1.
antik çin’i birleştiren,gaddarlığıyla tanınan, aynı zamanda çin seddinin temellerini atan hükümdardır. kendisiyle ilgili en çok bilinen terakota askerleridir. bu hükümdar, ölümsüzlüğe kafayı takmıştı. öyle ki bir dönem akıl hocaları kendisine, surlar içinde ve görünmez olarak dolaşmadıkça, kullandığı ölümsüzlük otlarının işe yaramayacağına inandırmış,bu yüzden saraylar içinde gizli yürüyüş yolları,tüneller inşa ettirmiştir. ölümsüzlük fikri öylesine aklındaydı ki devasa mezar ve emrindeki 700 bin asker tarafından yapılan ve ancak ölümünden sonra bitirilebilen , içinde piyade birliği, okçular,atlı savaş arabaları,müzisyenler,memurlar,hizmetçiler ve hatta kendisini eğlendirmek için göstericiler dahil gerçek insan boyutında binlerce figürden oluşan bir ordu inşa ettirdi. bu figürlerin en önemli tarafı, tüm yüzlerin birbirinden farklı olmasıdır. yaşadığı zamandaki askerlerin ve diğer görevlerle sorumlu figürlerin yüzleri olduğu düşünülmektedir. işte bu orda, kendisine ölüm yolculuğunda eşlik edecek, besleyecek, eğlendirecek ve koruyacaktı.
peki neler yapmıştır bu hükümdar? tarihte rolü büyüktür. savaş halindeki eyaletleri tek çatı altında toplayıp birlik sağlamıştır. o dönem savaş halindeki eyaletler arasında üstünlük sağlayıp, birlik sağlayınca kendisine qin shi huangdi, ilk çin imparatorun ünvanını vermiştir.
bu toprakları 36 bölüme ayırmış ve her birine bir müfettiş, bir vali ve bir komutan atamıştır. tüm beylikleri kendi topraklarından, denetim altında tutacakları başkent xianyang şehrine taşıdı. silahlar toplandı ve eritildi. ağırlık ve uzunluk ölçüsü stabdartlaştırıldı. imparatorluğun yeni para birimi oluşturuldu. çin yazısını tüm halk üzerinde anlaşılır olması için tek bir formda düzenlendi.
kendisinin gaddarlığı ise muhaliflerini yoketmesinden geliyordu. döneminde 400’ün üzerinde bilgini idam ettirmiş, muhalif yazıları da toplanıp imha edilmişti. her kesimden vatandaşlar birbirlerini ispiyonlamaya teşvik ediliyor,karşı çıkanlar ise idam ediliyor, ağır iş cezasına çarptırılıyor ya da sakat bırakılıyordu.
çin ordusunda görevli yüz binlerce asker,savunma için güneyde görevliyken; yüzbinlercesi de saraylar, yollar,kanallar inşa etmek için zor şartlar altında çalıştırılıyordu. savunma hattı olan ve çin seddinin başlangıcı olacak bu hat için hükümlü işçiler kullanılmış ve çoğu ağır şartlar nedeniyle ölmüştür. savunma hattı neredeyse 5000 km boyunca uzanıyordu.
kendisinin en büyük savaşı aslında ‘düşünce’üzerinedir. bu düşüncelerin başında olan konfüçyüscülüktür. bu düşünce din temelleri üzerine, ahlak, hoşgörü,erdem gibi unsurları içermekteydi. hükümdar halkın hizmetçisi olmalıydı. böyle bir zorba hükümdar için bunu yapması beklenemezdi. o da legalizm düşüncesini ortaya attı. bu düşünceye göre, halk hükümdarın hizmetçisidir ve hükümdarın kararları halk tarafından saygıyla ve itaatle karşılanmalıydı. konfüçyüsçü düşünce içeren tüm eserlerin yakışmasını emretmiş; bu kitapları okuyanların hükümdara isyan edeceğini düşünmüştür. kendisi 3 kere suikasta uğramıştır. bu nedenle legalizmi bir an önce halkına benimsetme telaşına düşmüştür. tarihin ilk sansür olayıdır, belki de günümüzün sansür olaylarına ilham olmuştur.
qin shi huang öldükten sonra yerine geçen hükümdar, vezir li si ve ailesini, bilgiyi yok ettiği için öldürmüştür. aynı hükümdar, konfüçyüsçülükü çin’in resmi ideolojisi ilan etmiştir.
peki neler yapmıştır bu hükümdar? tarihte rolü büyüktür. savaş halindeki eyaletleri tek çatı altında toplayıp birlik sağlamıştır. o dönem savaş halindeki eyaletler arasında üstünlük sağlayıp, birlik sağlayınca kendisine qin shi huangdi, ilk çin imparatorun ünvanını vermiştir.
bu toprakları 36 bölüme ayırmış ve her birine bir müfettiş, bir vali ve bir komutan atamıştır. tüm beylikleri kendi topraklarından, denetim altında tutacakları başkent xianyang şehrine taşıdı. silahlar toplandı ve eritildi. ağırlık ve uzunluk ölçüsü stabdartlaştırıldı. imparatorluğun yeni para birimi oluşturuldu. çin yazısını tüm halk üzerinde anlaşılır olması için tek bir formda düzenlendi.
kendisinin gaddarlığı ise muhaliflerini yoketmesinden geliyordu. döneminde 400’ün üzerinde bilgini idam ettirmiş, muhalif yazıları da toplanıp imha edilmişti. her kesimden vatandaşlar birbirlerini ispiyonlamaya teşvik ediliyor,karşı çıkanlar ise idam ediliyor, ağır iş cezasına çarptırılıyor ya da sakat bırakılıyordu.
çin ordusunda görevli yüz binlerce asker,savunma için güneyde görevliyken; yüzbinlercesi de saraylar, yollar,kanallar inşa etmek için zor şartlar altında çalıştırılıyordu. savunma hattı olan ve çin seddinin başlangıcı olacak bu hat için hükümlü işçiler kullanılmış ve çoğu ağır şartlar nedeniyle ölmüştür. savunma hattı neredeyse 5000 km boyunca uzanıyordu.
kendisinin en büyük savaşı aslında ‘düşünce’üzerinedir. bu düşüncelerin başında olan konfüçyüscülüktür. bu düşünce din temelleri üzerine, ahlak, hoşgörü,erdem gibi unsurları içermekteydi. hükümdar halkın hizmetçisi olmalıydı. böyle bir zorba hükümdar için bunu yapması beklenemezdi. o da legalizm düşüncesini ortaya attı. bu düşünceye göre, halk hükümdarın hizmetçisidir ve hükümdarın kararları halk tarafından saygıyla ve itaatle karşılanmalıydı. konfüçyüsçü düşünce içeren tüm eserlerin yakışmasını emretmiş; bu kitapları okuyanların hükümdara isyan edeceğini düşünmüştür. kendisi 3 kere suikasta uğramıştır. bu nedenle legalizmi bir an önce halkına benimsetme telaşına düşmüştür. tarihin ilk sansür olayıdır, belki de günümüzün sansür olaylarına ilham olmuştur.
qin shi huang öldükten sonra yerine geçen hükümdar, vezir li si ve ailesini, bilgiyi yok ettiği için öldürmüştür. aynı hükümdar, konfüçyüsçülükü çin’in resmi ideolojisi ilan etmiştir.
devamını gör...