ölünün ardından konuşmak

kişi canlıyken hakkında demediğini bırakmayıp ölünce günah olur diye laf etmemek, ettirmemek.
(bkz: ölüye saygı göstermek)

kör ölünce badem gözlü olduğu için hep iyi konuşulur. kimse günahlarını konuşmaz. neden, çünkü günah. yapan yaşarken günahını düşünmemiş de biz doğruları söyleyince mi günah oluyor. kötü ölse bile her zaman kötü olarak kalacaktır.

cenazesine katıldıysan konuşamazsın. katılmadıysan yapıştır gitsin..

ruh varlığının bedeni terk ettiğini kabul ederek ruhsal açıdan ele alırsak büyük ihtimalle ölen varlık tam bir şaşkınlık halinde madde bedeni bırakmış ve olayı anlamlandırmaya çalışıyor olacaktır.
bu esnada gelebilecek olumsuz tesirlere açık olan ruh varlığı cenazesinde ve hatta sonrasında arkasından söylenen olumsuz sözlerin etkilerine daha da açıktır ve yaşadığı şaşkınlık halinde bu olumsuz konuşmaların ona hiç bir faydası olamaz ..
o kişi ile ilgili her ne yaşanmışsa yaşansın olumlu yaşanmışlıklar olmasa dahi kendisi ile ilgili olumsuz düşünceler üretmiyor olmak dahi o varlığın çıkması gereken bu şaşkınlık (dinsel açıklama ile kabir azabı) halinden kurtulabilmesi için kıymetlidir..
o sebeple yerleşik bazı gelenek ve göreneklerin dayandığı bilgiler olabilir, dikkate almak gerekir..

ana avrat sövüyorum dediğimdir.