akrostiş

dizelerinin ilk harflerinin yukarıdan aşağı okunduğunda anlamlı bir kelime oluşturmak diyebiliriz.

ilk akla bilhassa atalarımız gibi çocukluktan yazdığımız şiirler gelse de hafızada tutma için de kullanılır.
doğaçlama örnek verelim bari

normal deyip geçemem
olabilir hiç demem
rahatsız olduğum çok yanı var
misal trol başlıklar

edit:sözlüğün yeni adini tamamlaya erindim

her satırın ilk harfi olanı kolay olup, dizedeki her kelimenin ilk harfi ile yapılanı daha makbuldür.

kimisi anladı, farklıyız
azıcıkdı sayımız
özgürdük ziyadesiye
lakin üsteledik küfürde


(bkz: işin bug'unu çıkartmak)
edit : @iko bug'unu çıkarttırmadı. büyük harf yok.

satır başlarındaki ilk harfler yukardan aşağı okunduğunda ortaya anlamlı bir söz ya da söz öbeği çıkan dizeler bütünü, manzum, şiir, şiirimsi.

bir örnekle anlatayım meramımı.

diyeceğim sanadır okur
ılımlılık elbette zordur
şayet geldiysek buralara
ırak değiliz artık yakınız mecbur
nadir bir değer gibi
ışıklandıracağız birbirimizi
zaruri bir ihtiyaç gibi
değeceğiz birbirimizin yazıp okuduğu tanımlara
arama başka yolu yok
kalabalığımız büyüdükçe sığışacağız
ilerleyeceğiz ortalara ortalara

iş güç yokluğunda, dert bolluğunda
rafine zevklerimiz yetmedi ki
lalettayin bir macera diye düştük buralara
abajur olabilsek abajur olurduk
ne yamandır ki sözlük ikimizi de yazar yaptı
dar vakitlerde yazıp okumalı
akışta yeniden tanımlanmalı
lafazanlıkta sınırımız olmamalı
ılımlandıysan tanışalım, ben dışınızdaki irlandalı

erteler her işini
rahat etmez içi
ta ki gelene kadar ödevlerin teslimi
engin diye biri en sevdiği kişi
love nedir unutmuş gibi
e ama bunlar da sabır işi
radyo dinle, gelene kadar o kişi
ismi lazım değil
mahlası bilirkişi

(bkz: ertelerim)
(bkz: kendime akrostiş yazdım)

yazılmak istenen isimin harflerinin yukarıdan aşağı yazılması ve bu yazılan harflerin baş harf olacak şekilde kafiyeli bir şekilde şiir oluşturulmasıdır.

en güzel örneklerinden birini nurullah genç, intizar şiirinde vermiş, sıralı akrostiş yaparak akrostişten ayrı bir şiir çıkarmıştır.

şu muhteşem dörtlüğü şiirin mısralarının ilk kelime ile ikinci kelimelerinin ilk harflerine döşemiştir:

"gözlerin umut rüzgarı sen menekşesin ayşe
hep içimde çınlıyor o güzel sesin ayşe
duysaydı mecnun bile şaşırırdı bu aşka
neden saklanıyorsun söyle nerdesin ayşe"

[[intizar]]
gözlerin dokunuyor kalbime ey cefakar
öyle uzun bir hicran sundun ki hayatıma
zehrini yudumluyor ruhum melankolinin
lambalar sırılsıklam gönlümde sönmesin yar
ellerin ab-ı hayat, gülüşün yar, sesin yar
rüzgar mıdır, yağmur mu dumanlı bakışların
irkiliyor durmadan bedenim, hülya mıdır
neşeme ızdırabın çektiği perdesin yar
umudumun maviye büründüğü yerde mi
malihulyam, ey şebnem edalım, nerdesin yar

unutma ceylanların çölleri sevdiğini
toprak neva sırrını ezberliyor göklerin
renkler uğursuzluğu fısıldayıp duruyor
ülfetim nevbaharı bekliyor, bilesin yar
zarif bir düğüm gibi duruşun yar, sesin yar
gülleri incinmesin masum dudaklarının
aldırma, leylakların solduğuna içimde
ruşenimsin ey canım, beyaz bir lalesin yar
ışığısın şehrayin kalıntısı ömrümün
sensizim, avareyim; durmayıp gelesin yar

esrarengiz şarkılar dinliyorum geceden
neden ıslak bilmem ki, çehresi yıldızların
mestediyor ruhumu endamın, ey cefakar
eridim; ırmağına döküldüm; şulesin yar
neden resimler gibi hercaidir sesin, yar
ey deniz yürüyüşlüm, ey hüznümün kaynağı
küskün ırmaklar bile benden daha mutludur
şafakta billur olup, gönlüme giresin yar
eski umutlarımın son bulduğu yerde mi
sihirli akşamların ülkesinde misin yar

ilkin şakayıkları okşayan parmakların
nedense, kanatlanıp uçtu yalnızlığıma
anladım aynaların seni kıskandığını
yüzünün nakışını özledim bilesin yar
şeydayım, efkarlıyım; duyup da gülesin yar
efsunlu duygularla sarsılıyor benliğim
hasretim ey cefakar, süreyya gözlerine
ebedi nalan oldu gözyaşım; silesin yar
pusatsız süvariler gibiyim yollarında
intizarın alnıma vurduğu halesin, yar

çeşmeler kurumaya yüz tutmuşsa içimde
iklimler lanetini kusuyorsa ötenin
mahşere aralanan kapıdır şimdi zaman
dil-rübasın, nümayiş sultanı, didesin yar
ellerin ıtır dalı; duruşun yar, sesin yar
çakıyor yüreğimde şimşekleri ferdanın
ışık ol, perdesinden kurtar beni sevdanın
nerdesin? rüyada mı? sanki mazidesin yar
lalezarı solgundur melal yolculuğunun
ılıksın, uykudasın, safsın, güzidesin yar

yasaklara nigehban olma, ey mah-ı zemin
orkideler seninle büyüsün bahçemizde
rahmeti özümleyen bir bende-i numune
olalım yeryüzünde, ey can, hep tazesin yar
gurbetin lisanıdır gülüşün yar, sesin yar
üflerken erdemini maveradan hicabın
zümrüdüanka neden alev alev yanıyor
ey enis-i mücella, sen ki yelpazesin yar
limanısın ruşenim bela okyanusunun
semadan damla damla inen firuzesin yar

esirinim; ey nur-u nigahım, yakma beni
sonsuzluğa seninle varalım, ey cefakar
iliğime işledin; n'olur, bırakma beni
nazlısın; nazarındır ufuklarımı saran
ayrılık acısıdır damarımda kıvranan
yorgunum, yaralıyım; n'olur, bırakma beni
şahikasın; şavkınla tutuştu hücrelerim
esirinim; ey nur-i nigahım, yakma beni
[[/intizar]]

baş harfleriyle yapılan kıskandırılası bir sanattır

birine veya bir şeye yalakalık olsun diye yazılan şeye şiir denmez. bir harften bir şeyler uydurmak şiir midir?

genelde birine ithafen yazıldığında samimi bulmadığım şiir biçimi.

şimdi size hüzünçlü bir hikaye anlatmak isterim sayın romalılar, toplaşın bakalım.

öğretmenlik eğitim bilimleri derslerinin içinde öğrenme psikolojisi içerisinde yer alan bilgiyi işleme kuramında(gagne) yer alan bellek destekleyici ipuçlarının sözel semboller yoluyla gerçekleştirenler kategorisinde yer alır. hatırlanmak istenen sözcüklerin baş harfleri ile anlamlı bir sözcük oluşturma akronim; cümle oluşturma akrostiştir. bir gün için dershaneye gitmişim, en öne oturmuşum. konumuz bu kuram. sınıftakileri tanımam etmem, arkada çok samimi arkadaşım emre bey var sadece.

konu bilgiyi işleme kuramı. akrostiş, akronim gibi kodlama teknikleri bu kuram dahilinde ele alınır. hoca akroştişe geldi, senin adın ne dedi söyledim tahtaya adımı yazdı ve sordu sana kaç kişi akroştiş yazdı?
cevap hiç idi. hocam yok kimse yazmadı dedim. cevap beni boğdu boğdu duvardan duvara attı, yerlerin dibine girdim çıktım.
"seni hiç sevmemiş mi?" dedi.

hocam ben sevgilimle yeni ayrılmışım sen ne soruyorsun ya hu.

çıktık araya(nefes alın ve ikinci cümleyi okurken efkarlı bir şekilde verin) ben yaktım bir sigara. emre geldi beni teskin ediyor güya, ben ağlıyorum o dalga geçiyor (çünkü emre'nin bir şeyle alay etme şiddeti sizin alınmanızla doğru orantılıdır) sevmemiş kimse seni diye. ben bu adamın çok yakın bir arkadaşımla arasını yaptım. ulan ben! yarın bir sorayım sena'ya yazmış mı ona diye? sonra seyredeyim cümbüşü.

bana mı? kimse yazmadı hala be sözlük!

edit: miko yazdı ama bana özel size söylemem.*

"ah ruhun… açıp baksam, gülzâr mı? kabristan mı?
cihân-ârâ duygular uçup giden duman mı?
gökkuşağı gönlünde nâlan mı bakışların?
gülistan perişan mı? sana kalan hicran mı?

ah ruhun… cihân-ârâ gökkuşağı, gülistan
açıp baksam duygular gönlünde perişan mı?
gülzâr mı uçup giden? nâlan mı sana kalan?
kabristan mı? duman mı bakışların? hicrân mı?"

(bkz: korsan halife)

ömür dediğin nedir ki gülüm?
zaman gelmiş geçiyor ömrüm.
üzerime toprak örtüldüğü günüm,
mezarıma elin sür güzel yüzlüm.

imza: buhayatbenim

yakın zamanda vefat eden sezai karakoçun mona roza şiiri mükemmeldir.

lisedeyken hoşlandığım çocuğun
ada
da
a
şeklinde yazdığı şeydir

isimlerin baş harfinden şiir yazma işi.
bir şeyler yazdığımı öğrenen her lise öğrencisi rica ederdi zamanında. kimseyi kırmamaya çalıştım ama akrostiş o kadar duygu yüklü olmuyor zorla yazıyormuş hissi oluyor.

karşımda duruyorsun öylesine masum, öylesine sıradan..
orada var mı yer banada sorarım sana, özellikle yanından,
sanma bu akrostiş aşk ilanıdır. zaten sanırsan yanılırsın derinden,
sana hediyem olsun dizelerim.
en son şunu ekleyeceğim..
söylemek istediğim, elveda kosses, yakında gideceğim.

divan edebiyatındaki adı muvaşşah ya da istihraçtır.

ulusun gururu,
liderimiz atatürk,
uğrunda can veririz,
tarih yazan kahraman,
ülkemizin ışığı,
ruhun şad olsun,
kalplerimizde yaşıyorsun.