1.
anarşist şair.
“ateizmin gerekliliği” makalesi yüzünden oxford’dan atıldı. “anarşinin maskesi” şiirinde ingiliz hükümetini ağır bir şekilde eleştirdi. babası parlamenter... kendisi genç yaşta öldü. marry shelley’in (frankenstein kitabının yazarı) sevgilisi.
“ateizmin gerekliliği” makalesi yüzünden oxford’dan atıldı. “anarşinin maskesi” şiirinde ingiliz hükümetini ağır bir şekilde eleştirdi. babası parlamenter... kendisi genç yaşta öldü. marry shelley’in (frankenstein kitabının yazarı) sevgilisi.
devamını gör...
2.
sadece anarşist olarak nitelenmesi kendisinin çeyreğinin çeyreğini anlamamak olur. radikal olduğu doğrudur mamafih salt ateist olarak nitelenemeyecek kadar mistisizme eğilimli, tek bir kalıba hapsedilemeyecek kadar vizyonerdir. romantik dönem ingiliz şiirinin peygamberlerinden olan bu şairi herhangi bir kavramın içerisine sokmakta güçlük çekmek kelimelerin kifayetsizliğinden ya da aklımızın darlığından değil, kendisinin dehasının uçsuz bucaksız ufkundandır daha çok.
devamını gör...
3.
şiir gibi ismi olan, ingiliz yazınının ve romantik dönem'in en önemli şairlerinden biri.
devamını gör...
4.
öldükten sonra kıymeti anlaşılmış ingiliz şair. yalnızca kıymeti anlaşılmış demek daha doğru olur çünkü kendisi ne yaşarken ne ölüyken anlaşılabilmiştir bana kalırsa. bir kaç kuşak boyunca kendinden sonraki şairleri etkilemiştir. muhtemelen genç yaşında trajik bir şekilde ölmüş olmasa geriye bırakma ihtimali olan onlarca eser ile daha da ölümsüzleşecekti. ölümü gibi yaşamı da trajiktir shelley'nin. üniversitedeyken the necessity of atheism'i yazmakla kalmayıp imzalı bir kopyasını tüm bölüm başkanlarına göndermiştir ve bu işin sonunda hem okuldan kovulmuş hem babası tarafından reddedilmiştir. sürgün, kötü giden bir evlilik* ve hastalıkla cebelleşmiş; bütün bunların ortasında dönemine aykırı düşen fikirlerini ifade etmekten kaçınmamıştır fakat ne yazık ki fikirlerini ifade ettiği eserlerinin büyük çoğunluğu öldükten sonra yayınlanmıştır. ek olarak; shelley'nin hayatına etki eden pek çok şey elbette var ama onu daha politik hâle getiren şüphesiz arkadaşı thomas jefferson hogg'un etkisinde fazlasıyla kalmış olması.anlaşılamamak, neredeyse deli yerine konulması, uğradığı zorbalık ve bulunduğu döneme büsbütün yabancı olması onu iyice melankolik bir hâle getirmiş ve bu son dönem eserlerinde kendini fazlasıyla belli etmiştir. ölümü de en az yaşamı kadar trajik bir şekilde gerçekleşmiş; geriye yalnızca mezar taşında yazan william shakespeare'in meşhur ariel's song'undan bir kaç cümle kalmıştır.
"nothing of him that doth fade
but doth suffer a sea change
ınto something rich and strange."
yalnızca şiir yazmamış bir çok makale de yazmıştır ki bunların en etkileyicisi bana kalırsa a philosophical view of reform isimli siyasi makalesidir.
şiirleri için ise pek çok şey söylenebilir ama kendi adıma içimde hiç bilmediğim bir yeri ince ince kazıyan bu şiirleri inceleyecek haddi görmeyerek sevdiğim bir şiirini not düşüyorum yalnızca.
to a skylark
hail to thee, blithe spirit!
bird thou never wert -
that from heaven or near it
pourest thy full heart
in profuse strains of unpremeditated art.
higher still and higher
from the earth thou springest,
like a cloud of fire;
the blue deep thou wingest,
and singing still dost soar, and soaring ever singest.
in the golden lightning
of the sunken sun,
o'er which clouds are bright'ning,
thou dost float and run,
like an unbodied joy whose race is just begun.
the pale purple even
melts around thy flight;
like a star of heaven,
in the broad daylight
thou art unseen, but yet i hear thy shrill delight -
keen as are the arrows
of that silver sphere
whose intense lamp narrows
in the white dawn clear,
until we hardly see, we feel that it is there.
all the earth and air
with thy voice is loud,
as, when night is bare,
from one lonely cloud
the moon rains out her beams, and heaven is overflowed.
what thou art we know not;
what is most like thee?
from rainbow clouds there flow not
drops so bright to see,
as from thy presence showers a rain of melody: -
like a poet hidden
in the light of thought,
singing hymns unbidden,
till the world is wrought
to sympathy with hopes and fears it heeded not:
like a high-born maiden
in a palace-tower,
soothing her love-laden
soul in secret hour
with music sweet as love, which overflows her bower:
like a glow-worm golden
in a dell of dew,
scattering unbeholden
its aërial hue
among the flowers and grass which screen it from the view:
like a rose embowered
in its own green leaves,
by warm winds deflowered,
till the scent it gives
makes faint with too much sweet these heavy-wingéd thieves:
sound of vernal showers
on the twinkling grass,
rain-awakened flowers -
all that ever was
joyous and clear and fresh - thy music doth surpass.
teach us, sprite or bird,
what sweet thoughts are thine:
i have never heard
praise of love or wine
that panted forth a flood of rapture so divine.
chorus hymeneal,
or triumphal chant,
matched with thine would be all
but an empty vaunt -
a thing wherein we feel there is some hidden want.
what objects are the fountains
of thy happy strain?
what fields, or waves, or mountains?
what shapes of sky or plain?
what love of thine own kind? what ignorance of pain?
with thy clear keen joyance
languor cannot be:
shadow of annoyance
never came near thee:
thou lovest, but ne'er knew love's sad satiety.
waking or asleep,
thou of death must deem
things more true and deep
than we mortals dream,
or how could thy notes flow in such a crystal stream?
we look before and after,
and pine for what is not:
our sincerest laughter
with some pain is fraught;
our sweetest songs are those that tell of saddest thought.
yet, if we could scorn
hate and pride and fear,
if we were things born
not to shed a tear,
i know not how thy joy we ever should come near.
better than all measures
of delightful sound,
better than all treasures
that in books are found,
thy skill to poet were, thou scorner of the ground!
teach me half the gladness
that thy brain must know;
such harmonious madness
from my lips would flow,
the world should listen then, as i am listening now.
"nothing of him that doth fade
but doth suffer a sea change
ınto something rich and strange."
yalnızca şiir yazmamış bir çok makale de yazmıştır ki bunların en etkileyicisi bana kalırsa a philosophical view of reform isimli siyasi makalesidir.
şiirleri için ise pek çok şey söylenebilir ama kendi adıma içimde hiç bilmediğim bir yeri ince ince kazıyan bu şiirleri inceleyecek haddi görmeyerek sevdiğim bir şiirini not düşüyorum yalnızca.
to a skylark
hail to thee, blithe spirit!
bird thou never wert -
that from heaven or near it
pourest thy full heart
in profuse strains of unpremeditated art.
higher still and higher
from the earth thou springest,
like a cloud of fire;
the blue deep thou wingest,
and singing still dost soar, and soaring ever singest.
in the golden lightning
of the sunken sun,
o'er which clouds are bright'ning,
thou dost float and run,
like an unbodied joy whose race is just begun.
the pale purple even
melts around thy flight;
like a star of heaven,
in the broad daylight
thou art unseen, but yet i hear thy shrill delight -
keen as are the arrows
of that silver sphere
whose intense lamp narrows
in the white dawn clear,
until we hardly see, we feel that it is there.
all the earth and air
with thy voice is loud,
as, when night is bare,
from one lonely cloud
the moon rains out her beams, and heaven is overflowed.
what thou art we know not;
what is most like thee?
from rainbow clouds there flow not
drops so bright to see,
as from thy presence showers a rain of melody: -
like a poet hidden
in the light of thought,
singing hymns unbidden,
till the world is wrought
to sympathy with hopes and fears it heeded not:
like a high-born maiden
in a palace-tower,
soothing her love-laden
soul in secret hour
with music sweet as love, which overflows her bower:
like a glow-worm golden
in a dell of dew,
scattering unbeholden
its aërial hue
among the flowers and grass which screen it from the view:
like a rose embowered
in its own green leaves,
by warm winds deflowered,
till the scent it gives
makes faint with too much sweet these heavy-wingéd thieves:
sound of vernal showers
on the twinkling grass,
rain-awakened flowers -
all that ever was
joyous and clear and fresh - thy music doth surpass.
teach us, sprite or bird,
what sweet thoughts are thine:
i have never heard
praise of love or wine
that panted forth a flood of rapture so divine.
chorus hymeneal,
or triumphal chant,
matched with thine would be all
but an empty vaunt -
a thing wherein we feel there is some hidden want.
what objects are the fountains
of thy happy strain?
what fields, or waves, or mountains?
what shapes of sky or plain?
what love of thine own kind? what ignorance of pain?
with thy clear keen joyance
languor cannot be:
shadow of annoyance
never came near thee:
thou lovest, but ne'er knew love's sad satiety.
waking or asleep,
thou of death must deem
things more true and deep
than we mortals dream,
or how could thy notes flow in such a crystal stream?
we look before and after,
and pine for what is not:
our sincerest laughter
with some pain is fraught;
our sweetest songs are those that tell of saddest thought.
yet, if we could scorn
hate and pride and fear,
if we were things born
not to shed a tear,
i know not how thy joy we ever should come near.
better than all measures
of delightful sound,
better than all treasures
that in books are found,
thy skill to poet were, thou scorner of the ground!
teach me half the gladness
that thy brain must know;
such harmonious madness
from my lips would flow,
the world should listen then, as i am listening now.
devamını gör...
5.
6.
peterloo katliamı'nın ardından modern dünyanın ilk pasif direniş çağrılarından birine imza atan şair. dönem dönem ingiliz işçi partisi sloganı olan "for the many, not the few" cümlesi bu şiire dayanır.
stand ye calm and resolute,
like a forest close and mute,
with folded arms and looks which are
weapons of unvanquished war.
and if then the tyrants dare,
let them ride among you there;
slash, and stab, and maim and hew;
what they like, that let them do.
with folded arms and steady eyes,
and little fear, and less surprise,
look upon them as they slay,
till their rage has died away:
then they will return with shame,
to the place from which they came,
and the blood thus shed will speak
ın hot blushes on their cheek:
rise, like lions after slumber
ın unvanquishable number!
shake your chains to earth like dew
which in sleep had fallen on you:
ye are many—they are few!
stand ye calm and resolute,
like a forest close and mute,
with folded arms and looks which are
weapons of unvanquished war.
and if then the tyrants dare,
let them ride among you there;
slash, and stab, and maim and hew;
what they like, that let them do.
with folded arms and steady eyes,
and little fear, and less surprise,
look upon them as they slay,
till their rage has died away:
then they will return with shame,
to the place from which they came,
and the blood thus shed will speak
ın hot blushes on their cheek:
rise, like lions after slumber
ın unvanquishable number!
shake your chains to earth like dew
which in sleep had fallen on you:
ye are many—they are few!
devamını gör...
7.
romantizmi temsil eden şiirleri bir yana, sürekli bir yerlerden hayranlık uyandıran devrimci şiirleri fırlayan şair.
devamını gör...
8.
frankenstein adlı eserin yazarı mary shelley'in kocasıdır.
1792/1822 yılları arasında, sadece 29 yıl yaşamış, ingiliz edebiyatının önemli isimlerinden biri kabul edilir.
ateizmin gerekliliği adlı makalesi ise hayatındaki bazı taşların yerinden oynamasına neden olmuştur, önce oxford'dan atılmış, ardından ise babası onu evlatlıktan reddetmiştir.
göremediği bir tanrı için görebildiği öz oğlunu reddetmiştir.
ölümü ise boğularak olmuştur.
death:
for my dagger is bathed in the blood of the brave
ı come, care-worn tenant of life, from the grave, where ınnocence sleeps 'neath the peace-giving sod, and the good cease to tremble at tyranny's nod;
ı offer a calm habitation to thee,--say, victim of grief, wilt thou slumber with me?
my mansion is damp, cold silence is there, but it lulls in oblivion the fiends of despair;
not a groan of regret, not a sigh, not a breath, dares dispute with grim silence the empire of death.
ı offer a calm habitation to thee,--say, victim of grief, wilt thou slumber with me?
ölüm: hançerim yiğitlerin kanıyla yıkandığı için, hayatın tasadan yıpranmış kiracısı, mezardan geliyorum, masumiyetin huzur veren çimenlerin altında uyuduğu ve iyilerin tiranlığın başını sallamasında titremeyi bıraktığı; sana sakin bir mesken sunuyorum, - söyle, kederin kurbanı, benimle uyur musun? köşküm rutubetli, soğuk bir sessizlik var orada, ama unutturuyor çaresizlik iblislerini; ne bir pişmanlık inlemesi, ne bir iç çekiş, ne bir nefes, cesaret eder ölüm imparatorluğuna karşı acımasız silence ile. sana sakin bir mesken sunuyorum, - söyle, kederin kurbanı, benimle uyur musun?
alıntı şiir kitabından/
1792/1822 yılları arasında, sadece 29 yıl yaşamış, ingiliz edebiyatının önemli isimlerinden biri kabul edilir.
ateizmin gerekliliği adlı makalesi ise hayatındaki bazı taşların yerinden oynamasına neden olmuştur, önce oxford'dan atılmış, ardından ise babası onu evlatlıktan reddetmiştir.
göremediği bir tanrı için görebildiği öz oğlunu reddetmiştir.
ölümü ise boğularak olmuştur.
death:
for my dagger is bathed in the blood of the brave
ı come, care-worn tenant of life, from the grave, where ınnocence sleeps 'neath the peace-giving sod, and the good cease to tremble at tyranny's nod;
ı offer a calm habitation to thee,--say, victim of grief, wilt thou slumber with me?
my mansion is damp, cold silence is there, but it lulls in oblivion the fiends of despair;
not a groan of regret, not a sigh, not a breath, dares dispute with grim silence the empire of death.
ı offer a calm habitation to thee,--say, victim of grief, wilt thou slumber with me?
ölüm: hançerim yiğitlerin kanıyla yıkandığı için, hayatın tasadan yıpranmış kiracısı, mezardan geliyorum, masumiyetin huzur veren çimenlerin altında uyuduğu ve iyilerin tiranlığın başını sallamasında titremeyi bıraktığı; sana sakin bir mesken sunuyorum, - söyle, kederin kurbanı, benimle uyur musun? köşküm rutubetli, soğuk bir sessizlik var orada, ama unutturuyor çaresizlik iblislerini; ne bir pişmanlık inlemesi, ne bir iç çekiş, ne bir nefes, cesaret eder ölüm imparatorluğuna karşı acımasız silence ile. sana sakin bir mesken sunuyorum, - söyle, kederin kurbanı, benimle uyur musun?
alıntı şiir kitabından/
devamını gör...
9.
1792-1822 yıllarında yaşamış ingiliz romantik şairdir; düzyazı eserler de yazmış olsa da bu genç adam daha çok şairliğiyle tanınır. 29 senelik hayatına çok şey sığdırmıştır. bana göre orta yaşlarında da yaşayıp bir şeyler yazabilseydi, edebiyat tarihinin en çok konuşulan isimlerinden biri olurdu günümüzde.
enteresan ve çalkantılı bir hayatı olmuştur, trajik ölümünden önce. bu bağlamda en çok konuşulan "eylem"lerinden biri, oxford'da öğrenciyken "ateizmin gerekliliği" (the necessity of atheism) başlıklı bir makale/broşür yazması ve bunu yazdığını inkar etmemesi sonucunda okuldan atılmasıdır. (bu eserin yazarı olduğunu kabul etmesi veya reddetmesi seçenekleri sunulmuştur kendisine. shelley ikisini de yapmamıştır ve kovulmuştur okuldan.) kendisini tanınır yapan bir diğer şey ise, frankenstein'ın yazarı olarak tanınan 2. karısı mary shelley'dir.
17 yaşında yazarlığa başlayan shelley, hayatı ve eserleriyle, romantizmin çaresizlik hissi veren düşüncelere dalmalarını ve diğer yandan da coşkun yaşam sevincini yansıtmıştır; bunu yaparken de bu akımın; dur durak bilmezliği, otoriteye başkaldırısı, doğaya dönüş ve doğayla dönüşme, vizyonerlikle şekillenen hayal gücü ve şiirin kudreti, ideal aşkı aramak ve yabani ruhun sürekli özgürlük arayışı içinde olması gibi temalarını kullandığı eserleriyle ingiliz edebiyatına ismini derinden kazımıştır.
en bilinen eserlerinden bazıları için: (bkz: ode to the west wind), (bkz: prometheus unbound), (bkz: ozymandias)
bu mühim yazar, 1818'de ikinci karısı mary ile italya'ya yerleşmiştir. 30'una ramak kala (1822'de), livorno'dan lerici'ye dönerken teknesi batmıştır ve kendisi boğularak ölmüştür. cesedi viareggio sahiline vurmuştur ve orada yakılmıştır. karısı, o zamanın gelenekleri uyarınca cenazesine katılmamıştır. shelley'nin külleri, roma'daki protestan mezarlığı'nda saklanmaktadır.
not: bu yazıyı başka bir sözlük için yazmıştım zamanında. fakat burada editör olduktan sonra oraya zaman ayıramadığımdan orada yazmıyorum artık. oradaki bazı böyle tanımlarımı silerek normal sözlük'e taşıyorum.
percy shelley, benim en sevdiğim şairlerden biridir gerçekten. zaten her zaman romantizm akımını diğerlerinden fazla benimsemişimdir ve özellikle de 1830'lara kadarki bu akımdan gelen eserler bana göre erişilemezdir. the selected prose and poetry of shelley isimli kalın bir kitap var wordswoth'ten çıkan. adeta bir baş ucu kitabım, üniversite zamanlarımdan beri, 22-23 senedir. hala arada açar açar okurum. keşke o kadar erken kaybetmeseymişiz kendisini ama gencecik yaşında ölmesine rağmen inanılmaz bir üretkenlik göstermiş ve "seçilmiş" işlerinden oluşan bendeki kitap bile kapkalın.
hatta bu şair beni o denli etkilemiştir ki onun (bkz: ode to the west wind) eserinden ilham alarak şarkı sözleri yazmıştım bir parça için ve yasal bir albümümüzde yer aldı o parça. (ben albümdeki şarkıcıydım/vokalisttim ve bazı şarkıların vokal partisyonlarıyla birlikte sözlerini de yazmıştım işte bu da onlardan biriydi hatta albümün açılış şarkısı).
şu şiirini de sizlerle paylaşmak istedim shelley'nin. muhteşem bence. şiir çevirisi zor iş. şu anda bununla uğraşmak istemememi anlayışla karşılayacağınızı umuyorum. belki günün birinde bunu yaparım.
(bkz: mutability)
enteresan ve çalkantılı bir hayatı olmuştur, trajik ölümünden önce. bu bağlamda en çok konuşulan "eylem"lerinden biri, oxford'da öğrenciyken "ateizmin gerekliliği" (the necessity of atheism) başlıklı bir makale/broşür yazması ve bunu yazdığını inkar etmemesi sonucunda okuldan atılmasıdır. (bu eserin yazarı olduğunu kabul etmesi veya reddetmesi seçenekleri sunulmuştur kendisine. shelley ikisini de yapmamıştır ve kovulmuştur okuldan.) kendisini tanınır yapan bir diğer şey ise, frankenstein'ın yazarı olarak tanınan 2. karısı mary shelley'dir.
17 yaşında yazarlığa başlayan shelley, hayatı ve eserleriyle, romantizmin çaresizlik hissi veren düşüncelere dalmalarını ve diğer yandan da coşkun yaşam sevincini yansıtmıştır; bunu yaparken de bu akımın; dur durak bilmezliği, otoriteye başkaldırısı, doğaya dönüş ve doğayla dönüşme, vizyonerlikle şekillenen hayal gücü ve şiirin kudreti, ideal aşkı aramak ve yabani ruhun sürekli özgürlük arayışı içinde olması gibi temalarını kullandığı eserleriyle ingiliz edebiyatına ismini derinden kazımıştır.
en bilinen eserlerinden bazıları için: (bkz: ode to the west wind), (bkz: prometheus unbound), (bkz: ozymandias)
bu mühim yazar, 1818'de ikinci karısı mary ile italya'ya yerleşmiştir. 30'una ramak kala (1822'de), livorno'dan lerici'ye dönerken teknesi batmıştır ve kendisi boğularak ölmüştür. cesedi viareggio sahiline vurmuştur ve orada yakılmıştır. karısı, o zamanın gelenekleri uyarınca cenazesine katılmamıştır. shelley'nin külleri, roma'daki protestan mezarlığı'nda saklanmaktadır.
not: bu yazıyı başka bir sözlük için yazmıştım zamanında. fakat burada editör olduktan sonra oraya zaman ayıramadığımdan orada yazmıyorum artık. oradaki bazı böyle tanımlarımı silerek normal sözlük'e taşıyorum.
percy shelley, benim en sevdiğim şairlerden biridir gerçekten. zaten her zaman romantizm akımını diğerlerinden fazla benimsemişimdir ve özellikle de 1830'lara kadarki bu akımdan gelen eserler bana göre erişilemezdir. the selected prose and poetry of shelley isimli kalın bir kitap var wordswoth'ten çıkan. adeta bir baş ucu kitabım, üniversite zamanlarımdan beri, 22-23 senedir. hala arada açar açar okurum. keşke o kadar erken kaybetmeseymişiz kendisini ama gencecik yaşında ölmesine rağmen inanılmaz bir üretkenlik göstermiş ve "seçilmiş" işlerinden oluşan bendeki kitap bile kapkalın.
hatta bu şair beni o denli etkilemiştir ki onun (bkz: ode to the west wind) eserinden ilham alarak şarkı sözleri yazmıştım bir parça için ve yasal bir albümümüzde yer aldı o parça. (ben albümdeki şarkıcıydım/vokalisttim ve bazı şarkıların vokal partisyonlarıyla birlikte sözlerini de yazmıştım işte bu da onlardan biriydi hatta albümün açılış şarkısı).
şu şiirini de sizlerle paylaşmak istedim shelley'nin. muhteşem bence. şiir çevirisi zor iş. şu anda bununla uğraşmak istemememi anlayışla karşılayacağınızı umuyorum. belki günün birinde bunu yaparım.
(bkz: mutability)
devamını gör...