petersburg metni

rus bir filolog olan vladimir toporov’un dünya edebiyat jargonuna hediyesi olan kavramdır.

edebiyat şehirler düzleminde ilerlemeyi sever. birçok şehir birçok yazarla ilişkilendirilmiştir edebiyat severler tarafından ya da tamamen kendi istekleri ile, kendi yazdıkları ile ve kendi yaşantıları ile.

bir atlasa baktığım zaman şehirlerin adlarını okursam eğer hemen o şehirle bağlantı kurduğum yazarın adını görürüm şehrin isminin yanında. örneğin; lizbon mutlaka jose saramago’yu hatırlatır bana ama o esnada mutlak onlarca fernando pessoa da görünür bir köşeden. prag tartışmasız olarak kafka’dır. kyoto denince haruki murakami gelir gibi olsa da aklıma aslında sadece yasunari kavabata’yı düşünebilirim. girit denilince nedense sadece nikos kazancakis görünür gözüme.

benim bu yazar şehir oyunuma toporov daha derli toplu bir yaklaşım sergilemiş. filologa göre petersburg metni bu şehir hakkındaki eserlerin hep beraber onun mitolojisini, tarihteki imgesini oluşturan eserler toplamı olduğunu belirtmiş. bunu yaparken de örnek olarak aleksandr puşkin’in bakır atlı kitabını; gogol’un, dostoyevski’nin ve blok’un bütün eserlerini, andrey bitov’un puşkin evi isimli kitabını ve daha birçok kitabı saymış.

edebiyatta nereye giderseniz gidin petersburg peşinizi bırakmaz.