sömürgecilik

devletlerin kendisinden daha güçsüz, daha geri kalmış devletleri ya da ulusları siyasi,ekonomik ve sosyal olarak egemenlik altına alıp etki alanlarını genişletmesidir.

sömürgecilik, çok eski tarihlerden beri var olsa da avrupa devletlerinin coğrafi keşiflerle beraber dünyanın büyük bir kısmını eğemenliği altına alması ile doruğa ulaşarak 19. yüzyılda bir sömürge biçimi olan emperyalizme evrilmiştir.

bir ülkenin, bir başka ülkeyi, egemenliği altına alması, doğal kaynakları ve pazarları üzerinde kendi çıkarları doğrultusunda hakimiyet kurması.
bunun en vahşisi şüphesiz portekiz ve ispanyollar tarafından yapılmıştır.

(bkz: colonialism)

sadece siyasi anlamda değil kültürel anlamda da sömürülmek mümkündür. mesela bağımsızlığı olduğu söylenen bazı ülkelerin kendi dili yok.

“batı dillerinde “gönül” kelimesinin karşılığı yoktur. çünkü insanlık yoktur. her gittiği yerde, sömürgeciliği icat eden de batı’dır.” (bkz: oktay sinanoğlu)

batılıları karalamak için colony sömürge olarak çevirilmiştir.
afrika ülkeleri iddiaların aksine kaynaklar açışından fevkakade fakirdir. petol doğal reservi sadece libya mısır ve nijeryanın var. diğerlerinin hemen hiç yok.

kömür reservleri açısındanda dünyanın en fakir kıtasidir afrika. enerji olmayınca madenleri işlemekte pek mümkün olmuyor işlesende pahalıya patlıyor.

yani isveçlileride götürsen isveclilerin bir araba fabrikası işletebileceğini sanmıyorum. enerji fiyatlarından dolayı.

sırf para ve turistleri çekmek için "zürafa boyunlu kadınlar" adını verdikleri padaung kabilesinin sömürülmesi hakkında konuşalım.

t: boyunlarına halka takan padaung kabilesi.

kayanlar, güneydoğu asya’da yer alan myanmar, bir diğer adıyla burma ve tayland’da "zürafa boyunlu kadınlar" diye tabir edilen insanlar yaşamaktadırlar. kayan kabilesi üyeleri, kırmızı karenler (kayah) halkının bir alt koludur. kırmızı karenler’in yanı sıra, siyah karenler (pgo) ve beyaz karenler (swag) olmak üzere iki farklı grup daha mevcuttur. kırmızı karenler halkının bir alt grubu olarak bilinen padaunglar ise zürafa boyunlu kadınlardan oluşmaktadır. padaung kelimesi shan dilinde "uzun boyun" anlamına geldiğinden, bu insan topluluğuna bu isim verilmiştir.
bu kadınlar, 5 yaşından itibaren boyunlarına pirinçten yapılmış halkalar takarak boyunlarını uzatmaya çalışıyorlar. boyunlarının yanı sıra, aynı halkaları ayakları ve kollarına da takabiliyorlar. padaunglar, her yeni yaşına girdiği zaman bedenlerinde takılı olan halkalara bir yenisini daha ekliyorlar ve halka sayısı 37’ye kadar çıkabiliyor.




peki, bu kadınların bu halkaları takmalarındaki sebep neler?

başka bir evrende yaşayan varlıkların geçmişte bu kadınlara kızarak onları kaplanlara göndermesine inanıyolarmış. padaunglar da, bugün geleneğe dönüşen halka takma eylemini, kaplanların onları ısırmasını engellemek için yapıyorlar.

ikinci sebep ise, köle ticaretinin yoğun olduğu bu bölgede kölelik yapmak istemeyen bu kadınlar, boyunlarına bu halkaları geçirerek çirkin görünmek istemişlerdir.
tabii bu kabile, ilginç geleneklerinden ötürü turizm endüstrisinin bir gelir kaynağı olarak görülmektedir. ve turistlerin her yıl fazlaca ilgisini çekmişlerdir. buna rağmen, resmi bir statüye sahip olmadıkları için sağlık, yol, eğitim ve su gibi hizmetlerden faydalanamamaktadırlar. ama şöyle bir durumda var ki. tıbbi müdahele gerektiren durumlarda halkalar boyunlardan çıkartılıyor. eskiyen halkalar da çıkartılarak yerine yenileri takılıyor.

1800 lerde düşünüldüğü gibi pek de karlı bir sistem değildi. elbette bazı yeraltı ve yerüstü zenginlikleri olan yerler bunun dışındaydı. 1800 lerin sonunda almanya sömürgelerinden çıkmayı düşündü.

buna ilk uyanan ingilizler oldu. dominyonlara yakın kalırken, sömürgelerden çıkmaya başladılar. fransızlar sömürgelerden çıkmayarak başlarına bela aldılar. vietnam ve cezayir savaşları gibi. hala da bu saçma gelenekleri devam ediyor. yeni kaledonya gibi.

iki kutuplu dünyada sovyetler de sömürge isyanlarını körükledi. 1970 lerde en son portekizliler bu işi bıraktı.

şimdi tersi istekler başlıyor. bazı sömürgeler bu konumdan çıkmak istemiyorlar. hatta bunun en uç noktası porto rico. bu ülke ne amerikan eyaleti olmak istiyor ne de (adı başka da olsa) gelenek olacak gibi. sömürgeden çıkmak istiyor. cebelitarık da böyle.

bazı ülkeler bu konumdan çıkmak istemiyor. (bkz: 2017 porto riko eyalet referandumu) bağımsızlık isteyenler %1,5 da kaldı.