1.
öğrenildiğinde ufku iki katına çıkaran şeyler
5 milyar önce yaşamına gaz (hidrojen, helyum) devi olarak başlayan ve zamanla yıldıza dönüşen güneşin aksine diğer gaz devleri (bkz: jüpiter), (bkz: satürn), (bkz: uranüs) ve (bkz: neptün)'ün yıldız olamamasının nedeni, kütlelerinin az olmasıdır. yeterli kütleye sahip olamayan gaz devleri, çekirdeklerinde hidrojeni sıkıştırıp termonükleer reaksiyonu başlatacak kütle çekimine sahip olmadıkları için hiç bir zaman yıldız olamazlar. yapılan hesaplamalara göre bizim güneşimizin %7,5 kütlesine sahip olan bir gaz devi yıldız olabilir ki yakınımızda bu büyüklükte yıldızlar mevcuttur. aynı hesaba göre jüpiter'in yıldız olabilmesi için şu anki kütlesinin 80 kat daha fazla olması gerekirdi. eğer bu 4 gaz devi yeterli kütleye sahip olsaydı gökyüzünde 5 adet güneş görebilecektik.
aynı şekilde yeterli kütleye sahip olmayan güneşimiz de ömrünü tamamlayınca süpernova patlaması gerçekleştiremeyecek, daha sonra karadeliğe değil (bkz: beyaz cüce)'ye dönüşecektir. bir yıldızın karadelik olabilmesi için geçmesi gereken limite (bkz: chandrasekhar limiti) ismi verilir ve bu limit 1,44* güneş kütlesidir. dünyayı karadelik haline getirmek için 1 cm. çapında bir bilye büyüklüğüne kadar sıkıştırmak gerekir. bu oran güneş için bir kaç km. dir. bir cismin yüzeyindeki kaçış hızını (dünya için bu sayı: 9,81 mt/sn), ışık hızına eşit olacak şekilde bir küreye sıkıştırmayı istersek, oluşacak kürenin yarıçapına (bkz: schwarzschild yarıçapı) ismi verilir. bugüne kadar keşfedilen en büyük karadelik dünyaya 10,4 milyar ışık yılı uzaklıktaki (bkz: ton 618)'dir. çapı güneşimizin çapının 160 milyar katı, ağırlığı güneşimizin 66 milyar katıdır.
bir yıldız ne kadar büyükse ömrü o kadar kısa, ne kadar küçükse ömrü o kadar uzundur. güneş sistemine 8 ışık yılı uzaklıktaki (bkz: vb 10) yıldızının ömrü 10 trilyon yıl olarak hesaplanıyor. bizim güneşimizin ömrü ise 10 milyar yıl.
dünyayı 1 cm. çapında bir küre olarak ölçeklersek, (bkz: jüpiter) 15,5 cm, güneş 110 cm, (bkz: vy canis majoris) 6,5 km. büyüklüğünde olurdu. jüpiter'in içine 1353 adet dünya sığabilir.
yakın gelecekte süpernova olarak patlamaya en yakın aday, (bkz: orion takımyıldızı)'ndaki (bkz: betelgeuse)'dir. artık kızıl dev aşamasına gelmiştir ve dünyaya 630 ışık yılı uzaklıktadır.
2020 yılında keşfedilen (bkz: stephenson 2-18) evrende bu ana kadar bilinen en büyük yıldızdır. ünvanı (bkz: uy scuti)'nin elinden almıştır. dünyaya 20.000 ışık yılı uzaklıktadır. çapı güneşin 2160 katıdır. bu yıldızı güneşin olduğu yere koysaydık (bkz: satürn) gezegeni bu yıldızın içinde kalırdı.
aynı şekilde yeterli kütleye sahip olmayan güneşimiz de ömrünü tamamlayınca süpernova patlaması gerçekleştiremeyecek, daha sonra karadeliğe değil (bkz: beyaz cüce)'ye dönüşecektir. bir yıldızın karadelik olabilmesi için geçmesi gereken limite (bkz: chandrasekhar limiti) ismi verilir ve bu limit 1,44* güneş kütlesidir. dünyayı karadelik haline getirmek için 1 cm. çapında bir bilye büyüklüğüne kadar sıkıştırmak gerekir. bu oran güneş için bir kaç km. dir. bir cismin yüzeyindeki kaçış hızını (dünya için bu sayı: 9,81 mt/sn), ışık hızına eşit olacak şekilde bir küreye sıkıştırmayı istersek, oluşacak kürenin yarıçapına (bkz: schwarzschild yarıçapı) ismi verilir. bugüne kadar keşfedilen en büyük karadelik dünyaya 10,4 milyar ışık yılı uzaklıktaki (bkz: ton 618)'dir. çapı güneşimizin çapının 160 milyar katı, ağırlığı güneşimizin 66 milyar katıdır.
bir yıldız ne kadar büyükse ömrü o kadar kısa, ne kadar küçükse ömrü o kadar uzundur. güneş sistemine 8 ışık yılı uzaklıktaki (bkz: vb 10) yıldızının ömrü 10 trilyon yıl olarak hesaplanıyor. bizim güneşimizin ömrü ise 10 milyar yıl.
dünyayı 1 cm. çapında bir küre olarak ölçeklersek, (bkz: jüpiter) 15,5 cm, güneş 110 cm, (bkz: vy canis majoris) 6,5 km. büyüklüğünde olurdu. jüpiter'in içine 1353 adet dünya sığabilir.
yakın gelecekte süpernova olarak patlamaya en yakın aday, (bkz: orion takımyıldızı)'ndaki (bkz: betelgeuse)'dir. artık kızıl dev aşamasına gelmiştir ve dünyaya 630 ışık yılı uzaklıktadır.
2020 yılında keşfedilen (bkz: stephenson 2-18) evrende bu ana kadar bilinen en büyük yıldızdır. ünvanı (bkz: uy scuti)'nin elinden almıştır. dünyaya 20.000 ışık yılı uzaklıktadır. çapı güneşin 2160 katıdır. bu yıldızı güneşin olduğu yere koysaydık (bkz: satürn) gezegeni bu yıldızın içinde kalırdı.
devamını gör...