iyi insanla kötü insan arasındaki fark

iyi insanlar genelde fakirdir. kötü insanlar genelde her türlü imkana sahiptir.

koca bir orman. yemyeşil, gür ve capcanlı. tek bir ağaç var; zayıf ve hastalıklı. en kötüsü hastalığı bulaşıcı. ve günden güne bütün ağaçları çürütüyor.
iyiler; her şeye rağmen umutla o hastalıklı ağacı besleyemeye çalışanlar.
kötülerin ise ne yapacağı başından belli.

nezaket en büyük farktır. biri karşındakinin insan olduğunun farkındadır ve ona göre davranır. diğeri ise, ona diyecek kelime bulamıyorum. insanlıktan nasibini almamıştır.

iyi insan, çevresini vicdanı nispetinde düşünür, kötü insan zarardan başka bir şey değildir.

kişiden kişiye de değişir. ama bir insanın iyi yada kötü olduğunu anladığında hep geç kalırsın.

en ufak bir ihtiyaç anında ya da zor zamanda ortaya çıkan farktır. hele karşılıksız bir iyilik beklemek direkt iyilik turnusolü sayılabilir..

saf insanlar tarafından görülemeyen farklardır. "yok ya iyi insan" falan der adamı deli ederler. kazık yiyince de neden böyle oldu diye kapınızı çalarlar.

iyi davranan insan iyi insan demek değildir. kötü olduğu için de size iyi davranıyor olabilir, egonuz okşanınca ya da biraz iyi hissettirilince hemen yelkenleri suya indirmeyin.

benim için iyi insan basitçe; karşılık beklemeden birine iyilik edebilen ve bundan mutlu olan insandır.

"benim tavrım karşımdakinin davranışına bağlı" demeyip vicdanına göre davranıyorsa o insan iyidir.

insanların bütün eylemleri kendine yöneliktir. yani iyi, kötü insan yoktur. istekleri farklı insanlar vardır.

ilk başta iyi ile kötüyü tanımlamak gerekir. iyi nedir? karşınızdaki insanın sizin kafanızdaki şemaya uygunluğu; onu evrensel olarak iyi bir insan yapar mı? kafanızdaki şemaya uymayan bir insan evrensel kötü müdür?

bu soruların ortaya çıkması demek iyi ve kötü tanimlarinin göreceli olduguna bir işarettir. evrensel ahlak yasalarına uymayan insan evrensel olarak kötüdür. bu yasalar; öldürmek, çalmak, eziyet etmek, maddi ve manevi tacizler v.b. gibi uzatılabilir. evrensel ahlak yasalarına uyanlar da iyi insan kategorisindedir.

işin kökenine indigimizde insan saf çıkarcı bir canlıdır. öncelik kendi yasamidir. ("önce can sonra canan" sözü tanıdık geliyor mu?) kendi çıkarını düşünmek insanı kötü yapıyorsa o zaman insanın kötü olduğunu söylemek mümkün olur. ozellikle savaş veya kıtlık zamanlarını düşünün insanların hayatta kalabilmeleri için zorla yemek almaları hatta calmalari onları kötü olarak addettirir mi? bu kendisi için iyi başkası için kötü durumudur.

o zaman iyi ve kötünün varlığı sadece dusuncededir.



"iyilik ve kötülük yoktur. sadece düşünce vardır."

insan olmaktır. kötü olana insan denmez.

köle ve efendi ahlakı, sözlükte başlığı bile olmaması garip. üstteki yazarın dediği gibi sadece düşünceler vardır. insanların çoğu köle ahlakına sahip olduğu için, nezaket, hoşgörü vb. özelliklere sahip olanları iyi insan bilirler. buradan sonuçla kötü insan bizimle aynı düşüncelere sahip olmayan kişidir. özünde fark yok, bireysellik, çıkarcılık ne derseniz deyin.

iyi insan ve kötü insan diye bir şey yoktur. hayat çıkarlar üzerine kuruludur. belki bu yazdıklarım garip gelecek ama bir karı kocanın birbirini sevmesinde ya da ebeveynlerin çocuklarını sevmesinde yahut tam tersi durumlarda bile çıkar ilişkisi vardır. ve bu çıkar illa somut maddi olmak zorunda da değildir. bir tatminlik düzeyi elde etmek bile bir çeşit çıkarcılıktır yahut faydacılıkta diyebiliriz. bir diğer noktada iyi insan yoktur henüz eline fırsat geçmemiş insan vardır. geçince kim bilir neler yapar. bir kişinin size olan davranışı ve yaklaşımı da o kişiyi iyi yapmaz. salt iyi insan diye bir şey de yoktur. bir insanın eline fırsat geçmesi illa o elde ettiği fırsatı doğrudan kullanarak kötülük yapacağı anlamına da gelmez. kişi yaptığı kötülüğü elindeki enstrüman ile örtbas ededebilir. tabi burada saftirik olmakla iyi insan olmayı da birbirine karıştırmamak gerekir. kesin ifadelerle yazdım ama tabi bunlar benim düşüncelerim.

iyi insan iyilik yaparken düşünmez; biriyle iletişim kurarken, "ya bu benim kuyumu kazar mı, sırtımı ifşa eder mi?" diye düşünmez. kötü insan sinsidir, kafası plan projelerle doludur. hayat bir yerde sonra hepimizi biraz kötü yapıyor; belki bilerek kuyu kazmıyoruz ama hepimiz çıkarımıza göre davranır hale geliyoruz. saf iyilik, sırf çocukluğa ait bir kavram olsa gerek.

biri hesap yapar biri yapmaz, biri merttir, biri sinsi, biri düşünmeden hareket eder biri hesap yapar. hangisi iyi hangisi kötü anlayabiliyorum diyorsan farki bulmuş olursun. buna da yol göstermek denir. yolun doğruluğu ise tecrübe ile gerçekleşir.

iyi insanlar genelde kaybeder, kötü insanlar eninde sonunda kaybeder.

merhamet. yolda gelip geçen bir ton insanın arasından karda ölmeyi bekleyen bir kediyi görmezden gelen hangi insan iyi olabilir ki? yazık diyorum. her konuda bir duyarsızlaşma söz konusu. iyi olarak atfedilen şeylerin iyi olması için karşılık gözetmeksizin yapılmış olması gerekiyor.

bakış açısı

sözleri ve davranışları sadece çıkarları doğrultusunda değildir iyi insanın, kötü insanınki ise öyledir. işin ucu ona dokunmadıkça hiçbir hakkı savunmaz kötü insan, iyi insan ise hak kendi hakkı olmasa dahi haklının yanında yer alır, sözünü de söyler, eyleme de döker.

(bkz: bana dokunmayan yılan bin yaşasın)

iyi insan nettir.
kötü insan muğlaktır.