kozmik örümcek ağı

evrene çok geniş ölçekte baktığımızda ortaya çıkan, örümcek ağı benzeri yapı. çok sayıda galaksinin bulunduğu süper kümeler ile bunların arasındaki void adlı boşluklardan oluşur.


bu şekilde bir görüntüye sahiptir:

sayısız gezegeni oluşturan,sayısız galaksilerin bulunduğu, sayısız evrenlerin temsili.

teorik olarak,aralarında ki boşluklara da karanlık madde deniyor.

evrenin en büyük ölçekli yapısının benzediği görüntü. kütle çekim kuvveti ile karanlık maddenin ortak çalışmasının sonucu da diyebiliriz. nasıl fark ettik böyle bir şeyi diye sorabilirsiniz haklı olarak. galaksilerin haritalandırma çalışmaları sonucunda diyebiliriz özetle.

belli başlı bazı görüntüler var bu ağın yapısında. bunlardan ilki ve en belirgin olanı, galaksilerin dizilim gösterdiği ipliksi geometriler. filament deniyor bunlara. bu "iplik"ler birkaç yüz milyon ışık yılı boyunca uzanabilir. galaksiler genel olarak bunlar boyunca sıralanıyor.

ikinci yapı void adı verilen boşluklar. bu bölgelerde hemen hemen hiç galaksi yok. 1 milyar ışık yılına kadar çok büyük çaplarda hacimler kaplıyor bunlar. evrenin büyük kısmını bu boşluklar oluşturuyor.

üçüncüsü düğüm noktaları. bunlar ipliksi filamentlerin kesiştiği yerler. buralarda galaksi yoğunluğu yüksek. dolayısıyla genel manzarada kütle çekim kuvvetinin en güçlü olduğu kısımlar da buralar.

dördüncü ve sonuncu yapı da duvarlar. bunlar da filamentlerin bir araya geldiği yüzeyler.

böyle bir yapının ortaya çıkmasının nedeni, erken evrendeki yoğunluk dalgalanmaları. o dönemde evren büyük ölçüde homojen görünse de yerel yoğunlaşmalar da vardı ve bu bölgelerin gelişim süreçleri, daha az yoğun bölgelerin gelişim süreçlerinden farklı oldu. dolayısıyla bugün filament ve void dediğimiz kısımlar yavaş yavaş şekillenmeye başladı. daha yoğun bölgelerde galaksi oluşumları ve filamentler ortaya çıkarken, az yoğun bölgelerde void oluşumları ortaya çıktı.

kozmik örümcek ağının haritası sloan digital sky survey adlı araştırma projesiyle çıkarıldı.