1.
birisi ile üç beş kelime ettikten sonra genelde karşılaştığım ve kendimin içine düşmemesi için çaba sarfettiğim genelleme çeşididir.
önce genellemenin genel özelliklerini sıralayalım:
- genelleme zor bir zanaattir. incelikleri vardır ve dikkatle yapılmalıdır.
- herkes tarafından sıkça başvurulur
- kaidelere uygun yapılması durumunda tadından yenmez
- genelleme adı üstünde genellemedir. yani istisnalar haklı olarak ve bilinçli bir şekilde göz ardı edilir. bu nedenle de bilmiş muhattaplar “ama hep öyle değil, istisnalar da var” gibi yersiz cevaplar verirler. halbuki her genelleme istisnalar yadsınarak yapılır.
- istisnası olmayan bir yargı zaten genelleme değildir. kural demek daha doğru olacaktır sanırım.
- yeterince üzerine düşünülmeyen veya altı sağlam argümanlarla doldurulamayacak yargılar genelleme değil safsatadır. sahibinin cahilliğini göstermek konusunda usta göz ve kulaklardan asla kaçmaz.
şimdi de kifayetsiz genelleme nedir ona bakalım:
- genel olarak yukarıda genelleme için yapılan tanıma uymayan genellemelerdir.
- en sık başvurulan genellemedir
- sahibi aslında yeterince genellemesi hakkında düşünmemiştir veya zaten böyle bir yeteneği yoktur
- en sık stereotipler üzerinden yapılır (kadınlar neden daha az zekidir, erkekler neden odundur… gibi)
- istisna denemeyecek kadar çok sayıda muhalif yani yapılan genellemeye uymayan örnek/durum vardır
- sözlük gibi ortamlarda genelde dikkat çekmek ve sivrilmek için başlık ve tanımlarda başvurulur
not: bu başlığı özellikle her defasında açıklamak zorunda kalmamak için referans olması adına eklemekteyim. varsa katkılarınız bir dal alırım.
önce genellemenin genel özelliklerini sıralayalım:
- genelleme zor bir zanaattir. incelikleri vardır ve dikkatle yapılmalıdır.
- herkes tarafından sıkça başvurulur
- kaidelere uygun yapılması durumunda tadından yenmez
- genelleme adı üstünde genellemedir. yani istisnalar haklı olarak ve bilinçli bir şekilde göz ardı edilir. bu nedenle de bilmiş muhattaplar “ama hep öyle değil, istisnalar da var” gibi yersiz cevaplar verirler. halbuki her genelleme istisnalar yadsınarak yapılır.
- istisnası olmayan bir yargı zaten genelleme değildir. kural demek daha doğru olacaktır sanırım.
- yeterince üzerine düşünülmeyen veya altı sağlam argümanlarla doldurulamayacak yargılar genelleme değil safsatadır. sahibinin cahilliğini göstermek konusunda usta göz ve kulaklardan asla kaçmaz.
şimdi de kifayetsiz genelleme nedir ona bakalım:
- genel olarak yukarıda genelleme için yapılan tanıma uymayan genellemelerdir.
- en sık başvurulan genellemedir
- sahibi aslında yeterince genellemesi hakkında düşünmemiştir veya zaten böyle bir yeteneği yoktur
- en sık stereotipler üzerinden yapılır (kadınlar neden daha az zekidir, erkekler neden odundur… gibi)
- istisna denemeyecek kadar çok sayıda muhalif yani yapılan genellemeye uymayan örnek/durum vardır
- sözlük gibi ortamlarda genelde dikkat çekmek ve sivrilmek için başlık ve tanımlarda başvurulur
not: bu başlığı özellikle her defasında açıklamak zorunda kalmamak için referans olması adına eklemekteyim. varsa katkılarınız bir dal alırım.
devamını gör...