taylorizm

ilkeleri amerikalı iktisatçı ve mühendis frederick winslow taylor tarafından 1880'lerde geliştirilmiş olan ve 1911 yılında yayımladığı "bilimsel yönetimin ilkeleri" (the principles of scientific management) adlı eseri ile ortaya konmuş olan bir üretim yöntemidir. sanayi devrimi'nin getirdiği makineleşmenin bir sonucu olarak işçi emeğinden mümkün olduğu kadar fazla yararlanmayı hedef tutmuştur. işçinin bir makine gibi çalışmasını amaçlayan bu sistem ilk kez 19. yüzyılın sonlarında amerika’da uygulanmıştır.

frederick winslow taylor tarafından geliştirilen işçi emeğinden mümkün olduğu kadar fazla yararlanmayı hedef tutmuş bir üretim yöntemidir.*

aylor bir mühendistir efem...dolayısıyla insanları ve çalışmayı bir makinenin parlaçaları gibi ele almıştır..
taylor işlerin atölye ve bürolarda önemli bir hüner gerektirmeden sürekli tekrarlanan şekilde yapılmasını modellemiştir.
modeli şekildedir.

---bir işi yapmak için “en iyi tek yolu” bulmak amacıyla zaman ve yöntem araştıırmasını kullanın. en iyi
yöntem, günlük üretimi en yüksek ortalama düzeye çıkaran yönetim anlayıştır.
---işçiler, her iki el hareketlerini anında do¤al olarak yapabilir hae gelmelidir.-- işi en iyi ve en hızlı bir biçimde yapabilmesi için işçiyi özendirin. bu amaçla bütün aletlerin yerleri sabit ve tanımlanmış olmalıdır.--
---işçiye verilen ücret ile onun performansı arasında yakın ilişki olmalıdır. işçi
standart üretim düzeyine eriştiği zaman, günlük ücret dışında nda belli bir ek
prim verilerek motive edilmelidir.

taylorist üretim modeli ,henry ford’un kitle üretim modelinin temelini oluşturmuştur efem...

taylorizm felsefesine ismini veren taylor, yönetimi bilimsel anlamda inceleyen ilk teorisyendir. bilimsel yönetim yaklaşımını ortaya atmış, teorisinin temellerini, "insan tembeldir" savı etrafında şekillendirmiştir. örgütlerde çalışan insan gücünün sadece para ile motive edileceğini ileri sürmüş ve bu açıdan insanı makinenin bir dişlisi olarak gördüğü iddia edilmiştir. hepimizce malum olduğu üzere insan sadece para ile motive olmaz, dolayisiyla taylor da bu tarz bir yaklaşımın çalışanlarda yabancılaşma sorununa yol açacağı gerekçesiyle eleştirilmiştir. aldığı eleştirilere rağmen taylor, yönetimi bilimsel ilkelere/standartlara kavuşturan ilk isimdir ve bilimsel yönetim dönemini başlatan bir dâhidir.

f. w. taylor 76 sayfalık ince, ancak alanın belki de en çok etkili olmuş “bilimsel yönetimin ilkeleri” isimli kitabının (1911) ilk cümlesinde abd başkanı roosevelt’in beyaz saray’da valilere yaptığı konuşmada “ülkenin milli kaynaklarını korumanın milli verimliliği artırmanın sadece bir ilk adımı” olduğunu söylediğini aktararak başlar. taylor, “doğal kaynakların kötü yönetiminden çok asıl ve daha büyük israfın insan gücünün kötü yönetilmesinden” kaynaklandığını; ancak bunun farkına dahi varılamadığını söyler. insanların beceriksiz, verimsiz, yanlış yönlendirilmiş hareketleri sonucu; kalifiye insanları ortaya çıkarıp yetiştirecek sistemli bir işbirliği olmadığından dolayı; verimli ve uygun şekilde örgütlenmiş işbirliği içindeki gruplar kurulamadığı; iyi tasarlanmış sistemler insanlardan önce gelmediği için taylor’a göre çok yüksek miktarlarda verimlilik kayıpları yaşanmaktadır.
taylor verimsizlik –israf- sorununa çözüm bulmak ister. taylor yönetimi bir bilim dalı haline getirecek ve adeta hayatını adadığı çalışmalarını topladığı ve dünyada iz bırakan klasikler sıralamalarının neredeyse tamamında kendine yer bulan kitabını şu üç amaçla yazdığını söyler:
“1- bir dizi basit örnekle, hemen hemen bütün günlük faaliyetlerimizde ortaya çıkan verimsizlik neticesinde tüm ülkenin katlanmak zorunda kaldığı büyük kayba dikkat çekmek.
2- okuyucuyu bu verimsizliğin çaresinin bir takım sıra dışı olağanüstü insanlar aramakta değil, sistematik yönetimde yattığına ikna etmek.
3-en iyi yönetimin, bir kurum olarak açıkça tanımlanmış ilkelere, kurallara ve kanunlara dayalı gerçek bir bilim olduğunu ispat etmek, daha sonra da en basit bireysel işlerden, ayrıntılı müesseseler olan büyük işletmelerin çalışmalarına kadar tüm beşeri faaliyetlerde bilimsel yönetimin temel ilkelerinin uygulanabilirliğini göstermek ve açık bir dizi örnek yardımıyla okuyucuyu, bu ilkelerin doğru olarak uygulanması halinde gerçekten mükemmel sonuçların elde edileceğine ikna etmektir.”
taylorizm ya da bilimsel yönetim f. w. taylor’un bu üç amacı gerçekleştirmek için geliştirdiği teknik, yöntem ve bilgilerden meydana gelmektedir.