avar devleti

çin kaynaklarında juan-juan, kök türkler'de apar ve bizans-arap kaynaklarında ise avar olarak bilinirler. moğolistan’da kurdukları devlet köktürklerin saldırıları neticesinde 552 yılında ortadan kaldırılınca batıya doğru göç ettiler. sabar devleti'ni 558 yılında tarih sahnesinden silerek tuna boylarına yerleştiler. 562 yılında bayan han önderliğinde macaristan'da güçlü bir devlet kurdular.

tarihteki 16 türk devleti arasında istanbul'u ilk kuşatan devlet avarlar olmuştur. istanbul'u 619 ve 626 yıllarında iki defa kuşatıp ele geçirmeye çalışmışlarsa da, donanmaları olmaması nedeniyle zayıf kalan bu kuşatmalardan netice alamamışlardır. netice alınamayan bu kuşatmalar avar devleti'nin zayıflamasına ve ardından franklar tarafından 805 yılında yıkılmasına neden olmuştur. dinlerini değiştirerek hristiyanlaşan avarlar, hristiyanlığı kabul eden ilk türk devleti olmuştur. dinlerini değiştirmenin etkisiyle kültürlerini ve kimliklerini kaybederek tarih sahnesinden silindiler.

macaristanda[panonya] büyük bir devlet kuran avarlar, zaman zaman istanbulu kuşattılar. 630'dan sonra zayıflamaya başladılar. 9. yüzyılda da parçalandılar.
avarlar; 626'da istanbul'u sasaniler ve slavlarla birlikte kuşatan, hristiyanlığı kabul eden ilk türk devletidir ve zamanla avrupalılar içinde asimile olup yok oldular. aynı zamanda avrupaya üzengiyi, konserveciliği vs. getiren, öğreten ilk türk toplumudur. avar imparatorluğu, slavların devlet teşkilatlanmasında etkin bir role sahiptir.

(bkz: avarlar)

orta ve doğu avrupa'da kurulmuş, ancak tarihi yeteri kadar aydınlık olmayan bir türk devletidir. avarlar, 552 yılında yıkılan juan juan devleti'nin yönetiminde bulunan bir kısım kabilelerin batıya göçmesiyle oluşan, siyasi bakımdan bir birlik olmaktan uzak dağınık bir halk kitlesiydiler.

avarlar, 558 yılında sabar devleti'ni* yıkarak kafkaslara gelmişlerdir. burada alanları egemenlikleri altına aldıktan sonra bizans imparatorluğuna elçi göndererek yerleşebilecek bir toprak ve haraç istemişlerdir. imparator justinianus, haracı kabul etmekle birlikte, avarların ilerleyişini durdurmak için bir takım tedbirler almıştır. ancak avarlar, 562 yılında, bizans'ın tuna nehri boyunda kurduğu engelleri kolayca aşıp, bizanslarla çatışma durumuna gelmişlerdir. diğer taraftan karpatları aşarak germen kavimlerini egemenlikleri altına almışlar ve orta macaristan'ı işgal ederek, bazı bizans şehirlerini de işgal etmişlerdir.

582 yılında avarların başına, tarihte ismi bilinen tek hükümdarları olan bayan kağan geçmiştir. bayan kağan'ın dönemi avarların en parlak dönemidir. bu dönemde avarlar don nehrinden galya'ya, kuzeyde ise kuzey slav bölgelerine kadar geniş bir araziye yayılmışlardır. imparator herakleos zamanında istanbulu iki kez kuşatmışlar ve öyle bir korku yaymışlardır ki, imparator istanbul'u terk edip kartaca'ya gitmeyi dahi düşünmüştür. donanma destekleri olmadığı için avarlar istanbul'u alamamışlardır.

bayan kağan'dan sonra avarlar iç çatışmalarla geçen uzun bir süreç içerisinde sürekli olarak zayıflamışlar, avrupalı barbar kavimlerin isyanları, doğuda bizans'ın batıda frank imparatorluğunun baskıları neticesinde 805 yılında tarih sahnesinden çekilmiştir. 200 yıldan fazla orta avrupa'da egemen olan avarlar, yerleşik düzene geçmediklerinden arkalarında fazla bir miras bırakmamışlardır. öyle ki bu kadar uzun süre avrupa'ya hükmeden bu devletin bayan kağan dışındaki hükümdarları hakkında ne bir bilgi ne bir isim vardır.