1.
maddenin belirli bir haline verilen isim.
meraklısı için biraz ön bilgi verelim.
parçacık fiziğinde fermiyonlar ve bozonlar adlı 2 parçacık grubumuz var. bunlardan fermiyonlar pauli dışarlama ilkesi adlı bir kurala uyarlar. bunu günlük hayattan bir örnekle anlatacağım. diğer türlü kafada canlandırmak zor oluyor.
bir stadyum düşünün; tribünlerdeki koltuklar merdiven sistemi gibi yukarıya doğru sıra sıra dizilmiş olsun. şöyle:
görselin kaynağı
seyirciler, fermiyonlarımız olsun. maç izlemeye gelmişler ama hepsi sadece en öndeki sırada oturmak istiyor. pauli kuralı "hayır efendim" diyor "oturamazsınız!". böylece hepsi yukarıya doğru sıraları doldurmak durumunda kalıyor. her gelen seyirci bir diğerinin bulunduğu dolu koltuğu geçip boş olan ilk sıraya oturuyor ve böylece yavaş yavaş, sıra sıra koltuklar dolmaya başlıyor. diyelim ki stadyum dolmadı. o zaman belirli bir yerden itibaren yukarıya kadar olan sıralar boş kalacak demektir.
gelelim bozonlara... bu kez stadyumda fermiyonlar değil bozonlar olsun. bunların da hepsi ilk sıraya oturmak istiyor. pauli kuralı bunlara "ben karışmam, nereye oturursanız oturun." diyor. bozonların hepsi de en ön sıraya sıkış tepiş bir şekilde doluşuyorlar. arka sıraların hepsi boş kalıyor. bunu yapabilmelerinin bir şartı var ama; bu bozonların hepsinin enerjisi son derece küçük olmalı.
şimdi bozonlardan oluşan bir gazı alıp mutlak sıfıra mümkün olduğunca yakın olacak şekilde soğutalım. böyle bir durumda atomların hareket kabiliyeti oldukça azalacaktır. bu da en düşük enerjiye sahip olacakları anlamına gelir. yani bozonların stadyumda en ön sıraya doluşabilmesi için geçerli olan koşul gerçekleşir. bu durumda gazın atomları artık birbiri içine geçip kümelenmeler oluşturur. işte maddenin bu durumuna bose - einstein yoğunlaşması adı verilir. zaten bozon ismi de bu konulardaki çalışmalarına atfen satyendra nath bose'dan gelir.
meraklısı için biraz ön bilgi verelim.
parçacık fiziğinde fermiyonlar ve bozonlar adlı 2 parçacık grubumuz var. bunlardan fermiyonlar pauli dışarlama ilkesi adlı bir kurala uyarlar. bunu günlük hayattan bir örnekle anlatacağım. diğer türlü kafada canlandırmak zor oluyor.
bir stadyum düşünün; tribünlerdeki koltuklar merdiven sistemi gibi yukarıya doğru sıra sıra dizilmiş olsun. şöyle:
görselin kaynağı
seyirciler, fermiyonlarımız olsun. maç izlemeye gelmişler ama hepsi sadece en öndeki sırada oturmak istiyor. pauli kuralı "hayır efendim" diyor "oturamazsınız!". böylece hepsi yukarıya doğru sıraları doldurmak durumunda kalıyor. her gelen seyirci bir diğerinin bulunduğu dolu koltuğu geçip boş olan ilk sıraya oturuyor ve böylece yavaş yavaş, sıra sıra koltuklar dolmaya başlıyor. diyelim ki stadyum dolmadı. o zaman belirli bir yerden itibaren yukarıya kadar olan sıralar boş kalacak demektir.
gelelim bozonlara... bu kez stadyumda fermiyonlar değil bozonlar olsun. bunların da hepsi ilk sıraya oturmak istiyor. pauli kuralı bunlara "ben karışmam, nereye oturursanız oturun." diyor. bozonların hepsi de en ön sıraya sıkış tepiş bir şekilde doluşuyorlar. arka sıraların hepsi boş kalıyor. bunu yapabilmelerinin bir şartı var ama; bu bozonların hepsinin enerjisi son derece küçük olmalı.
şimdi bozonlardan oluşan bir gazı alıp mutlak sıfıra mümkün olduğunca yakın olacak şekilde soğutalım. böyle bir durumda atomların hareket kabiliyeti oldukça azalacaktır. bu da en düşük enerjiye sahip olacakları anlamına gelir. yani bozonların stadyumda en ön sıraya doluşabilmesi için geçerli olan koşul gerçekleşir. bu durumda gazın atomları artık birbiri içine geçip kümelenmeler oluşturur. işte maddenin bu durumuna bose - einstein yoğunlaşması adı verilir. zaten bozon ismi de bu konulardaki çalışmalarına atfen satyendra nath bose'dan gelir.
devamını gör...
2.
malum şahsa anlatır gibi anlatılmış. bize böyle ders anlattınız da anlamadık mı? *
(bkz: kahrolsun bağzı şeyler)
(bkz: kahrolsun bağzı şeyler)
devamını gör...
3.
çok faydalı bir tanım olmuş. maalesef ben bir şey anlamadım. sorun sende değil bende.
devamını gör...
4.
"bose - einstein yoğunlaşması" ile benzer başlıklar
einstein
12