enflasyon hesabı

bir ayın sonunda bir önceki aya göre fiyatlardaki artışı gösteren hesaplama olup güzide istatistik kurumumuz tüik tarafından yapılr.
her ne kadar bir enflasyon sepeti var ve enflasyon hesabında bu sepet kullanılıyor görünse de aslında ülkemizde enflasyonun hesaplanmasında “beyefendi ağzımıza sıçar” yöntemi kullanılır. basitçe anlatalım:
diyelim sepette sadece bulgur, türkiye’de de sadece ankara olsun. tüik anketörleri ankara’nın değişik semtlerine giderek bulgurun satış fiyatını öğrenir gelirler. bu ham bilgi bilgisayara kaydedilir ve bir ay önceki ortalama fiyata göre artış ya da azalış hesaplanır.
diyelim ki beş noktadan fiyat alındı %10, %12, %8, %4 ve %9 artış bulundu. bunun ortalaması %8.6’dır. bu sayı tüik’de daire başkanına iletilir. başkan buna bakar ve "hastirin gidin, düşürün bunu" der. bunun üzerine bilgi işlemciler yukarıdaki sayılardan birini atarlar; örneğin %9’u. bu durumda oran %8.5’e düşer. bu sayı daire başkanı tarafından enstitü başkanına yani büyük başkana “arz edilir”. büyük başkan bir sayıya bakar bir de kendisinden “yukarıdan” istenen sayıya bakar. arada büyük fark varsa hiyerarşik olarak, yukarıdan aşağıya doğru, en son anketörler olmak üzere, alt kademelerin ağzına sıçılır. bu şekilde gide gele istenen sayıya yakın bir sayı elde edilir.
büyük başkan bu sayıyı “beyefendinin” müsteşarına bildirir. müsteşar sayıya bakar, bakar ve “sayın büyük başkan, ben bu sayıyı beyefendiye arz edersem beyefendi hepimizin ağzına sıçar. bunu biraz daha oynayın” der. büyük başkan daire başkanlarını toparlar ve durumun hassasiyetini belirterek herkesin “elinden gelen çabayı” göstermesini rica eder.
herkes “çabalayarak” nezih bir enflasyon oranı çıkartır. bu da beyefendi tarafından “enflasyonu düşürdük” diye kamuoyuna anlatılır.
not: ham veriler silinmemektedir. birileri gidip o ham verileri incelese kimbilir kaç çıkar enflasyon.

1. en az hangi ürünleri kullandığınızı bulun.
2. bunları enflasyon sepetine koyup bir senede fiyatlarının ne kadar arttığına bakın.
3. hepsinin aritmetik ortalamasını alın. tebrikler! sahte enflasyon oranının nasıl hesaplandığını öğrenmiş oldunuz!
hemen bir örnekle açıklayalım: enflasyon sepetime en az kullandığım ürünleri koyuyorum. ne bunlar peki? beyzbol topu, basketbol topu, tenis topu, rugby topu, amerikan futbolu topu, masa tenisi topu, golf topu, voleybol topu, hentbol topu, su topu. sonra yıllık artış oranlarına bakıyorum her biri ortalama %1-2 artmış. hepsinin ortalamasını alıyorum aa gözlerime inanamıyorum! enflasyon oranı %1.5 çıktı. bir anda dünyanın en gelişmiş ülkesi olduk!
tuik - türkiye uydurma istatistik kurumu - sizin için normalde %1.5 olan enflasyonu %70 yapmış sırf daha fazla zam alın diye siz hala adamlara sövüyorsunuz. daha napsın bu adamlar ha? nankörler!