backfire effect syndrome

insanların inandığı şeylerin tutarsız yönleri ortaya çıktığında, inançlarına daha fazla sahip çıkmaları durumuna denir. duydukları veya gördükleri şey onları inançlarına daha fazla bağlamaktadır.

düşünmeden, sorgulamadan inanma fikrinden türemiştir. skolastik düşünce biçiminin benzeridir.

"o da beni seviyo aslında, biliyorum."

insanların rasyonel olarak inançları ile çelişen kanıtlarla karşılaştıklarında, inançlarını bu yeni kanıta göre düzenlemeleri beklense de gerçek hayatta bu nadiren gerçekleşir; çünkü insanlar yeni bir kanıt ile karşılaştıklarında inançlarından şüphe etmek yerine kanıtı reddetme eğilimi gösterirler. maalesef ki bu durum dayanaksız inançların daha da derinleşmesine yol açar.

bazı örnekler:

• seçim tercihleri üzerinde yapılan bir araştırmada oy kullanacak olan kişilere destekledikleri aday hakkında olumsuz bilgiler verildiğinde, o adayı daha da güçlü bir şekilde destekledikleri gözlenmiştir.*

• vergi indirimleri ve kök hücre araştırması gibi tartışmalı konular ile ilgili yanlış anlamaları inceleyen bir araştırmada insanlara bu konular hakkında doğru bilgi verildiğinde, bu yeni bilgiler var olan inançları ile çelişiyorsa, görüşlerini değiştirmedikleri hatta mevcut inançlarını daha da derinleştirdikleri gözlenmiştir.

• ebeveynlerin aşılama ile ilgili görüşlerini inceleyen bir araştırmada aşıya karşı olan ebeveynlere aşının faydaları ile ilgili bilgiler verildiğinde, aşıya karşı duruşlarının daha da keskinleşmiş olduğu hatta verilen bilgilerde aşılama ile otizmin ilişkisinin olmadığı yönünde birçok kanıt sunulmuş olmasına rağmen aşılamanın otizme neden olduğuna dair sahip oldukları inançların güçlendiği gözlenmiştir. bunun da ötesinde aşılamanın otizme neden olduğu yönündeki kuşkuların tamamen ortadan kaldırılması sonrasında bile bu ebeveynler çocuklarının aşılanmasını istemediklerini bildirmişlerdir.