koku duyusu

burnumuz vasıtasıyla aldığımız koku duyusunu diğerlerinden ayıran en önemli unsur, kokuların herhangi bir eleme yapılmadan beyindeki koku merkezinde doğrudan algılanıyor oluşudur. beynimizde koku hariç, tüm duyular için bir filtreleme ve elekten geçirme vazifesi üstlenen bir merkez bulunur. koku buraya uğramadan, doğrudan olduğu gibi algılanır.

kendimi bildim bileli koku ve tat duyularım pek gelişmemiş durumdadır. pek çok eksi tarafı olmakla beraber artı tarafı da yok değil hani.

iyi gelişmiş olduğunu düşündüğüm duyumdur. üstelik sigara içmeme rağmen (sigara içenlerin koku duyusunun zayıf olduğu söylenir) bu durum etkilemiyor beni. burnum o kadar hassastır ki kimse almasa dahi kokuyu ben alır, sevmediğim bir şeyse de o yemeği yemem mesela. öyle ki annem av köpeği gibisin der. ve hatta o kadar gelişmiş ki zaaflarım da (güzel) kokular üzerinedir.

kendimi bildim bileli koku duyum yoktur, çok keskin kokuları dahi alamadığımı biliyorum kaç kere kanalizasyon patladı bana mısın demedi burnum, hiç oralı bile olmadı. koku alamıyorsun, tat duyun da yok diyen oldu ama garip bir şekilde yemeğin tatlarını da ayırt edebiliyorum. garip bir çarım.

nefes aldığımızda havanın bir kısmı burundan girerek gözlerin arasında bulunan olfaktör yarıklarındaki mukozaya ulaşır. bu, parfüm üreticilerinin aktif olarak kullandığı ortonazal yoldur.

retronazal yolsa koku alımında tamamlayıcı ama hayati bir rol oynar. burada hava, genizden geçer ve kokular genzin uç noktasındaki olfaktif nöronlar tarafından beyne ulaştırılır. gastronomlar, retronazal yolu aktif olarak kullanırlar.

(bkz: koku hafızası)

#2470263

(bkz: ya ben lan neyse bir şey demiyorum)

hafıza için oldukça önemli bir unsurdur. aldığınız bir kokunun tanıdık gelmesiyle çooookkk eskilere dalabilirsiniz. derin üzüntü, derin pişmanlıklar duyabilirsiniz. bunun dışında bir de fırından yeni çıkmış kurabiye kokusu vardır mesela. içinde portakal rendesi üstünde şeker olan.. onun kokusunu aldığınızda direkt çocukluğunuzdasınızdır.

en uzun süreli hafızadır.

anıların, anılarda yer etmiş insanların, mekanların ve zamanların istesek de silemediğimiz, zihnimize yerleşmiş, duyusal hafızamızda yer etmiş birer koku kutucukları var. denk gelirse bir koku molekülü ordusuna maruz kalan burnumuz zihnimizdeki o kutucuklardan birinin kapağını açtırır, birden bire bizi bir deniz kenarına, bir odanın kuytusuna, anne tenine, bir sofra sıcağına, baba elinin şefkatine götürüverir... kalbimize dokunuverir.