otobüsteuyuyanbal yazar profili

bazen birçok insanın npc gibi yaşadığını düşünüyorum, olaylara tepki vermeden bomboş bir yaşamak hali. bir oyundan örnek vereceğim hemen. mesela assassin's creed serisi. bu oyunda npclerin yanında birini öldürürsünüz insanlar hemen kaçışırlar ya da tepki gösterirler, on dakika sonra aynı yerden geç hiçbir şey olmamış gibi davranırlar.

günümüzden ne farkı var, hadi on dakika değil de günümüzde belki bu süre birkaç gün, ya sonra? her şey çok çabuk unutuluyor. adeta bir npc gibi işte. oyunlara dair bilgisi olmayanlara şöyle açıklayayım. "oyuncu olmayan karakter" anlamına geliyor.

yani yaşadığımız dünya içerisinde de düşünürsek, vasıfsız, faydası olmayan, bomboş bir yaşamak hali diye özetleyebiliriz. hangimiz gerçek anlamda npc olmadan dolu dolu bir hayat yaşayabiliyoruz, bunu sorguladık mı? en son ne zaman bizden olmayan bir insan için canımız yandı yahut üzüldük. ne zaman içtenlikle ve mutlulukla bir insana yardım ettik ya da çevremizdeki olumsuz durumlara tepki gösterdik. bazen kendi hayatımızda dahi npc gibi davranıyoruz zaten. genel olarak çevredeki npc halini geçtim, bazı kişiler kendi hayatında dahi "oyuncu olmayan karakter" halinde, sanki simülasyonun bitmesini bekliyor adeta.

ben bunu açıkçası özellikle şiir kitabı okurken çokça yaparım. yani kitapta beğendiğim birçok yer olur (bkz: küçük iskender) bu sebeple her sayfaya ayrı ayrı işaret, ayraç vs gibi şeylerle uğraşmaktansa kitabın sayfasını köşeden katlamayı tercih ediyorum.

bilmiyorum aşırı kitap sevici insanlar için belki de bu kötü bir durumdur, fakat bana tam aksine keyifli geliyor. mesela biri bana böyle bir şiir kitabı varsa, özellikle sevdiğim şaire dair bir şiir kitabıysa mesela, böyle onun sevdiği yerleri o katlanmış sayfalar aracılığıyla görmek bana çokça keyif verir.

bu duruma dair bir ara bir deneme dahi yazmıştım blog sitemde, bu durumun etik olup olmadığına dair, aslında bunu da konuşabiliriz. mesela diyelim o kitabın yazarı yahut şairi kitabının katlanmasınsan hoşnut olur mu.

bana soracak olursanız, kendi şiir kitabım yeter ki okunsun, bir şekilde o kitabın sayfasının katlanması, o kitabın okuyucusunun bir şekilde bana göre oradan tat aldığını gösterdiği için aksine hoşuma da gider. ama tabii sizler ne düşünürsünüz bilemiyorum.

düşünmek, düşünebiliyor olmak bence insanoğluna ait en önemli ve en gerekli icattır. insanlık tarihinde ilk kim akıl etti de "hadi şu konuda düşünceli olalım", "hadi biraz olsun düşünelim" dedi bilmiyorum, lakin ilk kim yaptıysa gerçekten insanlık tarihine dair bana göre en önemli icadı kendisi yapmıştır.

buradaki bahsettiğim düşünmek tanımı, düz olarak insanoğlunun sahip olduğu düşünmekten bağımsız olarak, "düşünceli olmak" ile ilgili bir tanım. yani mesela sadece kendinden ziyade diğer insanları düşünebilmeye dair. bunun dışında tüm insanlığın faydasına yararlı olabilmek adına düşünebilmeye dair bir düşünmekten bahsediyorum.

hani maalesef ki her insanın yapamadığı, bana göre yalnızca "birey olan" kişiler tarafından yapılabilen bir eylem hali. düşünmek güzeldir ve birçok birey tarafından da edinilmesi gereken kıymetli yeteneklerdendir. düşünebilmek ve insanlığa yararlı olabilmek arzusuyla.

bir zaman ismi anchor olan, sonrasında ise podcasters olarak değişen progra ile çokça kolay şekilde podcast oluşturabiliyorsunuz, zaten daha bugün açtım bir uygulamaya göz attım. bayağıdır podcast ekelmiyordum, uygulama türkçe şekilde size yardımcı oluyor. dilediğiniz gibi podcast programınızın arkasına önüne, uygulamanın izin verdiği sesleri ekleyebiliyorsunuz. harici fon vs ekleniyor mi onu bilmiyorum denemedim, gerçi merak da etmedim. hatta bilmeyenler vardır belki onu da belirteyim, muhtemelen yeni gelmiş olabilir uygulamaya yahut ben yeni fark etmiş de olabilirim. artık bir podcast programı haricinde başka bir program da yapbiliyorsunuz. yani örnek vereyim diyelim ki önceden başladığınız tarih konulu bir program var, o programın her bölüm teması tarihin farklı konuları üzerine. tarih dışına çıkmak istemiyorsunuz ama bir yandan da farklı bir podcast programı yapmak istiyorsanız uygulama artık bu imkanı da sunuyor. ki bu özelliğin gelmesini çok istiyordum, aklıma bir fikir geldiği takdirde ikinci podcast programımı yapmayı da düşünüyorum.

podcast programımı dinlemek isteyenler olursa da belirteyim, spotifyda "ikbal ile biraz biraz" ismiyle aratırlarsa programım çıkacaktır, 43 bölüm şuana dek, düzenli eklesem rahat 100 bölümü de geçerdi 3 yılı aşkın sürede fakat kafama estiği zaman bölüm eklediğimden sadece 43 bölüm mevcut, bölümler de kısacık, dilemek isteyenler oradan dinleyebilirler. zaten en son spotifyda podcast dinlemek ücretsizdi, eğer değişmediyse ücretsiz olarak dinlenebilmekte.

biraz önce diyalog başlığı altında bir tanım yazmışken bir de monolog başlığı altına bir tanım bırakmak arzusu ile buraya geldim. burada da monolog kurmanın önemine dair yazmak istiyorum.

diyalog kurabilmenin öncesinde, insanın en önemli gereklerinden biri de monolog kurması, kendini tanıması, kendi arzularını tanıması, kendini bilmesidir bana göre. bir insan ancak kendini tanıdıkça, kendini bildikçe arzularını ve yaşamaya dair olan planlarını keşfedebilir, bunun da yolu öncelikle olarak monolog kurmaktan geçer. kısaca tanımlamak gerekirse yani, kendimizi kendimizle tanıtmak, kendimizi kendimize anlatmak diyebiliriz.

düzenli şekilde monolog kurabilirsek hayatta ne gibi artılar sağlarız, bana göre en basitinden kimlerle diyalog kurup kurmak istemediğimize karar vermiş oluruz, çünkü kendinizi bildiğimiz için, bu hayatta hangi insanlarla iletişim kurmak istediğimiz de anlamış oluruz. ama kendimizi tanımazsak eğer yeterince, çevremizdeki hangi insanların bize uygun olup olmadığını bilmeden öylece her insanla diyalog kurma yoluna gireriz, bu da ortada pek de sağlıklı bir iletişim sağlamaz.

bu nedenle monolog kurabilelim ki, çevremizde kimlerin olup olmayacağı belli olsun. bunun dışında mesela yapmak istediğimiz iş, hayattaki arzu ve gayemiz, en son gerçek anlamda ne zaman kendi kendiniz ile bu gibi durumları konuştunuz, sorguladınız?

sizi sizden daha başka kim bilebilir ki sizi size, sizden daha iyi anlatsın.

ayrıca bunu da tuhaf bulanlar vardır belki bilmiyorum ama bence hiç de tuhaf değil, insan elbette ki kendi içine çekilip, bizzat kendi kendisiyle sorgulayıp tartışacağı durumlar olacaktır, ki olmalıdır da. ben şahsen mümkün oldukça yaparım bunu, kendimi gittikçe daha iyi tanıyor olmamı da buna bağlıyorum. kendinizi gerçek anlamda tanırsanız, bu hayattaki arzularınızdan çok daha emin olursunuz.

etkili monolog kurabildiğimiz günler dileğiyle.

belki bu konuda çokça basit bir açıklaması olan vardır, bilimsel olarak vs. ancak ben anlamlandıramadım, şimdi anlatacağım küçük duruma dair bilgisi olan varsa ve beni aydınlatırsa mutlu olacağım. merak duygumun biraz farklı çalıştığını düşünüyorum, o sebeple "bunu mu düşündün" yahut "buna mı takıldın" dememenizi en azından arzu ediyorum.

şimdi geceleri diyelim ki uyumak çabası içinde gözünüzü kapatıp dalmaya çalıştınız, o sırada böyle evin size hemen yakın bir tarafında herhangi bir aile bireyi bir ışık yaktı. ama gözünüz kapalı yani. fakat gözümüz kapalı olmasına rağmen bir şekilde ışığı algılıyoruz ve ben bunun sebebini anlayamıyorum, belki çok basit bir açıklaması vardır ama bulamadım. gözümün önü böyle ancak elimle tamamen gözümün önünü kapattığım an hemen hemen karanlık oluyor, onun dışında gözüm kapalı olsa dahi bir şekilde o yanan ışığı fark ediyor. yani buna görmek mi denir bilmiyorum, bir şekilde o ışığı fark etme hali. beynimizin bir tarafı mı algılıyor artık, yoksa göz kapalı olsa da çevresinde bir şekilde bir açığa mı sahip de görüyor anlamıyorum.

çünkü dediğim gibi sadece kapattım diyelim gözümü o zaman algılıyorum ışığı, ancak gözümün önünü tamamen elimle kapatınca hemen hemen karanlık yukarıda dediğim gibi. tam karanlık değil yine, ama karanlığa çok yakın bir durum. çok basit açıklaması olduğunu düşünüyorum, muhtemelen ben bu bilgiyi nasıl araştıracağım bilemediğimden öğrenip anlamlandıramadım.

bu sebeple bilgisi olan var ise aydınlatırsa çokça mutlu olurum, saygılarımla.

şimdi önce buna dair bir bilgi vermek istiyorum, tdk'ye göre(tdk'ya mı tdk'ye mi şuan emin olamadım neyse) insan sözcüğünün anlamlarından birinci ve üçüncüsünü aşağıya eklemek istiyorum.

*

*

yukarıda bahsedilene göre düşünecek olursak, ülkemizde yüzde kaçımız "evreni bütün olarak kavrayabilen, bulguları sonucunda değiştirebilen ve biçimlendilen" görevini yerine getirebiliyoruz.

yahut hangimiz huy ve ahlak yönünden üstün nitelikli olabildimizi iddia edebiliriz.

bu anlamlardan yola çıkarak yeni bir tanım yapmak gerekirse, insan olmanın en önemli şartlarından birinin genel olarak diğer insanları da kendimiz kadar düşünmemiz gerektiği diye düşünüyorum. olumsuz bir durumla karşılaştığımızda vurdumduymaz halde durmayıp buna bir şekilde ses olabilmenin, insanlığın gereği olduğunu düşünüyorum.

yoksa alelade kendimizi düşünmenin birçok canlı türü tarafından yapılabildiğinin eminim ki hepimiz gayet bilincindeyiz.

bizim insan türü olarak, bir farklılık oluşturmamız gerek, yeryüzüne bir fayda sağlamamız gerek diye düşünüyorum. bugün alelade bakılan herhangi bir canlı dahi bazen gün içerisinde bizden faydalı eylemler içerisinde olduğunda kendimizi içten içe bir sorgulamamız gerekir bence.

"bugün kendi türümün gereği olarak yaşadığım dünyaya ne gibi bir katkıda bulundum?"

diyerek bir düşünmek gerek bence.

her "kişinin" bu bakış açısıyla yaşamaya baktığında dünyamızdaki olumsuzluklara dair birer birer olumlu hareketler yapıldığında, eminim ki çok daha güzel yeni günlere uyanacağız ve en güzeli de uyuyacağımız o an yastığa başımızı huzurlu bir şekilde bırakabileceğiz.

saygı, selam ve insanca yaşayabildiğimiz günler yaşama arzusuyla.

kendi yaşamıma dair örnek ve örnekler vermek istiyorum, bana göre medeni davranışlar en azından bilmiyorum. çok yüksek ve farklı şeyler değil elbette ki sadece örnek.

mesela diyelim bir tramvay yahut dolmuşa bineceğim. öncelikle olması gerektiği gibi inmesi gerekenleri beklerim, maalesef birçok şehirde bu durumun pek yapılmadığını görüyorum ve kapı önü tam bir karmaşa haline geliyor. covid dönemi bu gibi şeylerde hep bir daha dikkat ediyordu insanlar. yani bu gibi yapılması gereken şeyler için illa virüs, salgın mı gerekiyor bilmiyorum. ha bir de mesela inenleri direkt kapının hemen önünde bekleyenler de var ki onları da anlamış değilim, ya bir başka tarafa doğru geç yani, rahat rahat geçsin, insin, elbette bineceksin. ama bekle biraz, netice olarak o insan daha evvel binmiş, bir şekilde inmesi gerekiyor, önce o insin de sonra sen binersin yani. bu yüzden mümkün oldukça kapı önünde değil de sağ ya da sol tarafta inenleri beklerim.

bunun dışında yere çöp attığımı hatırlamıyorum, yani çekirdek olur, başka bir şey olur, dışarıda zaten uzun süredir çekirdek falan yediğimi hatırlamıyorum da yediğimde de mümkün oldukça bir yerde oturur, poşeti açar kabuklarını ona atar yerdim. netice olarak yaşadığımız mahalle, ilçe yahut il bir şekilde bizi teslim ediyor, o çevreyi kötü hale getirmemeliyiz diye düşünüyorum. en çok hoşuma gitmeyen durumlardan biri de zaten yerdeki sigara izmaritleri, yahu tamam içtin de şunu artık doğru yeri neresiyse at oraya. ben sigara kullanmıyorum, kullanmayı da arzu etmiyorum ama kullananlar da yani bari şu çöpünü yere atmasa çok güzel olacak. sonra yere tükürmem mesela, hiç de hoşlanmam.

bunlar dışında ya çok fazla açmak istemiyorum, toplu taşımada mümkün oldukça sesli sesli konuşmam yahut sesli sesli gülmem, aşırı sesli şekilde müzik dinlemem eğer başka insanları rahatsız edecek boyutta bir ses seviyesi varsa özellikle.

bence bu gibi küçük şeyleri hayatımızda bir ödev olarak görebilirsek, çok daha duyarlı kişiler haline geliriz diye düşünüyorum.