ocağına incir ağacı dikmek

birinin evini barkını dağıtmak ve birinin varlığına ya da saygınlığına zarar vermek gibi anlamlarda kullanılan bir deyimdir. deyimin ortaya çıkışıyla ilgili farklı hikayeler vardır.

birinin yaşantısında sorun çıkartmak ve alt üst etmek anlamında kullanılan bir deyimdir. aslında sadece mecazen değil, gerçeği yansıttığı bir anlamı da vardır çünkü incir ağaçlarının kökleri hızlıca yayılıp kişilerin evlerine zarar verebilir.

kimi ocağına incir diker
binlerce insanın
sonra geçer bir gülün
karşısında ağlayabilir.
- keşanlı ali destanı.

bir rivayete göre.

incir ağacı yaprakları geniş ve koyu bir ağaçtır. hele dikildiği yeri sevdi mi değmeyin keyfine. gelişir, büyür, büyür, büyür ve devasa bir gölgelik alan oluşturur.

meyvesi de bol olur genellikle. kuşlar bol bol sebeplenir meyvesinden. öyle ki olgunlaşıp düşenleri bile haşere, sinek ve kurtlara rızık olur. gelip geçilen bir yerdeyse insanlar da istifade eder.

işte bu sebeple mezarlıklara çokça dikilir. mezara gölge, yapmasının yanında meyvesiyle de mezarlığa gelenlere yarar. mezarlığa dikilen ağaçların gölgesi haliyle mezar doludur.

üşte bu nedenle farkında olarak veya olmayarak birine zarar verdiğinizde o kişi size sitem ederken bu deyimi kullanır.

burada kişi karşısındakine; beni öldürdün ocağımı mezarlığa çevirdin demek amacındadır.

tabii böylesi söylemler zamanla kalıplaşır. hikayesi bilinmese de anlamı ve kullanım nedeni bilinir.

herkesin kullandığı ve toplumda kendine yer bulmuş deyimi kullanması mümkün ancak herkesin bu kalıbın hikayesini bilmesi mümkün değildir elbette.

seviyorum ben böyle hikayeleri. çünkü yaşanmışlıklar ve anlamlar ayrı bir güzellik katıyor dile. hem öyle yoğurdun kaymağı gibi yüzeysel olmuyor.

anlam derinliği çok güzel bir şey. tavsiye ederim.*

gittiğim restorasyon gezisinde uzun zamandır tamir görmediği için yapının bir çok yerini incir ağaçlarının sardığını, incir ağaçlarının yapıya içeriden zarar verdiğini anlattılar. çok ilginç bir bilgi olarak dinledim, sonra birden bu deyim aklıma gelince aydınlandım, ne anlamlı bir deyim.

roma cumhuriyeti ile kartaca devleti arasında ki savaşların sonuncusu olan ııı. pön savaşı roma zaferi ile bitince roma ordusu (mö. 2. yüzyıl) kartaca şehrini dümdüz etmiş tuzlaşmış ve her yere incir ağacları * dikmişti bir daha burada bir yerleşim yeri kurulamasın ibret olsun diye ..
bu söz belki de oradan geldi .
*incir ağacı olayını ben baktım net'te bulamadım ben çok eskiden bir kitapta okumuştum ,

incir ağacı anadolu'nun kadim korku kültüründe önemli bir yere sahiptir. hep tekinsiz, korkutucu konularla ilişkilendirilmiştir. anadolu korku anlatılarında sıkça bahsedilir incir ağacından. böyle bir deyime bizim dilimizde rastlanmasına şaşmamak gerek.