quo vadis (film)

1951 senesin de vizyona giren hollywood yapımı bir film.başrollerini robert taylor ve deborah kerr'in paylaştığı filmin oyuncu kadrosunda neron rolü ile adeta oyunculuk dersi veren peter ustinov ve leo genn gibi usta isimlerde bulunmakta.neron dönemi roma'sını beyazperdeye taşıyan film, zalim hükümdar nero'nun romasın da filizlenen bir aşkın ve hristiyanların uğradığı zulmün anlatıldığı destansı bir hristiyanlık hikayesi olarak hafızalarda yer etmiştir.filmin müzikleri ise ben hur ve el cid gibi tarihi yapımların da müzikleri ile adını duyurmuş olan miklós rózsa 'ya aitken bu efsane yapımın yönetmenliğini de mervyn leroy yapmakta.

filmi bir ergenliğimde bir de olgun yaşımda olmak üzere iki kez izledim. romanını ise üniversitedeyken okumuştum. öncelikle film 1951 gibi sinemanın neredeyse arkaik bir çağına ait olmasına rağmen çekim kalitesi, neredeyse sıfır görsel efekt, tamamen el işi dekor, figürasyonuyla benzerleri olan ben-hur, pompeii'nin son günleri ve on emir ile aynı seviyede yer alıyor. ama bence kitabı okunmalı.

quo vadis yahut kur'andaki tabiriyle - fe eyne tezhebun- insanlığa, iktidara, din-adalet ve iktidar ilişkisine saf inanç perspektifinden bakan her yönüyle muhteşem bir eser. üstelik filmde random izleyicilerin anlayabilmesi ve dönemin hollywood kriterlerine uyumlu olması için karakterler siyah-beyaz gibi mutlak iyi ve kötüyken, romanda (bkz: chilon chilonides) gibi bence eserin esas anahtar kişisi olan bir figür yer alıyor. filmde maalesef kendisine çok az yer verilmiş. yunan chilon karakteri esfel-i safilinden allah'ın adil kulları makamına yükselmenin bir sembolü gibi ve tabii romanın adına konu olan incil'deki o meşhur hikaye. petrus'un roma'dan kaçarken hz isa'nın ruhaniyetini roma istikametine doğru giderken görüşü ve nereye gittiğini sorduğunda hz isa'nın tekrar çarmıha gerilmek üzere roma'ya gittiğini çünkü bir havarisi olarak kendisinin görevden kaçmasına dair yönelttiği siteme dayanır. petrus bunun üzerine roma'ya gider ve hz isa'ya saygı ve yaptığının bir kefareti olarak ters çarmıha gerilir. bu olay vatikan'ın bulunduğu tepede gerçekleştiği için teknik anlamda petrus, 1 numaralı papa olarak kabul edilir.

son olarak hem film hem de romanda erkek karakterlerin kaderlerini çizen kararları almalarını sağlayan, inançlı ve aşık kadınlardır. lygia marcus petronius'a deli gibi aşıktır ama onun için önce gelen dini ve isa'ya olan bağlılığıdır. eunice, marcus vinicius'un soylu dayısı petronius'a deli gibi aşıktır. sonuna kadar onu ter etmeyecektir. cariye karakter acte, hristiyanları çok seviyor ama aşık olduğu imparator nero ile kalmayı tercih ediyor.