ölü ordunun generali

ismail kadere tarafından 1963' de yazılmıştır. arnavutlarla savaşırken orada ölen askerlerin, halkın tepkisi üzerine, en azından kemiklerini bulabilmek için görevlendirilmiş bir generali anlatır.
halk çocuklarının en azından cenazelerini istemektedir. bu durumda da generale büyük görev düşer.
bu arayış sırasında da zaman zaman askerlerin hayat hikayelerine değinir kitap. etkileyici bir kitaptır.
*

bir ismail kadare romanıdır.

romanla ilgili tanımımı yazmadan önce ismail kadare hakkında birkaç cümle yazmam gerek. yıllarca kütüphanemde durdu ismail kadare’nin kitabı. ibret taşı. nedense elim gitmedi. yazarın ismi de hiç karşıma çıkmadı o zamana kadar. ya da çıktıysa da ben fark etmedim. sonra yeni kitap almama konusunda beni ikna eden harika bir insan sayesinde ismail kadare kitabını elime aldım ve okumaya başlar başlamaz beynimden vurulmuşa döndüm. mükemmel bir anlatım, muhteşem bir kurgu, inanılmaz bir hayal gücü. hemen sonrasında rüyalar sarayı’nı okudum ve bir kez daha hayran kaldım ve şimdi de ölü generalin ordusu ile en sevdiğim yazarlar arasına girdi yazar.

italya’nın arnavutluk’la girdiği savaştan boynu bükük ayrılmasından yirmi yıl sonra bir general arnavutluk’a görevli olarak gönderilir. bu çok sıra dışı bir görevdir çünkü general yirmi yıl önce bu topraklarda öldürülüp yine bu topraklara gömülen askerleri vatanlarına götürmekle görevlidir. kitap belli bölümlerde bana andrew miller’ın saf (kitap) romanını hatırlattı nedense.

generalin katılmadığı bir savaşın yıkımını yirmi yıl sonra tekrar yaşarken yaşadığı duygusal değişimi izlemek müthiş bir deneyimdi. arnavut halkının bu davetli ama istenmeyen misafirlere karşı takındığı tutum ise savaşın ne kadar uzun süreli etkileri olabileceğini bana net bir şekilde gösterdi.

böyle muhteşem bir kitap herkes tarafından okunmalı. her yerde ölü ordular var. belki bir gün biz de böyle bir orduyu aramaya çıkarız.