epilepsi

teknolojiyle birlikte tıpta yaşanan yüzlerce yeni gelişmeye rağmen, beyin hala gizemini koruyor. toplumda sara hastalığı olarak bilinen epilepsi de bu gizemlerden biri. kısa süreli beyin fonksiyon bozukluğu olarak da ortaya çıkan epilepsi de beyin hücrelerinde geçici anormal elektrik hücresi yayılması oluşuyor. her yaştan ve her cinsten kişide görülebiliyor.

sık sık nöbet geçiren insanlarda çok daha kötü vuku bulan hastalık.

beyindeki anı elektriksel dalgalanmadan meydana gelir.2 veya daha fazla nöbet geçiren kişilere epilepsi tanısı konur.

ara ara zaman kavramını yitirmeye sebep olan nöbetler. nedense hep uykudayken yakalanıyorum. ve nedense doktorların ilk sorduğu soru canını bir şeye mi sıktın şeklinde oluyor.* can sıkıntısı ile ilgisi var mı bunun bilemiyorum.

tekrarlayıcı aşırı sinir deşarjlarının neden olduğu bilinç düzeyinde değişiklik ve konvülzyonlarla belirgin kronik sinir sistemi hastalığı bir diğer adıyla hastalığıdır.

öncelikle sakin olun, hastanın yanından ayrılmayın, yardıma gerek varsa başkasını gönderin
hastanın hareketlerini durdurmaya ve/veya engellemeye çalışmayın!
hastayı güvenli bir yere yatırın veya alın!
yaralayabilecek ucu sivri veya sert eşyalardan (sivri köşeler vb.) hastayı uzaklaştırarak veya bunları hastanın yanından uzaklaştırarak hastayı koruyun!
sıkı giysileri varsa giysilerini gevşetin (kravat, kemer gibi), şayet takıyorsa gözlüğünü çıkartın!
sabit ve rahat olacak bir şekilde onu bir tarafa doğru yatırıp, tükürüğünün dışarı akması sağlayın. rahat nefes alması için mümkünse ağzını ve solunum yolunu açık tutun!
asla ağzına bir şey sokmaya veya koymaya (örneğin, dişlerini sıkıyorsa açmaya veya su vermeye ) çalışmayın!
çene ile ilgili zorlayıcı hareketler zararlıdır!
nöbet sırasında ilaç vermeye çalışmayın, kendi kendinize nöbetin geçmesine yönelik bir şey yapmayın! soğan, kolonya vb. şeyler koklatmayın!
epilepsi krizi olduğu bilinen bir kişi ise yapay solunum veya kalp masajı yapılmasına gerek yoktur!
hastanın üzerinde epilepsi hastası olduğunu gösteren ve/veya öyle ise sizin neler yapmanız gerektiğini açıklayan bir kart, veya sağlık karnesi olup olmadığına bakın!
nöbetinin bitmesini bekleyin!
unutmayın ki, sıklıkla nöbet sonrasında kişi yorgun, ne yaptığını bilemez haldedir, dolayısıyla bu aşamada elinizden geldiğince sakin ve güven verici olun! engellemeler olumuz olabilir ama açık bir cama veya yola doğru gitme vb hareketlere yumuşakça engel olun!
nöbet hakkında verebileceğiniz bütün bilgilerin hem hastaya, hem de doktora yardımcı olacağını unutmayınız!
ne zaman ambulansa gerek vardır?

aşağıdaki durumlardan herhangi birisi ile karşı karşıya iseniz ambulans çağırın:

hasta suda nöbet geçirdiyse (örneğin yüzerken)
hastanın üzerinde epilepsi hastası olduğuna dair hiçbir bilgi yoksa veya hastanın bu nöbetinin bir epilepsi hastalığı nedeniyle geçirilip geçirilmediğini bilmiyorsanız
kişi yaralanmışsa, gebe ise veya diyabetik ise
nöbet 5 dakikadan daha uzun süredir devam ediyorsa
ikinci nöbet, ilk nöbet bittikten çok kısa bir süre sonra başlıyorsa
kasılmalar bittikten sonra kişinin bilinci açılmıyorsa
egzersiz sırasında nöbet olduğu zaman ne yapmalıyız?

oyun alanında biri nöbet geçiriyorsa en önemli şey kişiyi yaralanmalara karşı korumaktır, bu amaçla kişiye zarar verebilecek cisimler etraftan uzaklaştırılmalıdır. ağzın içine herhangi bir şey yerleştirmeye yada sıkılmış yumrukları açmaya çalışmak herhangi bir yarar sağlamaz.
nöbetler genellikle 2-5 dakika sonra kendi kendine durur.
nöbet sonrasında hastaların zihinsel fonksiyonlarında, şuur, motor ve duyusal fonksiyonlarda geçici bozukluklar olabilir.
nöbetten sonra hava yolu, solunum ve dolaşımın durumu kontrol edilmelidir. nabız yada solunum yoksa kardiyopulmoner resüsitasyona başlanmalıdır.
hasta güçlükle soluyor, nöbetler hiç durmaksızın devam ediyor yada hasta yarım saat geçmesine rağmen hala kendine gelemediyse acil yardım istenmelidir.
acil yardım gerektiren durumlar

nefes almada sorun varsa;
kardiyopulmoner resüsitasyon ihtiyacının varlığı
şuur açılmaksızın nöbetlerin peş peşe olması
10 dakikadan uzun süren şuur bulanıklığı
daha önce epilepsi olmayan bir kişide ilk nöbetin olması.

kaynak

geçen hafta tramvayda evime giderken arkadan birisi koluma dokundu, ben epilepsi hastasıyım ve hissediyorum kriz geliyor dedi.
koluna girip boş bir yere götürdüm ve yere yatırıp yan çevirdim. dilini tuttum boğazına kaçmaması için, öyle duymuştum. ambulans gelene kadar kendine geldi, yine de tedbir amaçlı hastaneye götürdüler.

pfizer isimli abd firmasının lyrica isimli ilacının pazarını oluşturan insanların sahip oldukları hastalık.tabi her zaman sahip olmaları gerekmiyor.doktorlarımız sağolsunlar her ayağım karıncalandı diyene yazıyor ilacı.

söz konusu bu hastalığa kardeşim küçükken soğuk havale geçirdikten sonra mustarip oldu. en son hatırladığım kadarıyla aldığı sağlık kurulu raporunda kendisine yüzde 45 zihinsel engelli tanısı konuldu. kendi kişisel ihtiyaçlarını giderebiliyor, kafa dengi birini bulduğunda kendisini rahatlıkla ifade edebiliyor, o kişinin gönlünü hoş tutmak için elinden geleni ardına koymuyor. sırf bu zaafı yüzünden biz ailesine karşı yeri geldiğinde aşırı bir içe kapanıklık yeri geldiğinde düşmanca tavır sergilediği oluyor. sebep ne derseniz? gerçek dış dünyaya karşı kendisini uyarmak. kardeşimin ergenliğini ele alırsak evde kırmadığı zarar vermediği eşya kalmadı. en kötü yanı ise olur olmadık zamanlarda olur olmadık yerlerde nöbet geçirmesi. daha dün sabah mutfakta kahvaltı masasından aldığı salamları yerken kapıya doğru düşerek nöbet geçirdi. o esnada ben uyuyordum. sesi duyar duymaz ayaklanıp yanına gidip ilk müdahaleyi yapmaya çalıştım. şu nöbet meselesinin bende denge menge bırakmadığını itiraf etmeliyim.

epilepsi nöbeti geçiren birini gördüğünüzde yapmanız gerekenle ilgili dünyada iki farklı görüş vardır, eğer tıp hekimi değilseniz (crysis management for a prudent lay person) yapmanız gereken kriz esnasında sadece başına zarar vermemesi için yaslayabileceği yumuşak zemin yaratmaktır. ileri düzey epilepsi nöbetlerinde şiddetli çene kasılması ve dilin geriye giderek farenksi tıkaması durumu görülür. ama buna müdahale etmek birçok avrupa ülkesinde göreviniz değildir hatta bunu yaptığınız takdirde yargılanmanız mümkündür (hasta ölüyor olsa bile). diğer görüş ise ilk görüşe ek olarak çok sert olmayan yutulmaycak bir cisimle hastanın ağzının açtırılıp, dile müdahale edilmesini, dişlerin ve dilin zarar görmemesi için cismin ısırtılması gerekliliğini savunur. ilk görüşü savunan otör, tıp hekimi olmayan birine cpr biliyor olsa bile kalp krizi esnasında abc kontrolü dışında müdahaleyi de sınırlandırmaktadır. ama siz yeterli donanıma sahipseniz bir an bile düşünmeden iki durumda da müdahale edersiniz. bir hocamın dediği gibi; "eğer benim önümde hasta sara nöbeti geçirir ve ben ağzına koyacak bir şey bulamazsam elimi sokar yine engel olurum. elimi ve belki de mesleğimi kaybederim ama onun boğulmasını asla izleyemem." bu söz pratik ve teoriğin örtüşmediği farklı bir noktayı da gözler önüne seriyor: vicdan.

geçmişte ve maalesef hala şarlatanlara malzeme olmasına üzüldüğüm hastalıktır. hastaların içine şeytan girmiş diye yapılan sapkınlıkları düşündükçe başkaları adına utanıyorum ve içim çekiliyor. neyse ki bilim hep galip gelecektir, bu kaçınılmaz.

ilaçların yetersiz kaldığı noktada nöbet sıklığının azalması için tıbbi beslenme tedavisi olarak ketojenik diyet planlanır. diyetisyen ve doktor eşliğinde planlanan tedavi kişiye özel olmalıdır. her bireyin nöbetlerinde iyileşme sağlayan diyet oranı farklılık gösterir.

nöbet geçiren birini görürseniz yan yatırın ve hicbir şey yapmayın.
zira dil dişlerin arasına girer ve kopar gibi zarar görür.

dostoyevski ve ian curtis'in de müzdarip olduğu sara hastalığı.
(bkz: epilepsy dance)

epilepsi hastalarinin ilerleyen donemlerde bipolar duygulanim bozuklugu tanisi almasi yuksek ihtimallidir.

sara hastalığı. nöbetler şeklinde açığa çıkar. sebebi bilinmemektedir. beyindeki elektriksel uyum bozukluğundan kaynaklandığı sanılsa da ispatlanamamaktadır. hz. ibrahim (a.s) eşi sara validemizden ileri geldiği söylenir. bununla ilgili 2 görüş mevcuttur. 1. görüşe göre, bizatihi sara'nın kendisi bu rahatsızlıktan muzdariptir. 2. görüşe göre ise mısır'a girişlerinde güzel ve açık renkli olması hasebiyle kendisine dokunmaya çalışan üst düzey birinin bu hastalığa yakalanmış olmasıdır.

önerilen ilaçlar uyuşturmaktan başka bir boka yaramaz. asla sürekli bir şey yaptırtmaz, güvenli bölgenden çıkarmaz... bir yerlerde kenevirin iyi geldiğini görmüştüm ama babama bi' joint ısmarlama fırsatım olmadı. araştır istersen dostum.

allahın belası bir hastalıktır. bundan 12 yıl önce henüz 21 yaşındaki sevgili dostumu benden ayırmıştır.

bir cuma akşamı haftasonu için ailesinin yanına memlekete giden dostum bir daha geri dönmedi. işin en kötü tarafı ise planladığı bir ziyaret değildi ve o gün için randevulaşmıştık. gidiyorum diye aradığında biraz sitem etmiştim. en son o günün gecesi "geldim ben" diye mesaj atmıştı. aksi gibi cevap vermemiştim. o gece uykusunda geçirdiği bu lanet hastalığın nöbetini maalesef atlatamadı. ruhun şad olsun sevgili dostum.

epilepsi bir hastalık değildir.
epilepsi beyindeki bazı hastalıkların sendromudur.
yani ; mikrobik enfeksiyona yakalanınca, ateş yükselir. ateşlenmek hastalık değildir. hastalığın belirtisidir.
beyindede bazı hastalıklar ; sara krizi, epilepsi nöbetlerine sebep olurlar.
genelde hastalığın ne olduğu bulunamaz, kronik tedavi uygulanamaz ve doktorlar işin kolayına kaçıp ; semptomatik tedavi uygulayıp ; krizleri kontrol altına almaya çalışırlar.

epilepsi krizi geçiren bir insan gördüğümde hayatta en önemli şeyin ne olduğunu anlıyorum. o kadar basit ve gereksiz dertlerimiz var ki. bu epilepsi denen şey gerçekten hayatı zindan eden bir hastalıktır. bizzat küçük yeğenimde gördüğümde kafayı yemek üzereydim. bir insan gözünüzün önünde çırpınıyor ama eliniz kolunuz bağlı. sağlığınızın kıymetini bilin.