cezai ehliyet

bir kişinin işlediği suçtan dolayı sorumlu tutulabilmesi için gerekli niteliklerdir. bir kimsede cezai ehliyetinin tam olması için algılama ve irade yeteneklerinin sorunsuz çalışması gerekmektedir. kişinin işlediği suçun hukuki anlam ve sonuçlarını algılama ve kavrayabilme yeteneğinden mahrum olması durumunda cezai ehliyeti yok sayılır. bunlara 46 denilmektedir. 46'lara suç mevcut olsa dahi ceza verilemez, askerlikten muaf olurlar ve akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirlerine hükmedilirler.

46'lık tabirinin çıkış noktası mülga türk ceza kanununun 46 ncı maddesinde yer alan; fiilin işlendiği zaman şuur ve hareketinin serbestisini kaldıracak derecede akıl hastalığına duçar olan kimseye ceza verilmez şeklindeki hükümdür.

12 yaşın altındaki çocuklarda bulunmayandır.

15 yaşına giren, sağlıklı herkesin sahip olduğu bir şeydir. bazı indirimler uygulanmakla beraber cezalandırılma yaşı 15'tir.

15 yaşındaki biri, suçundan sorumludur. 12-15 yaş arasındakilerin mutlaka farik ve mümeyyiz olduğunun tespiti gerekirken; 15 yaşındaki kişi engelli değilse yetişkinler gibi sorumlu tutulacaktır fiilden.

bu durum, aslında kişinin daha çok haklarını düzenleyen reşitlikle hayli çelişiktir. hakları oldukça kısıtlı olan 15 yaşındaki kişi, suç işlemesi halinde tıpkı bir reşit gibi sorumlu tutulabilmektedir. tabii dinin yasalara etkisi de bu yaşın 15 olarak belirlenmesinde etkilidir muhtemelen.