pabucun dama atılması

osmanlı zamanında kurallara uymayarak daha pahalıya satan bir ayakkabıcının trajik idamından sonra ibreti alem olsun diye ayakkabılar dama atılmıştır. bu kavramın böyle ortaya çıktığını kanada'da öğretim görevlisi olan bir sosyoloji profesörü tarafından öğrendim.(kendisi türk)

genelde yeni bir kardeş doğunca büyük kardeşin başına geldiğini düşündüğü şeydir.

sizden daha iyi bir kişinin veya sizden daha fazla değer gören kişinin ortaya çıkmasıyla sizin gözden düşmenizdir. böyle durumlarda ooo pabucum dama atıldı denir.

gözden düşme olarak değil, direkt tekme yiyerek sıkça yaşadığım durum.

bazılarının insanları eşya gibi görüp 'insan eskitmesi' dır.

osmanlı ve selçuklu döneminde ticarete yön veren ahilik anlayışı kapsamında bazı kurallar belirlenmiş ve bu ticaretin halka ve devlete fayda sağlayacak şekilde yürümesi amaçlanmıştır. esnafın titiz çalışarak, doğru ve dürüst bir ticaret ile devlete katkı sağlamaları hedeflenmiştir. neden söz konusu bir pabuc diye sorarsanız; o dönemde en çok tartışması yapılan mallar pabuclardır. üretiminde türlü hileler ile mallarını satmaya çalışan esnafı kınama ve vatandaşı bir nevi uyarma görevi üstlenmiştir dama atılan pabuçlar.

ürünü piyasa fiyatından yüksek bir ücrette satan, malın üretiminde hile yapan / ihmalde bulunan ve kendi çapında dolandırıcılık ile zenginleşme çabasında olan esnafın dükkanının çatısına bir pabuç atılırmış ki vatandaş anlasın, "bu esnaf mimli, alışverişte dikkatli olmak lazım gelir". bu durum müşterilerin azalmasına sebep olur, çünkü insanların tercih edeceği bir dükkan değildir artık orası. keşke bugün hala devam etse dedirten bir gelenektir.

bugün ise kullandığımız anlam yine benzerdir aslında. gözden düşen, tercih edilmeyen, geri plana itilmiş insanların değer kaybetme durumunu temsilen dile getirilir.
-- kardeşin yeni mi doğdu? hoooop pabuc dama.
-- ortama ilgi çeken yeni bir arkadaş mı dahil oldu? hoooop pabuc dama.
-- yanında yeni biri işe başladı ve senden daha mı yetenekli? hoooop pabuc dama.

diyeceğim o ki, pabucunuza sahip çıkın*.

aile üyelerine +1 dahil edilmesi.

"hanimiş yeni kardeş geliyormuşmuş!"