1.
almanca adı "der untergang", ingilizce adı "downfall" olan 2. dünya savaşının sonlarına doğru hitler özelinde büyük alman imparatorluğu'nun (almanca: großdeutsches reich) çöküşünü konu alan film. bruno ganz hitler karakterini oynamamış büyük bir hararetle karaktere can vermiştir.
--! spoiler !--
özellikle hitler, kurduğu toz pembe hayallerden bir anlığına sıyrılıp steiner'in ordusunun tarumar olduğunu fark edince o küçük odada kıyamet kopar. bruno ganz'a bir kez daha saygı duyarsınız bu sahneyi izleyince.
--! spoiler !--
--! spoiler !--
özellikle hitler, kurduğu toz pembe hayallerden bir anlığına sıyrılıp steiner'in ordusunun tarumar olduğunu fark edince o küçük odada kıyamet kopar. bruno ganz'a bir kez daha saygı duyarsınız bu sahneyi izleyince.
--! spoiler !--
devamını gör...
2.
nazi almanyasını konu edinen yüzlerce filmden biri. ünlü alman yönetmen oliver hirschbiegel imzalı filmde ondan da ünlü alman oyuncu bruno ganz müthiş performansı ile göz doldurmuştu. almanya'nın en iyi yabancı filmde oscar adayı olarak hollywood'a gönderdiği film, döneminde hitler'i sempatik gösterme çabası güttüğü ile ilgili zannımca mesnetsiz tartışmalarının gölgesinde kalmıştı.
devamını gör...
3.
filmin orijinal ismi olan (bkz: der untergang) başlığıyla açılmamış oluşunun garabetini bir tarafa bırakırsak, ana dilim gibi almanca bilmediğim için bu filmin tam manasıyla künhüne varamayacak olmam beni hep üzmüştür. örneğin isviçreli bruno ganz'ın adolf hitler'i konuşurken aksanını nasıl onunkine benzettiğini asla bilemeyeceğim. nazi dönemi almanya'sı hakkında az çok okumuş birisi olarak bu filmde yer alan hitler'in kontrolünü kaybettiği sahne dahil bir çok hadisenin hatta artık kurtuluşa dair bir ümit kalmayınca sığınaktaki askerlerle kadınların işret alemine dalmasına kadar hemen her şeyin doğru olduğunu söyleyebilirim. belki sovyet kızıl ordusunun berlin'e girince yaptığı katliam ve sistematik tecavüzler biraz daha sert ele alınabilirdi. son olarak ekşi dahil hiç bir yerde olmadığını zannettiğim bir ayrıntı:
berlin'i umutsuzca savunan hitler gençliği gönüllüleri, artık mağlubiyet kesinleşince sovyet askerlerinin eline düşmemek için intihar ediyorlar. üniformalı genç bir kız, delikanlıya kendisini öldürmesini söylüyor, oğlan onu vurduktan sonra intihar ediyor. işte o esnada arkada çalan melodiler (bkz: henry purcell)'in dido operasından when i'm laid in earth isimli bir aryaya aittir. operanın son sahnesinde aşkı için intihar eden dido, hizmetçisine thy hand belinda darkness shades me der. işte o aryada dile getirilen haleti ruhiye hem şahsi olarak alman ulusunun hem de 1000 yıl süreceği öngörülen imparatorluğun çöküşünden duyulan acıya cuk oturmuştur.
when ı am laid, am laid in earth, may my wrongs create
no trouble, no trouble in thy breast;
remember me, remember me, but ah! forget my fate.
remember me, but ah! forget my fate.
toprağa, kara toprağa verildiğimde,
hatalarım sızlatmasın ciğerini,
beni hatırla, hatırla beni; ama (ah!) unut kaderimi.
beni hatırla, ama unut kaderimi.
berlin'i umutsuzca savunan hitler gençliği gönüllüleri, artık mağlubiyet kesinleşince sovyet askerlerinin eline düşmemek için intihar ediyorlar. üniformalı genç bir kız, delikanlıya kendisini öldürmesini söylüyor, oğlan onu vurduktan sonra intihar ediyor. işte o esnada arkada çalan melodiler (bkz: henry purcell)'in dido operasından when i'm laid in earth isimli bir aryaya aittir. operanın son sahnesinde aşkı için intihar eden dido, hizmetçisine thy hand belinda darkness shades me der. işte o aryada dile getirilen haleti ruhiye hem şahsi olarak alman ulusunun hem de 1000 yıl süreceği öngörülen imparatorluğun çöküşünden duyulan acıya cuk oturmuştur.
when ı am laid, am laid in earth, may my wrongs create
no trouble, no trouble in thy breast;
remember me, remember me, but ah! forget my fate.
remember me, but ah! forget my fate.
toprağa, kara toprağa verildiğimde,
hatalarım sızlatmasın ciğerini,
beni hatırla, hatırla beni; ama (ah!) unut kaderimi.
beni hatırla, ama unut kaderimi.
devamını gör...