efe

bir erkek ismi. bu ismi taşıyanlar bir garip oluyor.

egede yerel halk erkeklerine kullanılan bir sıfat.

yunanca kökenli bir sözcük olup, yunanca'da delikanlı manasına gelen éfivos sözcüğünden evrilmiştir.

zeybek demektir aslında. zeybek oynayan kişilere de efe denir.
bir de eğlenmek tabiri vardır. o da sinirlenmek, hıncla kalkmak, dikbaşlılık etmek anlamında kullanılır.

aydın erkeklerinde sıkça görülen isimdir. kuvayi milliye döneminde dağlarda düşmana karşı ayaklanan babayiğitlerdir.

iç anadolu da korkusuz, çevresinde sayılan, sözü dinlenen, sert ama kendine sığınanı da koruyup kollayıcı, bonkör, yiğit adam anlamında kullanılan bir sıfat.

ünivin ilk yılındayım, ne oluyor alümünyum modundayım...siyasetin, kavga gürültünün en az olduğu kantinleri seçiyorum, fen edebiyat.... 1.55-1.60 boylarında biri geldi yanıma, sol bir yayın dağıtıyor, alır mısın falan dedi, sarışın, mavi gözlü, bildiğin tarkan....bu ne ki dedim? bla bla bir şeyler anlattı. neyse aldım, oturdu bu, konuştuk biraz. aydın çine'liymiş, bildiğin yörük efe.
oturuş o oturuş oldu, üniv hayatım boyunca yanımdan ayrılmadı, 1.60 lık o çocuk, nice kampüs reisine posta koydu. serkant....öpüyorum efem...
dip: üniversitenin ennnnnnnnnnn güzel kızını kapıp gitti ve evlendi.

yörüğün egelisi...

ege'de özellikle aydın'da halk oyunu oynayan erkeklere denir.

yer yer romantizme kurban giden ege gerillaları. efe zeybeklerin başına denir. efe olmak için kıdeme ihtiyaç yoktur "efeliğe" ihtiyaç vardır. efelik nedir? zengine, ağaya, beye, sultana dik durmaktır. öyle dendi yani… enturajına da kızan denir. halikarnas balıkçısı zeybekleri egeye şu şekilde dayandırıyor: ''homeros bu sözü ''olaks'' diye omega ile yazar. omega ise, ona tanrıçanın ilkbaharda doğurduğu yumurtasının, ilkbaharda bölünerek iki ayrı "o" olmasıdır. ayrılan bu yumurtalardan tüm yaratıklar ve bitkiler çıkmıştır" böylece de ''obekkos'', ''tobekkos'' ve ''ibakki'' sözleri ''zeybek'' olmuştur" velhasıl ege gerillalarına zeybek denir, başlarında olana efe, onun yanında olanlara kızan denir. birkaç aydır haklarında yazılmış bir sürü şey okuyup izledim ve şunu baştan söylemem lazım, mertlik, delikanlılık bu yukarda anlatılan gibi bir şey değil. overrated bir şey. sonuçta tarihi başarılı olan yazar, kazandıysan mertçe öldürdüğün, karşındakinin de namert olduğu anlatılır durur. hepsi bu. rahmet yolları kesti güzel anlatır bunu. bir zamanlar kelleleri için ödül konan efelerin türk sağı tarafından böyle hastalıklı bir şekilde ahlakperver bir yere oturtulmasına kemal tahir aşırı tav olmuş. efeleri böyle “çirkinleştiren” sosyo ekonomik koşulları es geçmiş ama okuması keyifli. egenin kuraklığını, sıcağını, insanı çileden çıkartan garip seslerini bilmeden yazıvermiş. öve öve bitirilemeyen itc ve teşkilatı mahsusanın efeler ile mücadele için jitem yöntemleri kullanmasını, kuşçubaşı eşref'in bizzat bir süre sonra milli mücadele kahramanı olacak efeleri yok etmeye gitmesi bildiğim bir şey değildi üç ay öncesine kadar. tarih boyunca izmirli, yani körfezin kenarında yaşayanlar tiksinmiş efelerden. özellikle 1908 sonrası. şimdiyse 9 eylül'ü efelerle kutlayıp kostümlerle geziyorlar ahah tarihin akışı bazen böyle komik olabiliyor.

yunanlılar, traklar, anadolulular vs. ile uzaktan yakından alakası yoktur. #3252039

zeybek kelimesi etimolojik olarak türkçe;

*sağbek yani akıllı, güvenilir
*su/sü yani asker ve bek (pek, sağlam, muhkem aynı zamanda bey/beg/beğ/bek olarak söylenen türkçe unvanın da kökeni)
*zeyl-i beğ yani bey'in yardımcısı anlamından türediği düşünülür.

etimolojik spekülasyonlar bu kadar önemliyse, bir toplumun kendi çocuklarına arapça ad vermesi durumunda niye bu duyarlık gösterilmiyor peki..
bu toprak insanının gururla taşıyacağı bir ad, sözcük ve yiğitlik duruşudur efe..
selam olsun hepsine de..

(bkz: efe aydal)