok, uzaylilar ya da zombiler yok. replikler, oyuncular, ortam, hepsi gunluk hayatimizdan. bu yuzden yurdum insanina sıkıcı geliyor. hicbirimiz hayatlarimizi hollywood setinde gibi yasamiyoruz ama ekranda bunu gormek istiyoruz.

seyrediliyor. 90'lardan beri...

çünkü daralacağımı en başından hissediyorum. o kadar sanat bilmesem de olur.

sanat filmi denilen "sıkıcı" diye kodlanmış olan filmler maalesef halkın çoğuna hitâp etmiyor. bu yüzden izlenmiyor. toplumun çoğu dizi, film, müzik gibi hobileri sıradan, sıkıcı, tek düze hayatlarından sıyrılıp bir nebze olsun kendini soyutlamak için bir araç olarak görüyor.
bu bağlamda çok da dikkat edilmesi gerekmeyen, çok yormayan, hatta hayatın gerçekleriyle alâkası olmayan filmler daha çok rağbet görüyor. millete john wick izletin, görevimiz tehlike izletin; binadan binaya atlasın adamlar, saçma sapan koşup ateş sıksınlar. 2 saatin nasıl geçtiğini bilemeden öylece kafa dağıtabilirsiniz. bir şey katmadığı gibi yormaz da, hayattan koparır 2 saatliğine. ve uyuşturur.

nuri bilge ceylan, zeki demirkubuz, theo angelopoulos, andrey tarkovski gibi isimlerin filmleri ise hayatın tüm derinliğini, kederini, gerçeğini belli eden ve detaylarında anlam olan filmler insanları geriyor. film için de ayrıca kafa yormak istemiyor çoğu insan. detaylara dikkat edip analiz yapmaktan, çıkarımlar yapmaktan herkes hoşlanmıyor. bu yüzden sanat filmi denilen halk arasında "sıkıcı" olan filmler çok da tutmuyor.

sinema da sanatın bir dalıdır ve sanatın bir alanıyla ilgilenip anlayan kesim her zaman halkın çok az bir kısmı olur. tutmaması normal. özellikle de sanatın hiç önemsenmediği şu ülkemizde...

ben hayatın her alanında yavaşlıktan sıkılıyorum bu sebeple izleyemiyorum.

gişe için yapmıyor ki. farklı bir beyne sahip ve içindekini yalın bir formda aktarıyor perdeye. o aktardığı da hayatın gerçekten yavaş bir tempodaki akışının yansıması. bir heykele bakmak sıkıcı olabilir . sonuçta canlanıp bize bir şey anlatmayacak . öyle duruyor orada işte bak geç ama geçemiyoruz. o halde neden bakakalıyoruz bir taşın metalin karşısında ? mesajı alabilmek için değil mi?

örneğin deseler bize hayatının son 20 yılını anlat, bir zamanlar her gün okula giderdim diye anlatmayız ki. ne anlatırız? okul dönemimizdeki en ilginç olan bir günümüzü. nbc o bizlerin pass geçtiği diğer günleri de anlatıyor. rutini ve önünde arkasında rutinin de olduğu farklı bir süreci. o buna sanat diyor biz ise hocam ama esnettin ya diyoruz. bu dil sıkıcı geliyor seyirciye çünkü seyirci haklı evet sıkıcı ama n.b. ceylan'ın bu umurunda mı?

ben ahlat ağacını izledim film iyi güzel ama sonuç bana bir şey kazandırmadı. karakterler amaçsız yaşayan insanlar ise ve filmde bir şey bana anlatılmıyorsa ben o filme film demem. ben ahlat ağacının amacını çözemedim ya ben çok salağım ya da ağaç yamuktu ben görmedin.

adamın zaten belli bir hedef kitlesi var ve bence o kitleye de gişede ulaşıyor gayet. ulaşmasa neden senelerdir film çeksin? festival filmi olarak kategorilendirilen filmlerin dünyanın neresinde olursa olsun belli bir izleyici kitlesi var zaten.

araştırmadım ama sanmıyorum ki nuri bilge'nin filmleri, bu bahsedilen diğer filmlerin gösterildiği salonlar kadar salonda gösteriliyor. hatta muhtemelen şehir, ilçe vs konusunda da yelpazesi çok geniş değil. kaldı ki tek hedef kitlesi de türk izleyicisi değil. adam bu sene cannes'da 5-6 dakika alkışlandı ya. sizce oturup kolpaçino neden benden daha çok izleniyor diye hayıflanıyor mudur şu durumda?

ezcümle, gişeye film yapayım paraları götüreyim mentalitesinde bir insan olmadığından bu kıyası doğru bulmuyorum. nbc de doğru bulmuyor bence. hissediyorum.

kendisi akışı tamamen yavaş filmler çekiyor bir de bu yetmezmiş gibi ele aldığı mekan taşra oluyor. taşrada zaman kente göre zaten yavaş akıyor. üstelik izleyicinin alışık olduğu karakterler yok, saf kötü ya da saf iyi bir karakter bulamayız onun filmlerinde. ceylan'ın ekonomik kaygısı da yok onun derdi daha çok kentte de yaşasa, entelektüel de geçinse hepimizin sahip olduğu o taşralı kafayla. film izlerken alışık olduğumuz heyecandan heyecana sürüklenmek yok aksine oldukça durağan her şey. bu durağanlık bizi düşünmeye itiyor. film izlerken düşünmek de zor geliyor bize bu nedenle de nbc filmleri izlenmiyor.

insanın ya da dünyanın doğasına aykırı filmler çekmediği için.

filmlerindeki karakterler mahallende, işyerinde gördüğün insanlar. olaylar desen ona keza. hani filmini izlerken ulan şu olay benimde başıma gelmişti diyebileceğin, kendinden birşeyler bulabileceğin konular. nbc amcasının karısına atlayan bir adamı konu alsa onu aşkı memnu'daki gibi süsleyip püsleyip ekstra romantize edip iyi bişeymiş gibi göstermez. taş evde romantik bir buluşma ayarlayıp iki dakika erotizmi tavan yaptıracak bir sevişme sahnesi yazmaz. ama insanlar bunu istiyor. cesur sahne diye yapılacak haber bunda yatıyor. böyle bir sahnede oynayınca oyuncunun başlığı açılıyor mesela sözlüklerde, sosyal medyada gündeme bunla giriliyor.

nbc'nin en sevdiğim filmi kış uykusu'dur mesela. oradan örnek vereyim. nejat işler'in oynadığı ismail karakterini izlerken dersin ki ulan bu aynı abim ya da işte arkadaşım ahmet diyelim. tepkileri, olaylar karşısındaki tutumu tanıdıktır. ama insanlar bunu izlemeyi istemez. oğlu aydın karakterinin arabasının camını kırdı diye aydın nazikçe uyarıyorum ayağına çocuğun cezalandırılmasını ister aslında. ismail çocuğa bir tokat vurur ama bu çaresizlikten olmaz. aydın'ın ne istediğinin çok net farkındadır. ezilip büzülmez de. oldu mu yüreğin soğudu mu diye lafta çarpar falan. bizim seyirci bu sahnede ne isterdi. ya çocuk dayak yesin bolca ezilsin falan salt mahsun kırmızıgül draması olsun ya da ismail adamı aydın'ı dövsün. bu senaryoda bu ikisi çok yazılır ama nuri bilge'nin yazdığı halini az kişi yazar. ama millet köpeği için oturduğu yerden bir manga adamı döven john wick'i görmeyi ister. sıradan olmasın ana karakter.

ya salt salya sümük ağlatacaksın bire bin ekleyip bergen filmi gibi, ya asıp keseceksin polat alemdar gibi. bir duygu olacak ve o duygu aşırı yoğun olacak. ya iyi olacak ya kötü. nbc filmlerinde okumuş karakterinde yanlışları olur, cahil kesiminde doğru bildiği bişey olabilir. salt doğrulu karakter full kötü karakter değil. okumuş olan aydın'da yanlış yapabilir, cahil olan ismail'de bazen haklı olabilir. tıpkı hayatın içindeki hepimiz gibi.

evet bazı sahneler uzun falan olabilir. tüm filmlerini izlemedim izleyemedim. zaman zaman ben de sıkılıyorum bu tarza sabredebileceğim modumda olmuyorum ama bence genel olarak kalemi iyi. he herkes bunu mu arıyor orası meçhul.

tavşan kurbağa v.s. gibi hayvanlar öldürülüyor filmlerinde. ne olacak yahu! sağda solda iki kedi seversiniz burada da "noro bolgo coylon folmloro gozol" dersiniz.

üçünü de tanımıyoruz , o yüzden.

memleketin zeka ve algı düzeyi recep ivedik'e ancak yeterken, kim ne yapsın nbc'yi.

benim tanımlarım da çok popüler olmuyor mesela...
bu sanırım, derine biraz fazla girme ile alakalı bir olay.

o değil de, nuri bilge ceylan ile bir şeyler içmek isterdim gerçekten.
misafir edeyim hatta ben o'nu!
gelsin, birkaç gün kalsın bende.

yoğun ambiyans, kıvamında muhabbet...
sonrasında kıvamında ambiyans, yoğun muhabbet...
hehe..
aaah ah.. neler var bende..