1.
bir canlının, doğasında var olan başka bir kompleks davranışa yönelme eğilimidir. öğrenme sürecinin etkili olmadığı yani canlının önceki deneyimlerinden bağımsız biçimde verdiği tepkiler içgüdü kapsamında değerlendirilmektedir.
devamını gör...
2.
(bkz: temel içgüdü)
devamını gör...
3.
geneli hayvanlara özgü olsa da insanlar için de betimlemelerde kullanılabilen özellik.
devamını gör...
4.
içgüdü dediğimiz şey canlılarda doğuştan gelen bi öğrenmişlik durumu aslında. yani sonrada kazanılmayan bir şey, hayatta kalmaya yardımcı şeyler. her türün kendine özgü içgüdüleri olduğu gibi bütün türlerin de ortak bi içgüdüsü olabilir. mesela annelik içgüdüsü.
hayvanlardan birkaç örnek verecek olursam örümceklerin ağ kurması tamamen içgüdüsel bir şey. mesela bir insan yüzmeyi öğrenmek için çalışsır, zaten öğrenmek için diyorum ya, ama ördekler doğar doğmaz kendiliğinden muazzam bir biçimde yüzmeye başlar. mesela bir sincap ormada bir tilkiyle ilk defa karşılaştığında saklanır, tilkiyi tanıdığından kötü olduğundan değil sadece içgüdüsel olarak. yani bu içgüdü canlıların hayatta kalma şansını arttıran bir şey.
som balıkları yıllarca denizde yaşar. fakat üreme vakti geldiğinde yüzlerce kilometrelik yolu kat ederek doğdukları tatlı su nehirlerine dönerek yumurtlarlar. doğduğu nehrin kolunda yüzmekte olan bir som balığı yakalanarak nehrin başka bir koluna nakledilse, derhal yanlış yolda olduğunu sezerek geri döner ve asıl gideceği nehir koluna ulaşır. yılan balıkları ise yumurtlamak için yaşadığı tatlı sulardan denizlere göç ederler. binlerce kilometre kat ederek bermuda’nın güney açıklarında denizin 7000 metre derinine inerler. burada yumurtladıktan sonra ölürler. yumurtadan çıkan yavrular bir müddet sonra olmuş annelerinin geliş yolunu bularak sâhile varırlar.
buradan da hiçbir kılavuz olmadan annelerinin yaşamış olduğu eski nehir, göl ve su birikintilerine ulaşırlar. hayvanlar âleminde akıllara durgunluk veren, insanoğlunu hayret ve şaşkınlık içinde bırakıp, bunları yaratan hakkında derin düşüncelere daldıran böyle yüzlerce bilinen olay vardır.
yaratıcı olduğuna inanan uzmanlar bu şeylerin yaratıcı tarafından lütfedildiğini düşünüyor ama ötekiler tam olarak böyle bir şeyin tam olarak nasıl mümkün olduğunu bilemiyo.
freud iki şekilde açıklıyo insani içgüdüyü: cinsel içgüdü ve benlik içgüdüsü. bunların toplamına libido deniyor.
beslenme
boşaltma
korkma
üreme
rekabet
kahramanlık
ve thanatos(saldırı ile yok etme) içgüdüleri. yani hatamızın çoğunu şekillendiren içgüdüler. ve ilginç bir bilgi vereyim thanatos içgüdüsü sadece insanlarda bulunan bir içgüdü. hiçbir hayvan türünde görülmemiş ki bir araya gelip aynı türden hayvanları yok etsinler. iş yeri terörü olarak bilinen mobbing var ya bu da bu kategoride.
hayvanlardan birkaç örnek verecek olursam örümceklerin ağ kurması tamamen içgüdüsel bir şey. mesela bir insan yüzmeyi öğrenmek için çalışsır, zaten öğrenmek için diyorum ya, ama ördekler doğar doğmaz kendiliğinden muazzam bir biçimde yüzmeye başlar. mesela bir sincap ormada bir tilkiyle ilk defa karşılaştığında saklanır, tilkiyi tanıdığından kötü olduğundan değil sadece içgüdüsel olarak. yani bu içgüdü canlıların hayatta kalma şansını arttıran bir şey.
som balıkları yıllarca denizde yaşar. fakat üreme vakti geldiğinde yüzlerce kilometrelik yolu kat ederek doğdukları tatlı su nehirlerine dönerek yumurtlarlar. doğduğu nehrin kolunda yüzmekte olan bir som balığı yakalanarak nehrin başka bir koluna nakledilse, derhal yanlış yolda olduğunu sezerek geri döner ve asıl gideceği nehir koluna ulaşır. yılan balıkları ise yumurtlamak için yaşadığı tatlı sulardan denizlere göç ederler. binlerce kilometre kat ederek bermuda’nın güney açıklarında denizin 7000 metre derinine inerler. burada yumurtladıktan sonra ölürler. yumurtadan çıkan yavrular bir müddet sonra olmuş annelerinin geliş yolunu bularak sâhile varırlar.
buradan da hiçbir kılavuz olmadan annelerinin yaşamış olduğu eski nehir, göl ve su birikintilerine ulaşırlar. hayvanlar âleminde akıllara durgunluk veren, insanoğlunu hayret ve şaşkınlık içinde bırakıp, bunları yaratan hakkında derin düşüncelere daldıran böyle yüzlerce bilinen olay vardır.
yaratıcı olduğuna inanan uzmanlar bu şeylerin yaratıcı tarafından lütfedildiğini düşünüyor ama ötekiler tam olarak böyle bir şeyin tam olarak nasıl mümkün olduğunu bilemiyo.
freud iki şekilde açıklıyo insani içgüdüyü: cinsel içgüdü ve benlik içgüdüsü. bunların toplamına libido deniyor.
beslenme
boşaltma
korkma
üreme
rekabet
kahramanlık
ve thanatos(saldırı ile yok etme) içgüdüleri. yani hatamızın çoğunu şekillendiren içgüdüler. ve ilginç bir bilgi vereyim thanatos içgüdüsü sadece insanlarda bulunan bir içgüdü. hiçbir hayvan türünde görülmemiş ki bir araya gelip aynı türden hayvanları yok etsinler. iş yeri terörü olarak bilinen mobbing var ya bu da bu kategoride.
devamını gör...
5.
bir canlı türünün bütün bireylerinde akıl ve düşünceden bağımsız olarak doğuştan gelen bilinçsiz her türlü hareket ve davranış olarak tanımlanır.
devamını gör...