tuba ağacı nazariyesi

2. meşrutiyet döneminde kırklareli mebusu olan emrullah efendi tarafından gerçekleştirilen, fransa’daki akademilere benzer bir akademi sistemi oluşturma çabaları.

emrullah efendi'ye göre eğitim sistemi, çocukta var olan yetenekleri geliştiriyor ama ona yeni bir yetenek kazandırmıyordu. ona göre gerçek bir eğitimin yolu hürriyetten, bunun yolu da bilimden geçiyordu. bu nedenle darülfünun ve sonra da daha alt kademelerdeki kurumların ıslahı gerekliydi.

bu fikir o dönemde hararetli tartışmalara neden oldu. en büyük destekçisi ziya gökalp olmuştu. fakat 1. dünya savaşı patlak verince ne yazık ki bu konu da unutulup gitti.

üniversitedeki hocam aklıma geldi. her örneği bu ağaç üzerinden verirdi. tuba ağacının cennette bulunduğu rivayet edilir kökleri yukarıda ve dalları aşağıda bir ağaçtır. bu teori, eğitimde yenileşme ve çağdaşlaşmanın aşağıdan yani ilköğretimden değil, yukarıdan
yani üniversiteden başlaması ve
gelişmenin yukarıdan aşağıya doğru hayata geçirilmesi gerektiğini savunur.