1.
lütfi ömer akad olarak da bilinen, türk sinemasının yönünü değiştiren yönetmenlerden biri.
sinemacılar kuşağının önde gelenlerinden. daha önce türk sineması, tiyatronun kamera ile çekilip gösterilmesiydi diyebiliriz.
özellikle gelin, düğün ve diyet isimli göç üçlemesi sinemamızın mihenk taşlarıdır. kanımca bu filmlerin tek kötü yanı hülya koçyiğit’tir. sevmiyorum onu.
sinemacılar kuşağının önde gelenlerinden. daha önce türk sineması, tiyatronun kamera ile çekilip gösterilmesiydi diyebiliriz.
özellikle gelin, düğün ve diyet isimli göç üçlemesi sinemamızın mihenk taşlarıdır. kanımca bu filmlerin tek kötü yanı hülya koçyiğit’tir. sevmiyorum onu.
devamını gör...
2.
türk film yönetmeni ömer lütfi akad 1916’da istanbul’da doğdu.
galatasaray lisesi’ni ve istanbul yüksek ticaret ve ekonomi okulu’nu (1942) bitiren sanatçı, sema film, lâle film ve erman film adlı kuruluşlarda çalıştı. erman film adına çekilen damga (1947) adlı filmin yönetmeni çekimi bırakınca, yarım kalan ilk sahneyi çekti. vurun kahpeye (1949) adlı filmle de yönetmenliğe başladı.
akad’ın ilk filmlerini yönettiği yıllarda türk sineması, bir geçiş dönemi yaşıyordu. gerçekten, o yıllarda tiyatro çıkışlı yönetmenler sinemayı tiyatronun etkisi altında tutarken, bazı genç yönetmenler de “sinema filmi” yapmaya çalışıyorlardı.
akad bu ikinci topluluğa katıldı, ama ilk filmlerinden beklediği sonucu alamadı. buna karşılık, 1952’de yönettiği kanun namına adlı filmle türk sinemasında yeni bir dönem başlattı. daha sonraki filmleriyle de bu alanda hem bir öncü, hem de bir usta olduğunu kanıtladı.
akad’ın günümüze dek çevirdiği filmler başlıca üç dönemde değerlendirilebilir. mesleğe alışma yılları diye nitelendirilebilecek birinci dönem, damga’daki kısa çalışmayla başlar ve arzu ile kamber adlı filmle biter. kanun namına ‘yla başlayan ve suat köprüsü’yle biten ikinci dönem içindeki filmlerin tümünde sinema dilini geliştirme, yeni bir anlatım oluşturma çabaları görülür.
akad’ın filmleri arasında özellikle bir “üçleme” hemen dikkati çeker: gelin, düğün, diyet. gelin göç sorununu işler; düğün, göçten sonra büyük kente yerleşmeyi, bu kentte tutunmayı anlatır; diyet’teyse kentte yerleşip tutunmuş kişilerin yaşamı, sorunları, karşılaştıkları güçlükler sergilenmiştir. akad, televizyon için de filmler gerçekleştirmiştir. ömer seyfettin’in öykülerinden uyarlanan bu filmlerde akad’ın anlatımı doruk noktasına ulaşır. hareketsiz bir kamera, yalın bir anlatım ve yalın bir kurgu bu filmlerin ortak özelliğidir.
uzun süre sinema-tv enstitüsü’nde öğretim görevlisi olarak çalışan ömer lütfi akad, 1987’de istanbul film festivali onur ödülü’nü, 1988’de de kültür bakanlığı kültür ve sanat ödülü’nü almıştır.
ayrıca belgeseller çekip senaryo yazarlığı yapmıştır. yazdığı ışıkla karanlık arasında adlı deneme otobiyografisi türk sinemasının başlangıç ve gelişim kesitinin görülebildiği ilginç bir yapıttır. kitabın ilk bölümü şöyle bitiyor: bellek denen seksen altı yıllık o tıkış tıkış istiften sinema ile ilgili silinmemiş imleri ayıklayıp yazmaya çalışacağım. bunlardan bir sonuç çıkarmak, bir yoruma varmak işim olmayacak. söyleyebileceğim tek şey şu: “işte elli yedi yıllık sinema serüvenimin, yaşamımda ışıkla karanlık arasında bıraktığı izlenimler bunlar.”
akad, 1974'ten itibaren istanbul devlet güzel sanatlar akademisine bağlı sinema-tv enstitüsünde sinema dili, senaryo, oyun, yönetim dersleri verdi ve öğrenci uygulamalarını yönetti. bir süre aradan sonra 1990 yılında tekrar mimar sinan üniversitesi sinema-tv bölümüne döndü. 6 ekim 1997 tarihli açılış töreninde üniversite senatosu kararı ile verilmiş olan onursal profesör unvanını aldı.
1999 sonunda (83 yaşında) anılarını yazmak için bilgisayar kullanmayı öğrendi. ışıkla karanlık arasında adını verdiği kitabını yazmayı 6 haziran 2003'te bitirdi. 2004'te iş bankası yayınları'ndan ilk baskısı yayımlandı, iletişim yayınları tarafından 2016 ve 2018'de tekrar yayımlandı.
2003 yılında okuldan ayrıldı. 2007'de roman yazmaya başladı ancak bitirmedi. yazdığı deneme öykülerden iki tanesi milliyet sanat'ta yayımlandı. 19 kasım 2011 tarihinde, 95 yaşında istanbul'da öldü.
galatasaray lisesi’ni ve istanbul yüksek ticaret ve ekonomi okulu’nu (1942) bitiren sanatçı, sema film, lâle film ve erman film adlı kuruluşlarda çalıştı. erman film adına çekilen damga (1947) adlı filmin yönetmeni çekimi bırakınca, yarım kalan ilk sahneyi çekti. vurun kahpeye (1949) adlı filmle de yönetmenliğe başladı.
akad’ın ilk filmlerini yönettiği yıllarda türk sineması, bir geçiş dönemi yaşıyordu. gerçekten, o yıllarda tiyatro çıkışlı yönetmenler sinemayı tiyatronun etkisi altında tutarken, bazı genç yönetmenler de “sinema filmi” yapmaya çalışıyorlardı.
akad bu ikinci topluluğa katıldı, ama ilk filmlerinden beklediği sonucu alamadı. buna karşılık, 1952’de yönettiği kanun namına adlı filmle türk sinemasında yeni bir dönem başlattı. daha sonraki filmleriyle de bu alanda hem bir öncü, hem de bir usta olduğunu kanıtladı.
akad’ın günümüze dek çevirdiği filmler başlıca üç dönemde değerlendirilebilir. mesleğe alışma yılları diye nitelendirilebilecek birinci dönem, damga’daki kısa çalışmayla başlar ve arzu ile kamber adlı filmle biter. kanun namına ‘yla başlayan ve suat köprüsü’yle biten ikinci dönem içindeki filmlerin tümünde sinema dilini geliştirme, yeni bir anlatım oluşturma çabaları görülür.
akad’ın filmleri arasında özellikle bir “üçleme” hemen dikkati çeker: gelin, düğün, diyet. gelin göç sorununu işler; düğün, göçten sonra büyük kente yerleşmeyi, bu kentte tutunmayı anlatır; diyet’teyse kentte yerleşip tutunmuş kişilerin yaşamı, sorunları, karşılaştıkları güçlükler sergilenmiştir. akad, televizyon için de filmler gerçekleştirmiştir. ömer seyfettin’in öykülerinden uyarlanan bu filmlerde akad’ın anlatımı doruk noktasına ulaşır. hareketsiz bir kamera, yalın bir anlatım ve yalın bir kurgu bu filmlerin ortak özelliğidir.
uzun süre sinema-tv enstitüsü’nde öğretim görevlisi olarak çalışan ömer lütfi akad, 1987’de istanbul film festivali onur ödülü’nü, 1988’de de kültür bakanlığı kültür ve sanat ödülü’nü almıştır.
ayrıca belgeseller çekip senaryo yazarlığı yapmıştır. yazdığı ışıkla karanlık arasında adlı deneme otobiyografisi türk sinemasının başlangıç ve gelişim kesitinin görülebildiği ilginç bir yapıttır. kitabın ilk bölümü şöyle bitiyor: bellek denen seksen altı yıllık o tıkış tıkış istiften sinema ile ilgili silinmemiş imleri ayıklayıp yazmaya çalışacağım. bunlardan bir sonuç çıkarmak, bir yoruma varmak işim olmayacak. söyleyebileceğim tek şey şu: “işte elli yedi yıllık sinema serüvenimin, yaşamımda ışıkla karanlık arasında bıraktığı izlenimler bunlar.”
akad, 1974'ten itibaren istanbul devlet güzel sanatlar akademisine bağlı sinema-tv enstitüsünde sinema dili, senaryo, oyun, yönetim dersleri verdi ve öğrenci uygulamalarını yönetti. bir süre aradan sonra 1990 yılında tekrar mimar sinan üniversitesi sinema-tv bölümüne döndü. 6 ekim 1997 tarihli açılış töreninde üniversite senatosu kararı ile verilmiş olan onursal profesör unvanını aldı.
1999 sonunda (83 yaşında) anılarını yazmak için bilgisayar kullanmayı öğrendi. ışıkla karanlık arasında adını verdiği kitabını yazmayı 6 haziran 2003'te bitirdi. 2004'te iş bankası yayınları'ndan ilk baskısı yayımlandı, iletişim yayınları tarafından 2016 ve 2018'de tekrar yayımlandı.
2003 yılında okuldan ayrıldı. 2007'de roman yazmaya başladı ancak bitirmedi. yazdığı deneme öykülerden iki tanesi milliyet sanat'ta yayımlandı. 19 kasım 2011 tarihinde, 95 yaşında istanbul'da öldü.
devamını gör...