1.
üzerine yeniden yazı yazılması amacıyla, üzerinde var olan yazılar silinerek yeniden yazılacak duruma getirilen sayfalar için kullanılan terim.
mr. b başlığında bahsettiğim arşimet'in kitabı, bir palimpsesttir. kitap, manastır rahiplerince, yazıları limon suyuyla silinmek ve bıçakla kazınmak suretiyle yeniden yazılabilir hale getirilmiştir. ardından, alttaki orijinal satırların bıraktığı hafif çukurların, yazı yazarken zorluk çıkarmaması adına sayfalar yan çevrilmiş ve yeni metinler bu şekilde yazılmıştır.
(görsel, wikimedia. org'dan alıntıdır.)
mr. b başlığında bahsettiğim arşimet'in kitabı, bir palimpsesttir. kitap, manastır rahiplerince, yazıları limon suyuyla silinmek ve bıçakla kazınmak suretiyle yeniden yazılabilir hale getirilmiştir. ardından, alttaki orijinal satırların bıraktığı hafif çukurların, yazı yazarken zorluk çıkarmaması adına sayfalar yan çevrilmiş ve yeni metinler bu şekilde yazılmıştır.
(görsel, wikimedia. org'dan alıntıdır.)
devamını gör...
2.
üzerindeki yazı silinerek yeniden başka yazı yazılmış parşomen, tablet, kağıt vs.
daha önce bir şeyler yazdığınız kağıdı iyi silemediğinizde üzerine yazdığınız şeyin altından eskilerinin görünmesi olarak da açıklanabilir. amaç yeni bir parşömen harcamamak olduğu kadar alttaki yazının saklanması da olabilir. bir çeşit yazmak için kullandığınız yüzeyin hafızasıdır görünen.
ı. seti tapınağı, 19. hanedanlık zamanında osiris'in onuru için inşa edilmişti. tapınakta görülen abydos helikopteri rivayeti böyle bir uygulamanın eseridir. tapınaktaki bir kartuşta göze çarpan bir hiyeroglifte görünen biçimler, kimine göre bir denizaltını ya da tankı veya jet uçağını ve hatta ufo benzeri bir aracı temsil ediyor. oysa mesele palimpsestten ve pareidoliadan ibarettir. üst üste yer alan iki ayrı çizim onları çeşitli araçlara benzetmemize sebep olmuştur.
kaynak
daha önce bir şeyler yazdığınız kağıdı iyi silemediğinizde üzerine yazdığınız şeyin altından eskilerinin görünmesi olarak da açıklanabilir. amaç yeni bir parşömen harcamamak olduğu kadar alttaki yazının saklanması da olabilir. bir çeşit yazmak için kullandığınız yüzeyin hafızasıdır görünen.
ı. seti tapınağı, 19. hanedanlık zamanında osiris'in onuru için inşa edilmişti. tapınakta görülen abydos helikopteri rivayeti böyle bir uygulamanın eseridir. tapınaktaki bir kartuşta göze çarpan bir hiyeroglifte görünen biçimler, kimine göre bir denizaltını ya da tankı veya jet uçağını ve hatta ufo benzeri bir aracı temsil ediyor. oysa mesele palimpsestten ve pareidoliadan ibarettir. üst üste yer alan iki ayrı çizim onları çeşitli araçlara benzetmemize sebep olmuştur.
kaynak
devamını gör...
3.
kitap okumanın gitgide pahalı bir hobi haline gelmesine hepimiz aşinayız. okumanın kardeşi olan yazmak ile ilgili ise bugün için aynı şeyi söyleyemeyiz, yazmak “ucuz” bir eylem ama her zaman böyle değildi.
hristiyanlık yeni yeni romanın dini olmaya başlamışken cingöz rahipler bir şeyi fark etti. kendi metinlerini, kutsal kitaplarını yazmak için çok pahalı olan parşömenlere kilisenin parasını ayırmak zorunda değillerdi. eski dinlerin yazmalarını öylece duruyorlardı. onlar da biraz süt, limon ve bıçak darbesiyle bu metinleri papirüslerden sildiler ve kendi metinlerini yazdılar. böylece palimpsestler doğdu. sonuçta kendi peygamberleri insanlık için diğer yanağını dönmüştü, bu sebeple her şeyi yapmaya hakları vardı. bir taşla iki kuş vurmuşlardı. hem eski dini yok ediyorlardı hem de kağıda para vermeden yazı yazabiliyorlardı. ne güzel vatikan be! tabi ki kültür üç beş rahibin tahmin edemeyeceği boyutlara ulaştı. tarih geçtikçe mikroskoplarımız oldu, çeşitli kimyasallarımız oldu. ve biz bunları her zaman birbimizi yok etmek için kullanmadık. tabi teknolojinin bu kadar gelişeceğini tahmin edemediler. bu teknolojiyle bu palimpsestleri okuyabileceğimizi tahmin edemedikleri gibi. sonucunda ne mi oldu? tarihten silmeye çalıştıkları bütün metinleri korudular, kolladılar ve bugüne taşıdılar. eski bir dua kitabından arşimet'i bulduk. yok etmeye çalıştıkları bütün eserleri bugün onların bu açgözlülüğü sebebiyle okuyabiliyoruz. yani son durumda rahipler:0 fularlılar:1*
bu işin tarihi kısmı, bir de çok daha keyifli olduğunu düşündüğüm metaforik bir anlamı daha var bu kelimenin. insan zihninin yapısı gereği yazdığımız her hikaye, ördüğümüz her kurmaca eski metinlerden bir şeyler taşıyor. “güneşin altında söylenmemiş bir şey yok”, “konuşan kişi adem veya havva değilse alıntı yapıyordur” gibi havalı sözlerin kaynağı bu olgu. o yüzden diyebiliriz ki aslında her metin palimpsestiktir. okuduğumuz her şeyin biraz tanıdık gelmesi ve bizi bir şekilde gerçek olduğuna inandırması tam da bu yüzden çünkü onbinlerce yıldır aynı hikayeleri birbirleri üstüne ekleyerek okuyor, yazıyor, oynuyor ve anlatıyoruz. tıpkı kurmacalarımız gibi zihinlerimiz de palimpsestik ya da tam tersi.
hristiyanlık yeni yeni romanın dini olmaya başlamışken cingöz rahipler bir şeyi fark etti. kendi metinlerini, kutsal kitaplarını yazmak için çok pahalı olan parşömenlere kilisenin parasını ayırmak zorunda değillerdi. eski dinlerin yazmalarını öylece duruyorlardı. onlar da biraz süt, limon ve bıçak darbesiyle bu metinleri papirüslerden sildiler ve kendi metinlerini yazdılar. böylece palimpsestler doğdu. sonuçta kendi peygamberleri insanlık için diğer yanağını dönmüştü, bu sebeple her şeyi yapmaya hakları vardı. bir taşla iki kuş vurmuşlardı. hem eski dini yok ediyorlardı hem de kağıda para vermeden yazı yazabiliyorlardı. ne güzel vatikan be! tabi ki kültür üç beş rahibin tahmin edemeyeceği boyutlara ulaştı. tarih geçtikçe mikroskoplarımız oldu, çeşitli kimyasallarımız oldu. ve biz bunları her zaman birbimizi yok etmek için kullanmadık. tabi teknolojinin bu kadar gelişeceğini tahmin edemediler. bu teknolojiyle bu palimpsestleri okuyabileceğimizi tahmin edemedikleri gibi. sonucunda ne mi oldu? tarihten silmeye çalıştıkları bütün metinleri korudular, kolladılar ve bugüne taşıdılar. eski bir dua kitabından arşimet'i bulduk. yok etmeye çalıştıkları bütün eserleri bugün onların bu açgözlülüğü sebebiyle okuyabiliyoruz. yani son durumda rahipler:0 fularlılar:1*
bu işin tarihi kısmı, bir de çok daha keyifli olduğunu düşündüğüm metaforik bir anlamı daha var bu kelimenin. insan zihninin yapısı gereği yazdığımız her hikaye, ördüğümüz her kurmaca eski metinlerden bir şeyler taşıyor. “güneşin altında söylenmemiş bir şey yok”, “konuşan kişi adem veya havva değilse alıntı yapıyordur” gibi havalı sözlerin kaynağı bu olgu. o yüzden diyebiliriz ki aslında her metin palimpsestiktir. okuduğumuz her şeyin biraz tanıdık gelmesi ve bizi bir şekilde gerçek olduğuna inandırması tam da bu yüzden çünkü onbinlerce yıldır aynı hikayeleri birbirleri üstüne ekleyerek okuyor, yazıyor, oynuyor ve anlatıyoruz. tıpkı kurmacalarımız gibi zihinlerimiz de palimpsestik ya da tam tersi.
devamını gör...