1.
yahvist (veya yehovist, jehovist, jahvist) ya da kısaca j-y, belgesel hipotez (dh)'e göre tora'yı oluşturan dört ana kaynaktan biridir. kaynakların en eskisi olup tekvinin yarısına yakınını, çıkış'ın ilk yarısını ve sayıların bazı kısımlarını oluşturur. j'de tanrı insansı olarak anlatılıp ismi yahveh-yehova'dır; yehuda krallığına ve bu krallıktaki insanların tarihine özel bir ilgi duymaktadır. j'nin ~mö 950'de derlendiğine ve ~mö 400'de tora ile birleştirildiğine inanılır.
kaynakta tanrı'nın ismi yhvh olarak geçmektedir, bu isim yehova'nın eski söyleniş şeklidir. kitab-ı mukaddes tercümelerinde bu isim için "rab" kullanılır. yhvh de kullanılan "v" sesi bugünkü modern ibranicede kullanılmamaktadır.
yahvist metin, yehova'nın insanı kilden yaratıp hayat nefesi üflemesiyle başlayıp musa'yı "kendi elleriyle" kile gömmesiyle biter. j'de yehova, insansı bir figürdür, cennet bahçesinde (eden) akşam melteminde yürüyüşten hoşlanır, adem ve havva'ya hayvan postundan giysiler yapar, abram'ın kendisine sunduğu yemeklerin tadını çıkarır, insanlarla yüz yüze konuşur (bkz çıkış 24:10-11), savaşta yeşu'nun yanında yer alır, musa'yı kendi elleriyle gömer. sodom ve gomora hikâyesinde de görüldüğü gibi kendisiyle pazarlık yapılabilir. çıkış kitabında israiloğullarına öfkeli olan tanrı'nın musa soyundan gelenler hariç halkı yok edeceğini söylemesine rağmen bu fikirden caydığı görülür (çıkış 32:14).
j'de, yehuda'nın geleneklerine ve komşuları edomlular ile olan ilişkilerine özel bir ilgi vardır. j, israil'e karşı yehuda'yı destekler. j, aynı zamanda, kudüs merkezli harun soyundan gelen rahipleri de desteklemektedir.
meryem ezgisi olarak da bilinen deniz ezgisi'nde yehova savaşcı olarak gösterilir (çıkış 15:3). yehova her zaman cennetteki iyi huylu tanrı olmayıp tehlikeli de olabilmektedir; örneğin, yeni peygamber seçilen musa'yı öldürmeye kalkışmış, keyfi olarak musa'nın kenan topraklarına girmesini engellemiş, babil'de insanların dillerini değiştirmiştir.
kaynakta tanrı'nın ismi yhvh olarak geçmektedir, bu isim yehova'nın eski söyleniş şeklidir. kitab-ı mukaddes tercümelerinde bu isim için "rab" kullanılır. yhvh de kullanılan "v" sesi bugünkü modern ibranicede kullanılmamaktadır.
yahvist metin, yehova'nın insanı kilden yaratıp hayat nefesi üflemesiyle başlayıp musa'yı "kendi elleriyle" kile gömmesiyle biter. j'de yehova, insansı bir figürdür, cennet bahçesinde (eden) akşam melteminde yürüyüşten hoşlanır, adem ve havva'ya hayvan postundan giysiler yapar, abram'ın kendisine sunduğu yemeklerin tadını çıkarır, insanlarla yüz yüze konuşur (bkz çıkış 24:10-11), savaşta yeşu'nun yanında yer alır, musa'yı kendi elleriyle gömer. sodom ve gomora hikâyesinde de görüldüğü gibi kendisiyle pazarlık yapılabilir. çıkış kitabında israiloğullarına öfkeli olan tanrı'nın musa soyundan gelenler hariç halkı yok edeceğini söylemesine rağmen bu fikirden caydığı görülür (çıkış 32:14).
j'de, yehuda'nın geleneklerine ve komşuları edomlular ile olan ilişkilerine özel bir ilgi vardır. j, israil'e karşı yehuda'yı destekler. j, aynı zamanda, kudüs merkezli harun soyundan gelen rahipleri de desteklemektedir.
meryem ezgisi olarak da bilinen deniz ezgisi'nde yehova savaşcı olarak gösterilir (çıkış 15:3). yehova her zaman cennetteki iyi huylu tanrı olmayıp tehlikeli de olabilmektedir; örneğin, yeni peygamber seçilen musa'yı öldürmeye kalkışmış, keyfi olarak musa'nın kenan topraklarına girmesini engellemiş, babil'de insanların dillerini değiştirmiştir.
devamını gör...