merdiferhengi yazar profili

1-hasan el benna, jamal afghani gibi ideologların batı üstünlüğüne ve kolonyalizme karşı batıya meydan okumak için islamın modernleşmesi ve kendi kültürünü yenilemesi gerektiğine inanan; disiplinli bir müslüman toplum ve caydırıcı müslüman devletler kurma endişesi taşıyan, islamın kendi orijinal kaynaklarından ziyade politik ve kültürel endişelere göre şekillenen,genellikle milliyetçiliğin alternatifi olarak görülen, 1980lerden sonra yeni kimlik siyaseti tartışmalarıyla ve ortadoğu ve diğer müslüman yoğunluklu bölgelerde sefaleti arttıran ekonomik krizlerle kendisine destekçi bulan ve üstüne sekülerizm ve demokrasiyle islamcılığın uyuşabileceğini iddia eden siyasi figürlerle daha da geniş kesimler bulan, arap baharı döneminde kendini yenileme özelliğini kaybeden ve bundan dolayı bazı ülkelerde otoriterleşme gereği duyan, bazı ülkelerde siyaset sahnesinden iyice geri çekilen bir modern ideoloji ve postmodern eleştirel siyasa.

2- kendisinin politik anlamda aktif olmasına izin verilmeyen yerlerde terörizme dönüşen ve amaçlarına şiddet yoluyla ulaşmaya çalışan, ıslamofobi ve zebofobiyle birbirlerini karşılıklı besleyen karşı-kültürel ideoloji.

ülkede hiç bir kesimin birbirini sevmediğini gösteren başlık. sanki ic anadolu veya akdeniz insanı farklıymış gibi birileri söverek yerin dibine öbürleri överek göğe çıkarır

zorunda değildir kendi araştırma laboratuvarını açabilir ve kapitalist sistem içerisinde kendisine üniversite dışında yer bulmakta pek de zorlanmaz. ders vermekse akademik olana değil akademi için zorunlu bir şeydir. özgür düşünce ortamının yaşaması ve analitik düşünceyi aktarmak için.

erkeklik anlamına gelen, daha çok şiddet ve güç hakkındaki erkek karakteristikleri için kullanılan fakat kökeni olan "vir"den türetilen virtue (er'dem)i de çağrıştırarak erkek adam olmanın dürüstlük cesaret vb. özellikleri de gerektirdiğini hatırlatan latince kökenli ingilizce kelime.

adı verilen başlık altında bile kadınlardan çok erkeklerin kadın hakları ve erkek-kadın eşitliği temelli bir teori/ideoloji hakkında konuşmalarının gösterdiği üzere kendisine çok fazla ihtiyaç duyduğumuz teori/ideoloji.

kendisine sorulmadığı veya danışılmadığı halde alanında uzman olup olmamasına bakmadan karşısındakine ahkam kesen veya izahat veren erkeklerin konuşma biçimi, tarzı ve bu eylemi sürekli tekrar edip toplumsal bir alışkanlık haline getirme durumuna verilen ad. bu durumda ataerkil birey genelde dogmalarına ve kendi üst düzey zeka ve tecrübelerine (!) - kac milyar senelik dunya hayatinin milyonda birine bile denk gelmeyen tecrübe- dayanarak kendi aşkın bilgisinin zekatını vermek üzere yanıp tutuşur. üsttekilerden farklı bir örnek vermek gerekirse müslüman bir adamın islami feminizmlerden ve binbir farklı islam yorumundan habersiz karşısındaki kadının islamla ve müslüman toplumla hiç ilgisi olmadığını farz ederek fıtratçı dogmatik yorumunu durduk durmadık yere çokbilmiş bir üslupla hatırlatması bir mansplainingdir. bugün sanki şiddetten cinayetten ve bilumum 10 emirdeki yasaktan uzak mükemmel bir toplum heyulasında yaşayan birilerinin lgbt bireylerin medyada yer bulmasına karşı çıkması gibi durumlar da bir mansplaining örneğidir. yerine göre farklılık gösterse de sosyal medyada bir post veya tv de bir konuşma dinleyen veya en fazla konu hakkında bir kitap okumuş tiplerin sıklıkla mansplaining yaptığına şahit olmaktayım. ( bu da mansplaining öznesi ve alıcıya göre çeşitli kategorilendirmelere ihtiyaç duyan bir terim olduğunu bize göstermektedir. )

bu fikir hala gecerliyse ben de siyaset sosyoloji toplumsal cinsiyet ve tarih gibi konularda katkida bulunabilirim.

mükemmel bir adam. hem sola hem de müziğe adanmış bir hayat. ne nazım hikmet şiirlerini türküleştirmelerinden vazgeçebilirim ne de rap atmalarından.

bugün hollanda'daki geertz wilders'dan örnekle müslümanları scapegoat seçen bir aşırı sağ ateist seküler populistlerin kullandığı ateizmin de bir din olarak politikacılar tarafından kullanılabileceğini veya bazı batı halkları tarafından dogmatik bir iktidarlaşmış arzu nesnesi olduğunu da unutmadan hindistan'dan inglitere'ye iklim, gıda, göç krizi gibi durumlarda gerçekliğini her zamankinden daha da güçlü bir şekilde kanıtlamış marx'ın vecizleşmiş cümlesi. habermas'ın religion and rationality adlı kitabında sıklıkla altının çizildiği gibi din adlı afyonun halklar için kaçınılmaz gerekliliğiyle, din dışı iktidarlar karşısında devrimsel nitelik kazanması gibi dindar iktidarlar için de bir araç olduğunu; dönemden döneme afyonun etkisinin olaylar ve durumlar karşısında heyecana getirdiği hormonların etkisiyle farklı sonuçlar yaratmasıyla benzer şekilde dinin de her zamana, döneme ve iktidara göre çeşitli sonuçlar yaratacağını da unutmamak gerekir. din bir yandan vicdandır öbür yandan da "lest resort of the culture" niteliğini taşımaktadır. kültürlerin son uğrak noktası haliyle kültürü anlamsızlaştıran ve politika alanını öldüren tüm araçlara karşı bir sığınak olma niteliği taşıyabilir. aynı zamanda kültür üzerinde çatışan tüm tarafların da savaş ve anlaşma alanlarından biridir. bu haliyle din afyon değil, bir afyon tarlasıdır. bu tarla haşhaşiler tarafından, mevlana tarafından veya hem çin'in hem de ingiltere'nin emellerine hizmet edebilir veya hiç bir tarafın beklediği gibi bir netice de yaratmayabilir.

bugün tartışılması gereken nokta belki de dinin ne olduğu veya kime/neye yaradığından öte dinin kişisel ve toplumsal bellekteki önemi olmalıdır. özellikle instagram, tiktok gibi üreten tüketicinin sürekli mesaj bombardımanına tuttuğu tüketiciler veya üreten tüketiciler için her şey anlamını mesaj gönderilir gönderilmez kaybetmektedir. değişime kapalı dogmalar burada ne işlev görmektedir? nasıl bir mesaj filtresidir? kedilerin evde beslenmesini haram kılan mezheplere mensup insanlar için komik kedi videolarının taşıdığı anlamdan, ekonomik savaş ve faiz lobisi iddialarının enflasyon ve proleterleştirilme gerçeği karşısında toplumsal dinde nasıl filtrelendiğine; ukrayna savaşı ile yükselen otoriterleşmenin ve kriz durumunun demokrasi sonrası toplumları için sekülerizmden ortodoksluğa kadar farklı toplumsal dinlerde taşıdığı anlama, bunların benzerlikleriyle farklılıklarına kadar her şey tartışılmalıdır. farklı coğrafyalarda yetişen farklı afyonlar kullanıcılarının siyasal faalliği veya pasifliğinin etkilerinden ötürü "bu sadece bir afyondur." diyerek geçilmemelidir.

müthiş bir sosyoloji ve iletişim teorisi kitabı. üstte yazıldığı gibi postmodern bir karakter benimsemeyen -ki yazarın hem kitap başında hem kitap içerisinde sürekli postmodern sosyologları eleştirdiğine ve kendini de postmodern olarak tanımlayanlara açıkça karşı çıktığına rastlamaktayız- aksine hegelian diyalektiği tersine çevirerek marxist diyalektiği gerçek-düş; gerçek-simülasyon; ideoloji- ütopya; bilim-kandırmaca gibi zıtlıklara uygulayarak hipergerçek veya simulasyon sistemi adını verdiği yeni sentezlerin nasıl ortaya çıktığına dair açıklamalar getiren tarihten iletişime, bilimden politikaya bir çok örnekle bu hipergerçek kavramının işleyişini açıklayan bir kitap. günümüz toplumunda yeni antitezini arayan ve belki de yapay zeka, tiktok, ınstagram reels veya metaverse gibi kavramlarda hiperdüşünü bulmak üzere olan bu kavramı anlamadan günümüz modern toplumunu anlamak pek mümkün değildir. derinlemesine incelenip okunması gereken belki de byung chul-han'ın "big data" adlı eseri gibi kaynaklarla ortak değerlendirmelerden geçirilip kapitalist batı hakimiyetinin sonuna yaklaştığımız şu günlerde yeni, felaketlere ve mucizelere gebe dünyada kişinin kendisini, çevresini ve elden geldiğince dünyayı nasıl şekillendireceğine dair uzun uzun düşünmesine temel bir katkıda bulunacak bir eser.

tarih ve kültür sohbetleri
david harvey's anti-capitalist chronicles
ottoman history podcast
jacobin radio
1+1 ekspress podcast
lse middle east podcast
plasticpills philosophy & critical thinking
planet money
speaking of psychology (produced by apa)

roman hakkındaki tanımlar ve yorumları okudukan sonra herkesin modernizme ve modern kadına dair noktalara aşırı odaklanıp aslında bugün bile emma bovary gibi nevrotik insanlarla dolup taşan bir dönemin içinden çıkamadığımızı gösteren, kimsenin hiç bir şeyden aklındaki ideallere ulaşamamaktan ötürü mutlu olmadığını ve hatta müthiş bir tüketim ve moda kültürüne boyun eğdiğimizi emma bovary'nin iflasıyla çok açık bir şekilde anlatan ve en iyi yazılmış romanlardan biri olma durumunu sonuna kadar hak eden bir roman olduğunu unutmamak gerekir. herkesin okumasını tavsiye ettiğim bir roman.

utanmayan kadına karışmak ne kadar yanlışsa utanan kadına karışmak da o kadar yanlış olsa gerek. siyah poşette taşımak rahat hissettiriyorsa öyle taşısın, elinde sallayarak bir şeyleri kişisel düzeyde protesto ediyorsa bırakın bunu yapsın. kime ne pedi hangi duygularla nasıl aldığından! utanana değil utanma sebebi unsurlara odaklanılması gerektiğinin altını da çizmek gerekir.

hem avrupa hem asya için nefret edilen romadan kopuk gorulen fakat yine de hukmettigi cografyada sonrasında kurulmuş tum devletlere hukuktan toplumsal yapıya, cinsiyet sisteminden siyasi düzene kadar her anlamda dev bir miras bırakmış; roma imparatorluğunun devamı olan ve üstüne çalışması kendilerine üstte tanımlanan her millet tarafından suçlandığı için çok zor ve titizlik isteyen ; aynı zamanda doğru kaynaklara denk gelindiğinde okuması çok keyifli yaklaşık 1100 senelik dev bir dönemi kapsayan bir tarih alanı. meraklısına en temel kaynaklar:

mango, c. (ed.). (2002). the oxford history of byzantium. oup oxford.

nicol, d. m. (1993). the last centuries of byzantium, 1261-1453. cambridge university press.

vasiliev, a. a. (1964). history of the byzantine empire, 324–1453, volume ıı (vol. 2). univ of wisconsin press.

gregory, t., a history of byzantium (chichester, 2010)

kibar, eşitlikçi ve üniversite ortamındaki tüm sıfatları ve ünvanları aynı seviyeye yükselten; ünvanlara göre insanları yargılayan ve değer biçen insanları rahatsız eden odtü öğrencileri tarafından başlatıldığı bilinen bir alışkanlık; ankara'da gelenekselleşmiş bir adet. her ne kadar benimseyen biri olsanız da mevcut politik ekonomik sistemde işe girdikten sonra kaybetmenizin kaçınılmaz olduğu bir nostaljik hatıra sürecinden küçük bir detay. bunun gibi küçük, özel ve kıymetli gelenekleri yaşatabilen kişi ve kurumlara ne mutlu.

ortadoğu kültürleri sosyolojisi ve antropolojisi hakkında pek bir şey bilmeyen birinden duyabileceğiniz bir söz. ortadoğu milletleri özellikle son 100 seneyi aşkındır -belki de tanzimat devrinden beri- birbirlerinden önce osmanlı'nın merkeziyetçi politikalarının teknoloji yetersizliğinden ulaşamaması, sonrasında da kolonileşme, arap milliyetçiliğinin artması, arap yarımadasında artan batı etkisi, islamcılık akımının başarısızlığı sonrası türkçülüğün yükselişe geçmesi, birinci dünya savaşı sonrası sözleşmelerle çizilen yeni sınırlar gibi bir çok etkenden ötürü bu ırklar birbirine benzememekte araplar ve kürtler kendi içlerinde bile coğrafi, siyasi ve sosyolojik farklardan ötürü bambaşka rotalarda ilerlemektedirler. sadece islama veye osmanlı geçmişi gibi azaltmacı /reduksiyonist sebeplere takılmış veya oryantalist/ oksidentalist bakış açılarıyla yapılan yorumlara itimat etmeyiniz lütfen

meraklısına kitaplar:

cleveland, w. l., & bunton, m. (2018). a history of the modern middle east. routledge. (türkçesi yayınlanmıştır ama hangi yayınevinden yayınlandığını bilmiyorum.)

hourani, a. (2013). a history of the arab peoples: updated edition. faber & faber. (bu kitabın da türkçesine ulaşabilirsiniz. yine yayınevi hakkında bilhim yoktur.)

3ü de birbirini tamamlar, karşılıklı sağlam bir ilişki beyinlerin kalplerin ve bedenlerin sevişmesiyle doğar ve üçünün sürekli bir şekilde tekrarlanması bu ilişkinin yeniden doğuşuna ve daha güçlü bir şekilde tazelenerek vücut bulmasına sebep olur. biri eksik olsa o ilişki sağlamlığını kaybeder, rüzgar esse yıkılır, belki de etrafındaki diğer enkazlara da çarparak büyük bir sosyal afete sebep olabilir.

altında gizli bir islamofobi yatan her genelleme gibi anlamsız olan popülist bir başlık.

yanlış önerme içeren, popülizmin revaçta olduğu, gelenek ve kültürel ögelere dönülen, muhafazakar bir küresel ortamda olması imkansız olan, bu düşünceye sahip kişinin 68 kuşağını ve hippi gençliği araştırması gerektiğini gösteren, erkeklerin de kapitalist dünyada kendilerine bakmak zorunda olduklarını bakmadıkları takdirde ne iş ne de ilişki hayatlarında başarılı olamayacaklarının hatırlatılması ihtiyacını hasıl kılan başlık.

bir erkek olarak mansplainingten nefret ettiğim kadar bir şeyden nefret etmiyorum. bilmediği konuda ahkam kesen herkesin köküne kibrit suyu...