slav mitolojisi

slav mitolojisinde (özellikle rus.) dikkatleri üstüne çeken kötücül ruh. genellikle (bkz: čuma) ile benzer resmedilir ve chernobog'un hizmetkarı olduğuna dair bazı iddialar vardır. likhoradka'nın vücutlarına sahip olduğu insanları enfekte edip hasta ettiğine inanılıyordu. ismi zamanla anlam kaymasına uğramış ve ''ateş'' anlamı kazanmıştır.

hıristiyanlık öncesi pagan zamanlarında bile, slavlar doğu avrupa'nın tamamına yayılmıştı ve bu da çok çeşitli kabile ve geleneklere yol açtı. bazı efsaneler ve halk hikayeleri çeşitli topraklarda yayılırken, diğerleri sınırlı bir bölge içinde sıkışıp kaldı. perun (перýн), hemen hemen her kabilede tapılan birkaç kişiden biridir. sadece ibadet edilmekle kalmadı, aynı zamanda tanrıların şefi olarak taç giydi. perun, diğer gök gürültüsü tanrılarına, özellikle zeus ve thor'a benziyor. sakallı, genellikle kanatlı miğferli, altın baltasıyla güçlü bir adam olarak resmedilmiştir. halkı tarafından hem korkulan hem de sevilen, gökyüzünde adalet ve düzenin koruyucusuydu. perun'a, insanın ona yaklaşabileceğine inanılan en yüksek yerlerde tapılırdı. ona sık sık adak verildi. hayvanların veya çeşitli anlamlı nesnelerin kurban edilmesi, ilk slavlar arasında yaygındı. özellikle perun'a atfedilen insan kurban etme iddiaları da vardır, ancak hıristiyan ve roma kaynakları genellikle slavları barbar olarak resmettiği için doğru olup olmadıklarını söylemek zor.

slav kabileleri arasındaki bölünme ve ayrışma nedeniyle, tanrıların birleşik bir “slav panteonu” yoktu ve yoktur. perun'a ve baş düşmanı weles/veles'e (yeraltı dünyasının, ovaların ve sığırların tanrısı), çoğu kabile tarafından tapılmış olabilir, ancak dziewanna/devana (doğa ve av tanrıçası) ve żywa/vesna (bahar ve bereket tanrıçası) gibi kişiler sadece belirli bölgelerde biliniyordu. bölgeye göre değişiklik gösteren bu çeşitlilik, hikayelerin birbirinden bağımsız ve ''tutarsız'' olasına sebep olmuştur (eğer hikayelerimiz varsa.) perun, tüm bu karmaşayı aşarak bize ulaşabilmiş nadir karakterlerden.

bazı anlatılara göre (bölgeye göre değişir), perun'un diğer tanrıların çoğuyla ailevi bağlantıları vardır. mokosz/mokosh, (büyük anne ve kadınların tanrıçası, koruyucusu) karısı olarak kabul edilir. çocuklarının her birinin slav mitolojisinde önemli yerleri vardır.

bugüne kadar rus halk masallarına (skazki olarak bilinir) dair kısa bir okuma yaptıysanız ölümsüz koschei ile karşılaşmışsınızdır. bu hikaye, bir savaşçı kraliçeyi, gezgin bir prensi, ölümsüz bir büyücüyü, slav mitolojisindeki en ünlü cadıyı, büyücülerin ve insanların doğranıp fıçılara atılmasını içeren büyüleyici bir hikaye. bir hikayeden başka ne isteyebilirsin?

ironik olarak, karakterle ilgili en ünlü hikaye “ölümsüz koschei'nin ölümü” (veya “marya morevna”) olarak bilinir ve bu ironi onun karakterine yön verir. koschei'nin, ölümün kendisinden başka hiçbir şeyden korkmayan güçlü bir büyücü olduğu düşünülüyor. bu yüzden ölümün pençesinden kurtulmak için mümkün olan her şeyi yapabilecek biri.

koschei'nin göründüğü birçok skazki'ye göre, ruhunu bedeninden ayırarak ölümsüz statüsüne ulaşır. ruhunu çeşitli nesnelere saklamakla kalmaz, eski bir meşe ağacının altına gömülü sandığın içindeki bir tavşanın içindeki bir ördeğin içindeki yumurtaya, bir iğnenin ucuna koyarak işini sağlama alır (wow.). bu sandığın genellikle okyanusun ortasındaki efsanevi buyan adasında olduğu ve rüzgar tanrılarının keyfine bağlı olarak ortaya çıkabileceği veya kaybolabileceği iddia edilir. bazı hikayelerde ise adayı bir ejderhanın koruduğunu iddia ediyor. açıkçası, bu onun ruhunu bulmayı oldukça zorlaştırıyor.

tamam, diyelim ki bogatyr (kahraman) bu gizemli gizli adaya ulaştı, ejderhayı öldürdü ve sandığı buldu. bu kadar, değil mi? koschei savunmasız olacak.

şey... bir nevi. öcü sandığı açınca tavşan kaçar, öldürülse bile ördek kaçmaya devam eder. sadece bogatyr yumurtaya ulaşmayı başardığında, içindeki iğneyi yok edebildiğinde öleceği için koschei savunmasız hale gelir.

hikaye genç ivan tsarevich ile başlıyor. soyadı “çarın oğlu” gibi bir anlamına geldiği için kendisinin önemli biri olduğunu biliyoruz. masalda, ebeveyninin ölümünden sonra büyücülerle (özellikle belirli kuşlarla ilişkilendirilen büyücülerle) evlendirilen üç kız kardeşi olduğu söylenir. anlatıdan anlatıya değişse bile yaygın inanışa göre o, üç çocuğun en küçüğüdür. belki de bu yüzden, onları özlediğine karar verdiğinde kız kardeşlerini aramak için gitmesine ve dolaşmasına izin veriliyor.

bu yolculukta ivan'ın yolu savaşçı prenses marya morevna ile kesişir ve onunla evlenir. sonraki süreçte savaşçı prensesimiz marya morevna savaşa gitmeye karar verir ve ivan'ı zindana girmemesi konusunda uyarır. o yokken kaleyi (veya evi) denetlemesi için terk eder. bu sadece ivan'ın merakını harlar ve en sevdiğimiz ölümsüz büyücüyü zincirler içinde görmek için zindanı açar.

bulabildiğim kaynakların hiçbiri buna bir açıklık getiremediyse bile biz bir şekilde marya'nın koschei'yi ele geçirmeyi başardığını ve zindanda çürümeye bıraktığını biliyoruz. gördüğü manzara karşısında oldukça şaşkın olan saf oğlanımız ivan, su istediği için koschei'ye acır. suyu getirdiğinde büyücüyü yerinde bulamaz. zincirlerinden kurtulup kaçmıştır. yolda marya'yı kaçırır.

bunun üzerine ıvan, büyücünün ve kayıp karısının peşine düşer. karısını kurtarmayı iki kez dener ve başarısız olur. üçüncü denemesinde koschei'nin sabrını taşırır. koschei ivan'ı doğrar, bir fıçıya atar ve sonra onu bir nehre (ya da okyanusa) atar.

şimdi, ivan'ın kız kardeşleriyle evlenen kuş büyücülerini hatırlıyor musun? üçü (falcon, eagle ve raven) ivan'ı bulur ve kurtarır. sonra ona ormanda koschei'ninkinden daha hızlı sihirli atlara sahip olan kötü şöhretli bir cadı olan baba jaga/baba yaga'dan bahsederler.

ivan hemen baba jaga'yı bulmak için ayrılır. baba jaga'nın kulübesini bulmak için alevli bir nehri geçmeden önce yol boyunca çeşitli hayvanlarla karşılaşır ve onlara yardım eder, onların güvenini kazanır. ivan cadıya yaklaşır ve ondan bir at ister. cadı ise ona at vermek için tamamlaması imkansız görevler verip durur. hüsranla sonuçlanan onca denemeden sonra yardım ettiği hayvanlar, ona yardım ederek görevleri tamamlamasına yardımcı olur. cadı işin içinde hayvanların parmağı olduğunu anlamaz ve ivan atına kavuşur.

şimdi daha hızlı atıyla ivan, koschei ve marya'yı tekrar bulur. bu sefer daha hızlıdır ve marya'yı kurtardığında güçlü büyücüyü öldürmeyi başarır. bu ölümsüz koschei'nin ölümüdür.

ama ne? daha önce koschei'yi öldürmenin tek yolunun bir ejderha tarafından korunan adada ağacın altında göğüste tavşanın içindeki ördeğin içindeki yumurtadaki iğneyi yok etmek olduğunu söylememiş miydim? bir kez daha, bu başka bir ironi... çünkü bunu tamamen görmezden geliyor. komik, değil mi? koschei hakkındaki en ünlü hikaye, onun en önemli özelliğini görmezden gelen hikayedir.

slavların hristiyan olmadan önceki inanışlarını anlatan mitolojidir.
her şey bir altın yumurtanın bir tanrı tarafından çatlatılması ile başlar.

sılav mitolojisi, slavların hristiyan olmadan önceki köklü ve renkli mitolojisidir. sılav mitolojisinde bir sürü tanrılar ile tanrıçalar bulunur ve sılav mitolojisinin en önemli sembolü, kolovrat haçıdır. sılavlar; hristiyanlık öncesi putperestlik zamanlarında bile doğu avrupa'nın tamamına yayılmıştı ve bu durum, sılav mitolojisinin zenginleşmesini sağlamıştı.
ilgili linkler:
1) ozhanozturk.com/category/ma...
2) kampustenevar.com/kategori-...
3) bartu bölükbaşı ile din ve mitoloji ortaklığındaki "rus mitolojisi üzerine" adlı video

mitolojileri hakkında ki yazılı kaynaklar yok denecek kadar azdır.bunun en büyük sebebi ise sözlü kültürden yazılı kültüre geçişlerinin diğer uluslara kıyasla geç oluşu kaynaklıdır.slavların tarih sahnesine çıkışı da isa d an sonra 6.yüzyıla tekabül eder ki bu çok geç bir tarihtir.yazıya geçişleri hristiyanlığın etkisi ile 8. yüzyılı bulmuştur.buda bizanslı misyonerlerin slav yerleşim bölgelerine gelmesi ile olmuştur.slavların kullandığı alfabe yunancadan evrimleşip slav katkısı ile gelişen kiril alfabesidir.zaten slav coğrafyasında ,çoğunluğun üzerinde ortodoks mezhebi hakimdir.