1.
insanların yüz yüze iletişim kurmaya kıyasla çevrimiçi iletişim kurarken daha az kısıtlanmış hissetmesi. örneğin: insanlar anonimken daha az utangaç, fikirlerini daha rahat dile getirebilen kişilere dönüşüyor. rahatlık olarak avantajlı gözükse de normal hayatta söyleyemeyeceği şeyi sosyal medyaya ve anonimliğine güvenerek rahatça söyleyebiliyor hatta sınırı aşabiliyor.
olumsuz sonuçlarından biri de siber zorbalık.
olumsuz sonuçlarından biri de siber zorbalık.
devamını gör...
2.
birey çevrimiçi kimliği sayesinde gerçek hayatta ulaşamayacağı insanlara ulaşabilir, söyleyemeyeceği sözleri söyleyebilir veya yapamayacağı davranışları sergileyebilir. dolayısıyla, gerçek hayatta inhibe ettiği birçok özelliği, gizli duygu, düşünce, arzu veya korkularını sosyal medyada bu kimlik aracılığıyla ortaya çıkarabilir. buna disinhibisyon denir. birey bu durumda kimi zaman gerçek hayattakinden daha samimi, doğal ve nazik davranabilir. bu durum bireyin farklı baş etme yöntemleri kazanması ve farkındalığının gelişmesi gibi olumlu etkiler sağlayabilir. ancak disinhibisyon daima olumlu etkiler yaratmayabilir. birey çevrimiçi kimliği aracılığıyla gerçek hayatta kullanamayacağı kaba bir dil kullanabilir, öfkeli, tehditkar ve tacizkar olabilir. bunun nedeni bireyin sanal ortamda kendisini gerçek hayattakinden daha özgür ve bağımsız hissetmesidir. buna “çevrimiçi disinhibisyon etkisi” denir. suler, çevrimiçi disinhibisyon etkisinin nedenlerini şöyle açıklamıştır:
dissosiyatif anonimite (benim kim olduğumu bilemez ki): birey sanal ortamda düşmanca duygularını ifade ederken gerçekte kim olduğunun bilinmemesi nedeniyle kendini olabildiğince özgür hisseder. bu durumun ileri seviyesinin “siber dissosiyasyona” işaret ettiği bildirilmiştir.
görünmezlik (beni göremez ki): çevrimiçi ortamda iletişim sırasında görmemek ve görülmemek, tepkilerin daha az önemsenmesine neden olur. bu durum disinhibisyonu attırır.
eş zamansızlık (sonra görüşürüz): çevrimiçi iletişim, yüz yüze kurulan iletişim gibi eş zamanlı olmayabilir. geribildirim, dakikalar, saatler gibi uzun süre alabilir. bu durum çevrimiçi kimliğin sahibine, tehlikeli ortamdan “kaçma” fırsatı sunar.
tekbenci introjeksiyon (her şey benim zihnimde olup bitiyor): birey yazılan metnin kime ait olduğunu, yazarın görüntüsünü ve sesini tanımayabilir. bu durumda o metne zihninde bir ses ve görüntü atfeder. dolayısıyla iletişim, karşılıklı diyalog şeklinde devam ediyormuş gibi bir hisse kapılır.
dissosiyatif imgelem (bu sadece bir oyun, gerçek hayat kuralları burada geçerli değil ki): bireyin sanal dünyayı gerçek hayattan bağımsız bir oyun sahnesi olarak algılamasıdır. dolayısıyla gerçek hayattaki norm ve kuralların bu oyunda geçerli olmadığını düşünmesi inhibisyonu arttırır.
statü ve otoritenin zayıflaması (burada herkes eşittir): insanların çoğunlukla gerçek hayatta otorite figürlerine karşı duygu ve düşüncelerini ifade etmekten çekindiği belirtilmektedir. ancak çevrimiçi ortam, birey tarafından statü vb. özelliklerden bağımsız bir alan olarak algılandığında, birey bu alanda herkesin eşit olduğunu düşünebilir ve otorite figürüne karşı gerçek hayatta veremeyeceği tepkileri sanal ortamda sergileyebilir.
devamını gör...