fuzûlî

"dünyada her kim ki canını, cananı için severse aslında yine cananını sevmiş olur, aynı şekilde cananını yani sevgilisini kendi canı için seven kişi yine kendi varlığını sevmiş olur."

mahlasını alma sebebi çalınamaması için olan , birçok dil bilen divan edebiyatı şairi.

fenni ilimlerle de arası iyidir.

"dost bî-pervâ, felek bî-rahm ü devran bî-sükûn.
derd çoh, hem-derd yoh,düsmen kavî,tâli' zebûn."

azerbaycan sahasında faaliyet gösteren divan şairi.

divan şairi.

söylesem tesiri yok, sussam gönül razı değil
dizelerini yazmış divan edebiyatı şairidir

okuduğum bölüm sayesinde kendisini daha yakından tanıma fırsatına nail olduğum bir divan şairi. mahlasını alma hikâyesi ve ucu bucağı belirsiz düşsel gücüyle haranlık uyandıran bir şair.

divan edebiyatının en lirik şairidir. şiirlerinde hep bir ıztırap çekme söz konusudur. azeridir. mesnevileriyle ünlüdür.

fuzuli bu mahlası gazelleri çalınmasın diye kullanmıştır

(bkz: selam verdim rüşvet değildür deyu almadılar)

can verme sakın aşka aşk afeti candır
aşk afeti can olduğu meşhuru cihandır
sakın isteme sevdayı gam aşkta her an
kim istedi sevdayı gamlı aşk ziyandır
her ebrulu güzel elinde bir hançeri honriz
her zülfü siyah yanında bir zehirli yılandır
yahşi görünür yüzleri güzellerin emma
yahşi nazar ettikte sevdaları yamandır
aşk içre azap olduğu bilirem kim
her kimseki aşıktır işi ahü figandır
yadetme güzel gözlülerin merdümi çeşmin
merdüm deyip aldanma kim içtikleri kandır
gel derse fuzuli ki güzellerde vefa var
aldanmaki şair sözü elbette yalandır.

fuzûlî, azerbaycan türkçesinde eser veren türk divan şairidir. kanuni sultan süleyman döneminde yaşamış, hatta bizzat kanuni tarafından kendisine maaş bağlanmıştır. ancak bu maaşa hiç bir zaman düzenli bir şekilde ulaşamamış ve devlet düzenini yerle bir ettiği şikayename'yi kaleme almıştır.

16. yy' da yaşamış klasik türk edebiyatı şairidir. şikayetnamesi önemlidir.

kanuni sultan süleyman 1534 yılında bağdat'ı fethettikten sonra fuzûlî osmanlı sarayının hizmetine girmiş ve padişaha kasideler sunmuştur. padişah tarafından beğenilen kasideler karşılığında da 9 akçelik maaşla ödüllendirilmiştir. ancak maaşını alamayınca, bürokrasiyi, rüşvetçiliği ve yozlaşmayı yeren kâfiyeli nesir tarzında şikâyetnâme 'yi yazmıştır.

selam verdim, rüşvet değildir diye almadılar. hüküm gösterdim, faydasızdır diye iltifat etmediler. gerçi görünürde itaat eder gibi davrandılar ama bütün sorduklarıma hal diliyle karşılık verdiler.

dedim: - ey arkadaşlar, bu ne yanlış iştir, bu ne yüz asıklığıdır?

dediler: - bizim adetimiz böyledir.

dedim: - benim riayetimi gerekli görmüşler ve bana tekaüt beratı vermişler ki ondan her zaman pay alam ve padişaha gönül rahatlığı ile dua kılam.

dediler: - ey zavallı! sana zulüm etmişler ve gidip gelme sermayesi vermişler ki, daima faydasız mücadele edesin ve uğursuz yüzler görüp sert sözler işitesin.

dedim: - beratımın gereği niçin yerine gelmez?

dediler: - zevaittir, husulü mümkün olmaz.

dedim: - böyle evkaf zevaidsiz olur mu?

dediler: - asitanenin masraflarından artarsa bizden kalır mı?

dedim: - vakıf malın dilediği gibi kullanmak vebaldir.

dediler: - akçamız ile satın almışız, bize helaldir.

dedim: - hesaba alsalar bu tuttuğunuz yolun fesadı bulunur.

dediler: - bu hesap, kıyamette sorulur.

dedim: - dünyada dahi hesap olur, haberin işitmişiz.

dediler: - ondan dahi korkumuz yoktur, katipleri razı etmişiz.

gördüm ki sualime cevaptan başka nesne vermezler. bu berat ile hacetim kılmağın reva görmezler, çaresiz mücadeleyi terk ettim ve mey'us ü mahrum guşe-i uzletime çekildim.

''beni candan usandırdı'' gazelinin benim için ayrı bir yeri vardır. fuzuli dendiğinde ilk aklıma gelendir ayrıca bu gazel.

beni candan usandırdı cefâdan yâr usanmaz mı
felekler yandı âhımdan murâdım şem'i yanmaz mı

kamu bîmârına cânân deva-yı derd eder ihsan
niçün kılmaz bana derman beni bîmar sanmaz mı

şeb-i hicran yanar cânım döker kan çeşm-i giryânım
uyarır halkı efgânım kara bahtım uyanmaz mı

gûl-i ruhsârına karşu gözümden kanlu akar su
habîbim fasl-ı güldür bu akar sular bulanmaz mı

gâmım pinhan tutardım ben dedîler yâre kıl rûşen
desem ol bî-vefâ bilmem inanır mı inanmaz mı

değildim ben sana mâil sen ettin aklımı zâil
beni tan eyleyen gafîl seni görgeç utanmaz mı

fuzûlî rind-i şeydâdır hemîşe halka rüsvâdır
sorun kim bu ne sevdâdır bu sevdâdan usanmaz mı

fuzuli; gereksiz, boş anlamına gelen bir kelimedir.
aynı zamanda bir divan şairidir. fuzuli'nin bu mahlası kullanmasının nedeni ise kendini yüceltmemek, kibirli göstermemektir.

ucemak adlı yazar arkadaşımızın bilgilendirmesi üzerine

mahlasının değişik bir hikayesi olan divan şairidir.

o dönemde fuzuli, başka bir mahlasla yazan ünlü bir şair olduğu için onun mahlasını çalan oldukça fazla insan varmış. tabii ki o zamanlar telif hakkı falan olmadığı için bir çare bulamamış bizim fuzuli de bu duruma. sonra ‘’fuzuli’’ mahlasını almaya karar vermiş. bu mahlasın anlamının ‘’gereksiz, boş iş’’ anlamına geldiğini bilen o ‘’mahlas hırsızı’’ şairler de artık bu bizim fuzuli’nin mahlasını çalmamaya karar vermişler.

oysa ki fuzuli, aynı zamanda ‘’faziletli, güzel’’ anlamına da geliyormuş.

azerbaycan türk'ü kandaşlarımızın ermenilerden kurtardığı cennet turandan bir vatan toprağıdır.

en sevdiğim şairdir. fuzuli, şanssız bir şairdir ve yoksul bir yaşam sürmüştür. giderek yalnızlaşan fuzuli, şiirlerini yalnızlığın kendisine verdiği güçle yazmıştır.. allah rahmet eylesin.

şair ve patron kitabındaki "şair"

asıl adı "mehmet bin süleyman" dır. kanuni sultan süleyman zamanında "bâki" 'den sonra gelen güçlü bir şairdir. su kasidesini yazarken o zaman ırakta yaşadığı için su sıkıntısından ilham alarak yazmıştır. "sultan-ül şuara" olan baki onu istanbul gelmesi için elinden geleni yapmış ama ikna edememiştir. kendisine orta halli yaşasın diye maaş bağlanmış ve kanuni ölünce bu maaşı alamamıştır. alamadığı maaş için "şikayetname" yazmıştır. kendi tabiri ile "selam virdum röşved değildir deyu almadılar." diye bu şikayetnamesini yazar.