müşterek dostumuz

bir sanatsepet ukdesidir.

aslı biçen çevirisiyle ithaki yayınları tarafından 2010'da basılan 2 ciltlik charles dickens romanıdır.

öncelikle charles dickens'ın türkiye'de ilk olarak oliver twist, david copperfield gibi orijinallerinin de kısaltılmış biçimi olan çocuk kitaplarıyla tanınmış olması, devamında ise iki şehrin hikayesi gibi dickens'a göre ortalama sayılabilecek bir eserle biliniyor olması, kendisi adına bir şanssızlık. kendi başına bir külliyat sayılabilecek bu romanda, başka bir charles dickens kalemiyle karşılaşıyorsunuz.
yine de dostoyevski'nin "öyle zannediyorum ki bizler rusçada bile ingilizler kadar charles dickens'i en ince çizgilerine kadar anlayabiliyoruz." ifadesi, dickens adına bir övgü referansı olarak çokça verilse de ben, bu ifadenin bir azımsama içerdiğinden de şüpheliyim.

bu romanda charles dickens, mekanın sahibi olarak doğrudan londra'yı seçmiş. üstelik bu defa bir şehrin iki hikayesiyle tepeden tırnağa, kılından tüyüne bir londra...
nehirden ceset toplamak gibi orijinal bir aile mesleği yürüten bir aileyle başlayan roman, sınıf atlamış burjuva bir ailenin gösterişli yemek sofrasına uzanır.
charles dickens, kapitalist sınıfsal ayrışmaların derinleştiği dönemi yansıtırken yoksul kesimler için gerçekçi, zenginler için de alaycı ve ironik bir üslubu tercih ederek safını da belli eder.

evet, londra'da bir ölü piyasası vardır ve bu ölüleri toplama işinde bile bir serbest piyasa rekabeti vardır. thames nehrindeki ölü bir adamla canlı bir adamın soyundurulmasının, üzerlerindeki kıymetli eşyaların karşılaştırıldığı ayrıntılar veya alelade herhangi bir dekor ya da giysi ile ilgili betimlemeler, detaycılığıyla da salt realist gözlemciliğin zirvelerine götürür sizi.

paranın ve parasal ilişkilerin belirleyici ve hakim olduğu bir toplumun, altta kalmış insani değerlerinin acıklı yüzünü görüyorsunuz.
roman boyunca parça parça biriktirilen kurgu, finalde çok çarpıcı ve şaşırtıcı bir bütünlüğe bürünür. burada çevirinin başarısına da ayrı bir parantez açmak gerekiyor ki bir yazarı, ana dilinde okuyormuşsunuz gibi okuru içine alan bir kalitede yapılmış.
okunası...

zayıflıktan, nezaketten, saflıktan yararlanmak isteyen dolandırıcıların kesin okuması gereken, bol bol yan karakteri olan leziz eser. lost'ta desmond'un *, ölmeden önce okumayı istediği için okumayı ertelediği, zincirle bağladığı kitap da buydu.
şöyle de bir şey olmuştur, 1865 yılında charles dickens'ı taşıyan tren bir viyadükten uçuyor. kazadan, kitabın el yazmaları ile kurtuluyor kendisi.

zor günler için sakladığım dickens kitabı. daha jelatinini bile açmadım. bir bu kaldı elimde. kendisini çok severim.

en etkilendiğim kitabı da büyük umutlar. tüm kitaplarını ömrüm yettiğince okuyacağım.