aman bre deryalar

arif şentürk'ten dinlenmesi ayrı bir keyif veren türküdür. mümkünse kafi miktarda rakı eşliğinde dinlenmelidir.
(bkz: rumeli türkü)

(bkz: arif şentürk)

arif şentürk'ün eşsiz sesinden dinlemeye alışkın olduğumuz rumeli türküsü.

her ne kadar hareketli bir ritme sahip olsa da içinde bol miktarda acı barındıran muhacir türküsüdür.

sadece bir türkü değildir. balkan coğrafyasının bir özetidir. yolda kaybedilen hayatlar, sevdiğine kavuşamamak... hepsinden parça parça var bu türküde. hikayesi şöyledir;

yusuf ile feride birbirlerini çok severler ve kendi aralarında nişanlanırlar. ancak aileleri bir türlü evlenmelerine razı gelmez. yusuf bir gün kafasında bir plan yapar. arda nehri’ni sevdiğiyle geçerek izlerini kaybettirip yeni bir hayat kurmayı düşler. bu durumu feride’ye anlatır.

birlikte bir gece kaçarlar. kayıkla arda nehri’nden geçmek için dayılarının köyü kırcaali’ye giderler. o gece orada geçirirler. aynı yatakta yatarlar. ama babasının rızası ve nikahı olmadığından, birbirlerine dokunmazlar. yusuf, belindeki kamayı ve boynundaki cevşeni çıkarır yatağın ortasına koyar. bak feride:

“ben senden yana dönersem, kur’an çarpsın, kılıç kessin. sen benden yana dönersen kılıç kessin, kur’an çarpsın” diyerek yemin edip uyurlar.


sabahleyin saat sekiz suları erkenden, arda nehri’ne inerler. arda boyunda bağlı bulunan balıkçı kayığı bulurlar. onunla karşıya geçmek isterler. akşamdan yağan yağmur, arda nehri’nin sularını yükseltmiş ve sel, suları dalgalar haline getirmiştir. feride, yusuf’un kolundan tutarak:
”dalgalar çok yüksek bu kayık bizi karşıya geçirmez. ne olursun dönelim geri,” der.

“geri dönersek vururlar bizi. merak etme ben bu suları çok iyi bilirim.”

kayığa binerler. azgın dalgalarla boğuşarak karşıya geçmeye çalışırlar. güçlü bir dalga gelip, kayığı ikiye böler. feride bir çığlık atar. yusuf feride’nin elini tutarken diğer eliyle, aba olan ve su içinde kalınca ağırlaşan poturunu çıkarır. büyük güçlükle azgın dalgalarla boğuşarak, feride’yi arda kenarına getirmeyi başarır. ağaç dallarına tutunmasını ister. o arada güçlü bir dalga gelir. yusuf’u alıp deryanın içine atar ve yusuf gözden kaybolur. feride arkasından bağırır. “yusufummmm!… demedim mi sana kayığımız batacak.”

arif şentürk'ün vefatıyla yetim kalan türküdür.

yetmişli yılların sonuna doğru tek kanallı trt döneminde çalınan bu türküyü, geçtiğimiz günlerde vefat eden rumeli türküleri yorumcusu ve derleyici ustası arif şentürk'ten dinlemiş ve tanımıştık. hareketli görünse de aslında ağıt için yakılmış bir türküdür. kendi aralarında nişanlanan ama evlenmelerine onay verilmeyen feride ile yusuf için yakılmış bir ağıt.

tek çareleri de aşırı yağış sonucu taşan arda nehri üzerinden gece vakti kayık ile geçip izlerini kaybettirmek ve yeni bir hayata başlamaktır. azgın akan nehirden geçmeye çalışırlarken feride, yusuf'u vazgeçirmek ve geri döndürmek ister, ama yusuf dönmemeye kararlıdır. eğer ki geri dönerlerse iki aşık da öldürülecektir. yusuf, feride'yi büyük bir güçlükle karşı kıyıya geçirdikten sonra gelen büyük bir dalga, kayığı devirir, yusuf dalgalara kapılarak boğulur ve buna şahit olan feride de bulunduğu yerden bu ağıtı yakar. daha çok da trakya ve rumeli yöresindeki düğünlerde oyun havası ve eğlence eşliğinde çalınan türkünün belli ki acıklı bir hikayesi olduğu ve sözlerinin ne anlatmak istediği dikkate alınmamış.

askerde komutanım dinlerken girmiştim yanına, her dinlediğimde bana o kral adamı hatırlatır, şimdi teğmen olmuş o zaman astsubaydı, seviyorum seni kral.

arif aga'da göçtü gitti. bıraktığı güzel bir hatıra kaldı.

yönetmenliğini yılmaz atadeniz’in yaptığı başrollerini cüneyt arkın ve erol taş’ın paylaştığı 1981 yapımı kader arkadaşı filminde yusuf’un* hapishanede tanıştığı kader arkadaşı hasan’ı* uyuşturucu çetesinin liderinin elinden kurtarma sahnesinde söyledikleri şarkı.

ayırca film erol taş’ın kötü adamı oynamadığı sayılı filmlerdendir.