1.
herhangi bir dış etkiye maruz kalmayan atom çekirdeklerinin, kararsız durumdan kararlı duruma geçebilmek için kendiliğinden parçalanması olayı.
çekirdeği görece küçük olan atomlar genellikle "hafif atomlar" olarak bilinir. bu tür atomların nötron/proton oranı 1'dir. bunlar kararlı çekirdeklerdir. çekirdek büyüdükçe bu oran bozulmaya ve çekirdeği kararsız hale getirmeye başlar. kararsız atomlar aslında fazla enerjiye sahiptir ve bu enerjiden kurtulmak için parçalanmak zorunda kalırlar. bu parçalanma sırasında enerjiyi radyasyon olarak etrafa yayarlar. bunu yapan atomlara da radyoaktif atom adı verilir. bazı atomlar yapay olarak radyoaktif hale getirilebilir.
***
radyoaktif bozunmaların farklı çeşitleri var. kısaca bakalım:
- alfa ışıması
bu ışımayı gerçekleştiren atom, çekirdeğinden 2 proton ve 2 nötronu fırlatır. bu şekilde ortaya çıkan radyasyon etkisi, her cismin içerisinden geçecek kadar güçlü değildir. bu yüzden, mesela insan vücuduna nüfuz etmesi kolaylıkla engellenebilir.
- beta ışıması
bu ışımayı gerçekleştiren atom, 1 elektron ya da 1 pozitron yayar. bu radyasyonu durdurmak, alfa'yı durdurmaktan biraz daha zordur.
- gama ışıması
bu ışımayı gerçekleştiren atom 1 foton yayar. fotonlar ışık hızında ve uzun mesafelerde seyahat ettiğinden, bu tür radyasyonun bir cisme girişini önlemek güçtür. ayrıca fotonların, çarptıkları cisimdeki atomlardan elektron koparma yeteneği de olduğundan, insan vücudu için gama ışınları kanserojendir. zira hücrelerin yapısını bozarlar.
***
radyoaktif bozunmalar kendiliğinden gerçekleşen kontrolsüz olaylar olduğundan, bunu yapan maddelerin bulunduğu ortamlarda, hele de uzun süreli olarak kalmamak gerekir.
çekirdeği görece küçük olan atomlar genellikle "hafif atomlar" olarak bilinir. bu tür atomların nötron/proton oranı 1'dir. bunlar kararlı çekirdeklerdir. çekirdek büyüdükçe bu oran bozulmaya ve çekirdeği kararsız hale getirmeye başlar. kararsız atomlar aslında fazla enerjiye sahiptir ve bu enerjiden kurtulmak için parçalanmak zorunda kalırlar. bu parçalanma sırasında enerjiyi radyasyon olarak etrafa yayarlar. bunu yapan atomlara da radyoaktif atom adı verilir. bazı atomlar yapay olarak radyoaktif hale getirilebilir.
***
radyoaktif bozunmaların farklı çeşitleri var. kısaca bakalım:
- alfa ışıması
bu ışımayı gerçekleştiren atom, çekirdeğinden 2 proton ve 2 nötronu fırlatır. bu şekilde ortaya çıkan radyasyon etkisi, her cismin içerisinden geçecek kadar güçlü değildir. bu yüzden, mesela insan vücuduna nüfuz etmesi kolaylıkla engellenebilir.
- beta ışıması
bu ışımayı gerçekleştiren atom, 1 elektron ya da 1 pozitron yayar. bu radyasyonu durdurmak, alfa'yı durdurmaktan biraz daha zordur.
- gama ışıması
bu ışımayı gerçekleştiren atom 1 foton yayar. fotonlar ışık hızında ve uzun mesafelerde seyahat ettiğinden, bu tür radyasyonun bir cisme girişini önlemek güçtür. ayrıca fotonların, çarptıkları cisimdeki atomlardan elektron koparma yeteneği de olduğundan, insan vücudu için gama ışınları kanserojendir. zira hücrelerin yapısını bozarlar.
***
radyoaktif bozunmalar kendiliğinden gerçekleşen kontrolsüz olaylar olduğundan, bunu yapan maddelerin bulunduğu ortamlarda, hele de uzun süreli olarak kalmamak gerekir.
devamını gör...