megali idea

türkçesi büyük fikir demektir. megalo idea olarakta geçer.

ilk kez yunan rigas ferreros tarafından 1791 yılında bükreş’te bulunduğu sırada çizdiği bir harita ile dillendirilmiştir. kendisi bu haritayı 1796 yılında viyana’da bastırmış ve yunanca konuşulan tüm topraklarda dağıttırmıştır. bu haritada; balkanların büyük bölümü, anadolu’nun yarıdan fazlası, ege adaları ile girit, rodos, kıbrıs, trakya ve istanbul yunan toprakları olarak gösterilmiştir.



ingiltere, fransa, rusya gibi devletlerden destek alarak osmanlı imparatorluğuna karşı 1821 de ayaklanan yunan milliyetçileri 1829 yılında imzalanan edirne anlaşmasıyla osmanlı’dan bağımsızlığını elde ederler. balkanlarda böylece osmanlı imparatorluğundan ilk kopuş başlar. daha sonra tüm ülkeler birer birer bağımsızlıklarını kazanırlar.

yukarıda paylaştığım haritadanda görüleceği üzere anadolu topraklarından pay almak isteyenlere, kurtuluş savaşımız kesin ve net bir cevap olmuştur.

yunanistan'ın 19. yüzyıldaki ideolojisi.
1922 kurtuluş savaşı'nda hezimete uğrayan 2 kıta ve 5 denize yayılma doktrini.

antikite'yi kendine taban alan geçmiş yıllara ait ideoloji. bugünün politik malzemesi olsa da halkta pek karşılığı yoktur. haritadaki bölgeler antik yunan şehir devletlerini kapsar. ''buralar önceden bizimdi, yine bizim olmalı'' minvalinde bir önermeyi makul bulursanız fazlasıyla haklı bir taleptir ancak dünyadaki politik düzene baktığımız zaman böyle bir talebin haklı bulunması, bulunsa bile işleme koyulması tek boynuzlu at bulmak kadar zor.

fakat işte önermeleri doğru. gerçekten de o dönemin ''yunan dünyası'' dediğimiz olgusuna dahildi bu haritadaki her yer. üstelik hepsinin kendine has bir mimari dokusu ve sanat anlayışı vardı. beni hep büyülemiştir bu kültür. büyük bir kısmını paylaştığımızı düşünürsek bu tarihin ve kültürün , gurur duymamız gerekir aslında çünkü soyut düşünceyi geliştiren toplumdur bu. iç içe yaşadığımız dönemde de türk tarihinin en renkli ve kültürel anlamda en yoğun döneminin oluşmasında pay sahibi olmuşlardır. fakat işte dünya konjonktüründeki değişim toplumları ''milliyetçilik'' denen garabete ittiğinden beri bizi birlikte yeşerten her şeye sırtımızı dönüp, düşman ilan etmek zorunda kaldık. şimdi de bunun devamını ''ümmetçilik'' adı altında körüklüyor aklı kıt siyasal islamcılar. toplum o aklı kıtların da peşine takılıyor.

ben de bu arada ephesus ve pergamon'u özlüyorum işte.

megali ya da megola... bravo ya da bravi kelimesindeki gibi bir kullanım söz konusudur. bravo da bravi olarak okunur ya, o bakımdan.

yunanların, 18. yüzyılda ortaya attığı ve 19. yüzyılda, fiili olarak hayata geçirmeye çalıştıkları ideolojik temelli idealleri.

bu bağlamda önce fikirler ortaya atılmış, ardından teşkilatlanmaya gidilmiş. önce küçük bir cemiyet olan, filiki eterya kurulmuş, daha sonra bu cemiyet, faaliyetlerini daha da genişleten, etniki eterya cemiyeti'ne lağv edilmiştir.

amaçları; eskiden yunan ilan toprakları, yeniden yunan yapabilmektir. bu kapsamda cemiyet içi kararsızlıklar da çıkmış, tıpkı büyük israil projesindeki gibi bu ideali silahlı gerçekleştirmek istemeyenler olmuş ancak örgüt içi hesaplaşmalarla ya ortadan kaldırılmış ya da cemiyetteki faaliyetine son verilmiştir.

esasında bağımsızlık faaliyetleri balkan coğrafyasında fransız ihtilali ile ortaya atılmış bir kavram değildir. her daim bu topraklarda bağımsızlığı için mücadele eden küçük devletçikler ve milletler olmuştur. öncesinde bizans ve roma imparatorluğu, sonrasında osmanlı devleti ve türkiye cumhuriyeti...

türkiye cumhuriyeti dedim çünkü megola idea'nin kapsamına, daha sonra kuzey kıbrıs türk cumhuriyeti de dahil edilmiştir ve bölgede, ciddi kıyımlar yapılmıştır.

haritadan da anlasilacagi üzere aslinda dolayli olarak kuzey makedonyadan artvine kadar genir bir isgal planidir ama tabi yunanlarda ne bu isgal icin yürek ne de lojistik-askeri gücü mevcut olduğundan hayal olarak kalmistir.