şavk

ışık.

ortamın aydınlığını belirten bir kelime veya lambaya verilen isim. mesela "şu şavkı aç" gibi.

(bkz: ışık)

türk dil kurumu güncel sözlüğüne göre arapça şevk sözcüğünden dilimize geçmiş olan sözcük ışık anlamına gelir.

çok eskiden tanıdığım bir edebiyat öğretmeni amcadan ilham alarak söylüyorum ki şavk ışıktan daha aydınlıktır. ve kimseden ilham almadan söylüyorum ki aydınlık en çok şiire yakışır.

şairler bazen aynı sözcüğü farklı farklı kullanarak aynı aydınlığı yayabilirler dünyaya. siz bakmayın klavye delikanlıların şiir hakkında atıp tutmasına. onların ışıktan gözü, sanal dünyadan beyinleri kamaşmış. şiir aydınlıktır.

yılmaz odabaşı şavkı hayatın yaydığını anlatır dünyaya. sonra onur akın türkü yapar bu aydınlıktan:

ey hayat, sen şavkı sularda bir dolunaysın
aslında hiç olmadım ben bu oyunda
ömrüm beni yok saysın.

daha başlamadan kaybedilmiş bir savaş olarak hayat bize franz kafka'dan mirastır. bizi yok sayan ömrümüz ahmet hamdi tanpınar'ın hayat yollarındaki devamsızlığımız sözünü haklı çıkarır.

sulu sepken şiirde kendi başına bir ada olmayı başarmış olan mavi gözlü dev nazım hikmet ise yine ömür der ama suyun şavkını anlatır dört duvar bir ömrün üzerine vuran:

suyun şavkı vuruyor bize
çınara, bana, kediye, güneşe bir de
ömrümüze.

nazım öldü belki ama biz çok şükür yaşıyoruz. yaşıyoruz buna da şükür desek daha mı doğru olur acaba?

ömür bu, şavkı olmasa çekilmez. aşk da bir başka ışık kaynağıdır ölüm için. ben pırıl pırıl hissediyorum. çok ışıklı kahkahalara boğulmuş. boğulmak sözcüğünü iyi anlamda kullandım. yangınların şairi metin altıok abim benim kadar iyimser değil şavk sözcüğünü kullanırken. o zaman onun şiiri ile bitireyim tanımı:

foyası
ömrünü
şavkır
ki
ölüm
de
özünde
aykırı
aşktır.

ayın şavk'ı vurur sazım üstüne
sabahattin ali'nin ses hikayesinde yer alan üç dörtlükten oluşan leylim ley şiirinin dizesinde geçen kelime

ısik, parlaklik demektir.

(bkz: ayın şavkı)