sefkandih yazar profili

kütub كتوب arapça كتاب (kitab) kelimesinin fuul vezninde çoğuludur. kitaplar anlamına gelir yani.

خانه ise farsça ev, bina ve pek çok başka anlama gelir.

arapça ve farsça kelimeleri birleştirerek oluşturduğumuz kelimelerden birisidir. namütenahi de buna bir örnek.

sözlüğü çok sık anılıyor. ayrıntılı bir inceleme yapmadım. ama üç beş kelime aratınca bile hayatî hatalarına rastlıyorsunuz. kolay bilgi insana tatlı gelir ama yanıltır. türkçenin en büyük emekçisi gibi ifadeler en hafif tabir ile abartıdır. bu tarz işlerin sorunu şu: bilmeyene hitap etmek.

bir iki örnek verelim.

elbette kelimesinin kökenini البتاً (elbetten) olarak vermiş. bir kere elif (ا) ile değil ة(ta-i marbuta) ile yazılacak. البتة

ikincisi ve daha büyük bir hata ise belirli, ال takısı almış kelimeye tenvin koymuş(elbetten) belirli kelimeler katiyyen tenvin almaz arapçada. şunu bilmeden etimolojik sözlük yazmak büyük cesaret. tebrik ederim.


bir başka kelime öküz kelimesi. eski türkçe olarak açıklamış. yanlış. kelime (bkz: toharca) ökes kelimesinden gelir dilimize. neden hayatî bir hata bu? çünkü en azından türkler ile ilgili en temel eseri okusaydı bu hataya düşmezdi.

yine de siz büyük alim bilin.

işlevsizleşmesi siyasî fanatiklikle alakalıdır. partizanlık, meclisi birtakım odakların oyun bahçesine çeviriyor.

siz oy verdiğinizde aslında genel başkana oy vermiyorsunuz. teknik olarak şehrinizde gösterilen mebus adayına oy veriyorsunuz. çoğunuz bu kişilerin ismini bile bilmiyor. sizi temsil edecek, kentinizin sorunlarını anlatacak güya... aslında olan şu; ticarî, siyasî, sosyal ayrıcalıklar için çeşitli kişiler oranın parti temsilcilikleriyle bir çeşit anlaşma yapıyor. siz de o adama sırf partinizle anlaştı diye oy veriyorsunuz. parti fark etmiyor. bu kadar. ama adam bu konuda yetkin mi? görüşlerinize ne kadar uyuyor? belli değil. siyasî hassasiyetlerin suistimal edildiği bir süreç.

sonra meclis işte. millet meclisi hem de. temsil ediliyoruz. hepimizin muğla, izmir, ankara, şırnak, bayburt ne olursa şehirleri çok güzel temsil ediliyor, sorunları görüşülüyor. zaten onları da muazzam bir bilinçle biz seçtik.

italyanca bir sözcük. croccante.

nasıl çevirelim? gevrek? fresco croccante simit diyebiliriz mesela. taze gevrek simit.

araplar buna شاورما(şaavurma) çevirme yani ya da دونر(duuner) döner diyorlar. bizden aldıkları kelimelerden. دونر daha çok duyulur.

allah rahmet eylesin. arap ve hint radyolarına çok şey borçluydu.

öyle bir geçer zaman ki (54. saniyeden itibaren)



fesupanallah



örnekleri çoğaltabilirim de maksat hasıl oldu. bu şarkıları değiştirme zahmetinde bulunmadan üzerine söz yazıp aynen yayınlamıştır. o dönem için çok şaşılacak iş değil. pek çok kişi yapıyordu. ama öyle bir geçer zaman ki söz-müzik: erkin koray yazınca biraz sıkıntılı oluyor o iş.

غفار gifar.

meşhur ebu zerr'in mensubu olduğu kabile. yol kesen, haraç alan, adam öldüren, eşkıyalığı ile ünlü bir kabileydi. hatta ebu zerr müslüman olduğunda hz. peygamber gifar'dan olduğunu duyunca şaşıracak, bir gifarlının nasıl islam'a girdiğine anlam veremeyecektir.

gifar kabilesi aynı zamanda caydırıcı bir güçtü. ebu zerr islam'ın güç kazanmadığı bir devirde sık sık islam'ı anlatıyor bu yüzden de darp ediliyordu. hz. ebubekir hatta diyecektir ki: "bu adam gifardandır. kervanlarımızın yolu onların bulunduğu yerden geçer. böyle davranırsanız bir daha ticaret yapamazsınız." diye uyarır müşrikleri. bunun üzerine de kendisini bırakırlar.

مكلف arapça كلّف(kellefe) görevlendirdi manasına gelen rubaî fiilden ism-i meful. görevlendirilen manası taşır birebir olarak.

aslında ilginç bir yolculuğu var bu yiyeceğin. alanım yemek tarihi değil ama bunla ilgili hatırladığım ilginç bir şey var.

simidi biz türkler bizans'tan gördük. kökeni daha da eskiye dayanıyor. ama yeniden yorumladık. bir yenilik de kattık tabi:

susam.

dönemin kaynaklarında sıkça geçen gıdalardan bu selçuklu döneminde. popülerliğini de hiç kaybetmedi.

ingilizce, yok olmak, kökün kazınması. ama öyle bir yok olmak ki!

bu fiil yazılı olarak 1538 yılında bir metinde keşfedilmişti galiba. cümle de aklımdaydı da tam çıkaramadım. akşam bir bakar, düzeltirim gerekirse.

keşfedildi derken ilk kullanımı manasında söylüyorum tabi.

ingilizce: ilahiyat.

latince divinitas köküdür.

ilahiyat; tarih, sosyoloji vesairenin araştırma alanı değildir. hiçbir üniversite, hiçbir akademisyen böyle bir tasnif yapmaz. bir tanesi bile. kerameti kendinden menkul elfaz. her ilim dalı birbirinden faydalanır. tarih sosyolojiden, ilahiyat tarihten vesaire. bu başka bir şey.

şimdi mesele şu:

(bkz: divinity) ilahiyat
(bkz: theology) teoloji

türkiye'de bu ayırım pek yapılmaz. o yüzden kafa karışıklığı yaratıyor. teoloji üzerinde ilerlemek isteyenler genelde yüksek tahsillerini din tarihi, din sosyolojisi, din felsefesi gibi alanlarda yaparlar ülkemizde. ilahiyat fakültelerinin bu konudaki tahakkümü malumunuzdur.

batıda bu ayrım vardır. teoloji ve ilahiyat(divinity) iki farklı sahadır aslında. ilahiyat kısmını bilimsel saymamanız anlaşılabilir bir tutum ama burada esas olan yöntemdir. ilahiyatçılar, din ile ilgili çalışmalarını, dinsel ve tarihî metinleri kaynak alarak yürütürler. aslında bu ilmî disiplin içe kapalı bir yapıyla kendisini inceler. teoloji ise dinleri muhtelif yönlerden aydınlatmayı amaçlar.

bir şeyin araştırılması, keşfedilmesi, fikir yürütülmesi illa pozitivizm standartlarına uymak zorunda değil. öyle olsaydı bir milim ilerleyemezdi medeniyet.

#3684068

...

(bkz: double facepalm)

iskandinav kökenli bir halk. isimleri routsi olarak geliyordu yanlış hatırlamıyorsam. oduncu, kürekçi gibi bir manası vardı.

durulmaz gayrı buralarda.

bâkî. şairlerin sultanı.

ismi mahmut.

tekniği o kadar güçlüdür ki aşılamamış desek yeridir. tesiri yüzlerce yıl sürmüştür edebiyatımızda.

tekniği bâki'den zayıftır.

türkçe'nin daha saf bir halini kullanmaya gayret eder ve bu da aruzu kullanımında onu dezavantajlı kılar. kendisi de bunu belirtmiştir.

büyük şair, büyük edip. bayat boyundandır.

kendisine atfedilen sahte şiirlerin sayısı o kadar çoktur ki bununla ilgili sanırım müstakil bir çalışma yapılıyordu.

bu sahte şiirlerin en meşhuru

"bağlanmayacaksın"

ancak tabi bununla bitmiyor. iş öyle bir noktaya varmıştı ki bu konuda meb'in bastığı bir ders kitabında bile sahte can yücel şiiri vardı!

peki bunu nasıl ayırt edeceğiz?

arkadaşlar, bir şiirin gerçekten kime ait olduğunu belirlemek çok da zor değil. can yücel'in diğer işlerine bakarsanız "bağlanmayacaksın" saçmalığının ona ait olmadığını sadece üslûp yönünden bile anlarsınız.

"cihân-ara cihân içindedir ârâyı bilmezler

ol mahiler ki derya içredir deryayı bilmezler"

mevzubahis meşhur beyitin sahibi divan şairi.

1500 yılında doğmuş, 57 yaşında edirne'de vefat etmiştir.

latince boynuz. italyanca'ya corno olarak geçmiştir. arapça'da da قرن(karn) boynuz olarak kullanılır ama قرن(karn) daha çok yüzyıl manasında görülür.

opus latince masculinum(eril) bir kelimedir.

sözlüklerin bir kısmı "sonuç" olarak veriyor bu kelimeyi ama biz "semere" "meyve(deyimsel manada)" desek daha uygun olur. bir emeğin karşılığı yani.

latince opera( dişil) da bu meyanda türemiştir. zahmet manasına gelir. floransa'da opera ortaya çıkar ve bu ismi alır.

ancak italyanlar operayı zahmet manasında kullanmıyorlar. asıl anlamı tamamen unutulmuş.

latince, neutrum(cinsiyetsiz,nötr) kelime. bu çekimi için önemli.

muhteşem, devasa, büyük, ses getiren manalarına gelir.

örnek de verelim


"bu çalışma onun opus magnumu idi"