sarı zeybek

atatürk'ün sevdiği eserler arasında eğil bir bak mor cepkene efem sözlerinin geçtiği türküdür.

ulu önder mustafa kemal atatürk'ün hayatının özellikle son 300 gününe odaklanan belgesel türündeki filmin yönetmenliğini, yapımcılığını ve sunuculuğunu can dündar üstlenmiştir. 1993 tarihli belgeselde atatürk'ün neden ve nasıl hasta olduğu, teşhiste nasıl gecikildiği, tedavisinin nasıl yapıldığı ve son günlerini nasıl geçirdiğinin tanıklıklar ve en yakınındakilerin anılarının ışığında anlatılmaktadır. ilk kez 10 kasım 1993 tarihinde gösterilen belgeselin müzikleri ise fahir atakoğlu'na ait.

ankara'nın başkent ilan edilmesinin yıldönümünde bütün ankara sokaklarında oynanan zeybektir.

bir hüseyin nihal atsız şiiridir.

sözlerini de yazalım tam olsun.

şu dağların meşeleri karanlık,
etekleri olur çayır çimenlik
kızanlarla burda eder yarenlik,
“sarı zeybek şu dağlara yaslanır,
yağmur yağar, pusatları ıslanır”.

sarı zeybek şu dağların eridir,
dağlar onun bütün yoğu varıdır.
kendi sarı, bindiği at dorudur;
attan inip şu dağlara yaslanır,
gözü dalar, bakışları puslanır.

sarı zeybek dağdan dağa taşınır,
taşınır da yüce dağlar aşınır.
mola verip gökçen kızı düşünür;
efe dağdan köye doğru seslenir,
yosma gökçen sesi duyar, süslenir.

sevmesin mi sarı zeybek gökçen`i?
yüzü melek, saçı ipek gökçen`i?
bütün aydın elinde tek gökçen`i?
kız sevmeyen erin gönlü paslanır,
paslanırda imil imil yaslanır.

padişahın kulağına varırsa,
tutun diye devlet emir verirse ,
üç yüz atlı, beş yüz yaya yürürse
dağlar, taşlar barut ile sislenir,
ölen ölür, anaları yaslanır.

candarmalar genç efeyi sardılar,
kırk ölümden beğendiğin sordular;
kızanları bir bir yere serdiler.
sarı zeybek kara sürmez şanına,
erlik için kıyar kendi canına.

nasıl olsa uçar da can, kalır ten;
bir ah tuttu şu dağları derinden.
sarı zeybek vuruldu üç yerinden.
“yazık olsun telli doru şanına,
eğil de bak mor cepkenin kanına”.

sarı zeybek gün batarken vuruldu.
nabızları yavaş yavaş duruldu,
gözlerine kara perde gerildi
yiğit başı düşüp kaldı yanına,
bakmaz oldu mor cepkenin kanına.

sarı zeybek öldü sanma, diridir;
o, dağların yine eşsiz eridir,
bütün kızlar atık onun yarıdır.
vurulmuştur hepsi onun ününe.
can atarlar şimdi gerdek gününe.

sarı zeybek şimdi artık masaldır,
sanma yıllar şerefini azaltır.
yiğitlerin dillerinde meseldir.
er kişiler kıyar da öz canına
bir damlacık leke sürmez şanına.

en çok o'na yakıştığı için can dündar'ın mustafa kemal'e ithaf ettiği sıfat tamlamasıdır. ruhun şad olsun ulu önder.

atatürk'ün son 300 günü'nü anlatan can dündar belgeseli. aslında her sene izlerdim bunu. bu sene unuttum maalesef. ama sağ olsun youtube gözüme soktu. *

dün gece milk ile izledik duygulandık, bi çıtır ağlaştık efenim. dün milk'e de demiştim, buraya da yazıyorum. yapım bildiğim kadarıyla 93 yapımı. belgesel çekileli 31 sene geçmiş. halen insanları bu kadar duygulandıran, her 10 kasım'da atatürkümüzü anacağımız başka bir yapım yok.

elbette bir sürü film, belgesel, dizi vs çekildi ama hiç biri bu belgesel kadar ilgi çekmedi, insanların gönlüne giremedi. neden? atatürk gibi bir adam abd'de ya da engılland'da yaşamış olsa çekilebilecek yapımları bi hayal edin. bizdeki disney faciasını düşünün sonra da.

t: güzel ancak eski belgesel.