1.
rönesans döneminde avrupa'da yaygınlaşan, modern müzelerin temeli olarak kabul edilen koleksiyonlar. italya'da studiolo, fransa'da cabinet de curiosités, almanya'da kunstkammern** olarak biliniyor.
15. yüzyılda dünyada yeni yerlerin keşfedilmesiyle buralardan getirilen çeşitli objeler koleksiyonlara alınmaya başlandı. küçüklü büyüklü bir çok objenin bulunduğu kabinelerde elde edilen heykellerden, madalyalardan kurutulmuş bitkilere, pusula ve saatlerden çeşitli cüce ve canavarlara kadar ne kadar garip, ilginç, dikkat çeken şey varsa koleksiyonerler tarafından toplanıyordu. toplanan tüm objeler onlara özel ayrılmış olan geniş salonlarda ya da çekmecelerde, raflarda ve vitrinlerde sergileniyordu. aşağıdaki görseldeki gibi.
domenico remps - cabinet of curiosities (c. 1690)
bu koleksiyonların belli kategorileri vardı. bunların en bilinenleri naturalia* artificalia* scientifica* mirabilia* bibliotheca* ve exotica*.
peki kimdi bu koleksiyonerler? aristokrat ve burjuva kesiminden çeşitli gruplar, sanatçılar, şairler, rahipler, eczacılar ama özellikle imparatorlar ve hanedanlar topladıkları eşyalarla kendi nadireler kabinesini kuruyordu.
17. yüzyıla doğru avrupa'da popüler hale gelmiş kabineler imparatorlar tarafından güç gösterisi için kullanılıyordu. her imparatorluğun bir nadireler salonu bulunurdu. halil edhem'e göre topkapı hazineleri de nadireler kabinesine dahildir. topkapı'daki koleksiyonlarda 1530'larda venedik tarafından hediye edilen bir ''unicorn'' varmış mesela. ilginç.
johan zoffany - tribuna of the uffizi (1772-77)
belli kategorileri olsa da nadire kabinelerinde tasnif sistemi ve sistematik bir düzen yoktu. yukarıdaki tablodaki mekan uffizi galerisi, gördüğümüz üzere her yer her yerde. belli bir düzen yok modern müzelerdeki gibi. göze çok hoş geliyor ama.*
koleksiyon tamamen sahibinin zevkine göreydi ve herkes göremezdi, özel koleksiyonlar sonuçta. bu sebeple kabineler içinde barındırdıklarıyla sahibini, onun dünyaya bakış açısını ve özellikle gücünü de temsil ediyordu. imparatorların nadireleri ali artun'a göre ''hükümranların dünya üzerindeki egemenliklerini canlandırdıkları mikrokozmosları'' idi. imparatorların kendilerine özgü hayal mekanlarıydı. hayat imparatora güzel tabi.*
nadire kabineleri 19. yüzyılda açılan ilk müzelerin koleksiyonlarını oluşturdular. bizde de aynı dönemde müzeleşmenin öncüleri osman hamdi bey ve halil edhem olmuştur.
kaynaklar:
ali artun, “nadire kabineleri”, müze ve modernlik: tarih sahneleri–sanat müzeleri l, s. 25-43
kaynak 2 kaynak 3 kaynak 4
15. yüzyılda dünyada yeni yerlerin keşfedilmesiyle buralardan getirilen çeşitli objeler koleksiyonlara alınmaya başlandı. küçüklü büyüklü bir çok objenin bulunduğu kabinelerde elde edilen heykellerden, madalyalardan kurutulmuş bitkilere, pusula ve saatlerden çeşitli cüce ve canavarlara kadar ne kadar garip, ilginç, dikkat çeken şey varsa koleksiyonerler tarafından toplanıyordu. toplanan tüm objeler onlara özel ayrılmış olan geniş salonlarda ya da çekmecelerde, raflarda ve vitrinlerde sergileniyordu. aşağıdaki görseldeki gibi.
domenico remps - cabinet of curiosities (c. 1690)bu koleksiyonların belli kategorileri vardı. bunların en bilinenleri naturalia* artificalia* scientifica* mirabilia* bibliotheca* ve exotica*.
peki kimdi bu koleksiyonerler? aristokrat ve burjuva kesiminden çeşitli gruplar, sanatçılar, şairler, rahipler, eczacılar ama özellikle imparatorlar ve hanedanlar topladıkları eşyalarla kendi nadireler kabinesini kuruyordu.
17. yüzyıla doğru avrupa'da popüler hale gelmiş kabineler imparatorlar tarafından güç gösterisi için kullanılıyordu. her imparatorluğun bir nadireler salonu bulunurdu. halil edhem'e göre topkapı hazineleri de nadireler kabinesine dahildir. topkapı'daki koleksiyonlarda 1530'larda venedik tarafından hediye edilen bir ''unicorn'' varmış mesela. ilginç.
johan zoffany - tribuna of the uffizi (1772-77)belli kategorileri olsa da nadire kabinelerinde tasnif sistemi ve sistematik bir düzen yoktu. yukarıdaki tablodaki mekan uffizi galerisi, gördüğümüz üzere her yer her yerde. belli bir düzen yok modern müzelerdeki gibi. göze çok hoş geliyor ama.*
koleksiyon tamamen sahibinin zevkine göreydi ve herkes göremezdi, özel koleksiyonlar sonuçta. bu sebeple kabineler içinde barındırdıklarıyla sahibini, onun dünyaya bakış açısını ve özellikle gücünü de temsil ediyordu. imparatorların nadireleri ali artun'a göre ''hükümranların dünya üzerindeki egemenliklerini canlandırdıkları mikrokozmosları'' idi. imparatorların kendilerine özgü hayal mekanlarıydı. hayat imparatora güzel tabi.*
nadire kabineleri 19. yüzyılda açılan ilk müzelerin koleksiyonlarını oluşturdular. bizde de aynı dönemde müzeleşmenin öncüleri osman hamdi bey ve halil edhem olmuştur.
kaynaklar:
ali artun, “nadire kabineleri”, müze ve modernlik: tarih sahneleri–sanat müzeleri l, s. 25-43
kaynak 2 kaynak 3 kaynak 4
devamını gör...