rembetiko

yunan ve türk müziğinin sentezinden çıkmış müzik türüdür. anadolu'da, özellikle izmir ve istanbul'da yerleşik olan, kurtuluş savaşı'ndan sonra mübadele nedeniyle yunanistan'a göçenlerin müziğidir.

mübadelede türkiye'den yunanistan'a göç etmek zorunda kalan rumların "pis turco" "turkosporos" gibi sözcüklerle aşağılandığı ve toplumun dışında, yerleştirildikleri atina gettolarında oluşturduğu varoş kültürün örneği harika müzik türüdür. bir çeşit yunan bluesdur. tüm göç hikayelerinde olduğu gibi rembetikonun notalarında da yarım kalmış, tamamlanmayı bekleyen acı ve hüzün dolu hayatlar vardır.

(bkz: şükür)
(bkz: duam)
(bkz: şükür duam)

bu da sözlüğün güzel kızlarına gelsin o vakit.

bugün hem yunanistan'da hem de tüm dünyada tanınan bir müzik türü olmasının nedeni bir kısmı atina'da, büyük bir çoğunluğu ise amerika'da yapılmış taş plak kayıtlarıdır.

bu kayıtları reklamsız yayınlayan şöyle şahane bir internet radyosu vardır bir de:
rebetiko.sealabs.net/radiop...

djam filminden güzel bir örneği için;

buradan

doğru okunuşu rebetiko olan müzik durum şu, bu müzik, hem helen yarım adasında hem de bizim ege kıyılarında genelde berduşlar, müptezeller, evsizler, mülksüzler, nerede sabah orada akşamcıların, kısacası en alttakilerin müziği olarak bilinir. muhtemelen pire, selanik ağırlıklı sanatçılara sahip iken bir de izmir'den göç edenlerin ayrı bir tavrı var.

şimdi bu berduş müziği tıpkı iki binlerin sonrasında müslüm gürses veya neşet ertaş'ın yaşadığı gibi kendi kitsch halinden, entel kesimin gösterdiği alaka sayesinde statü atlıyor. muhtemelen bunda faşist cunta döneminde yasaklanmış olmasının da payı var.

film olanını 80'lerin sonunda bir gece trt 2 veya 3'te izlemiştim. açılış sahnesi zannedersem kesilmişti. sözde izmir limanının orada yatan kadınlı çocuklu ölüler vardı. bu, göç ve mübadelenin başlangıcını ifade eder. rebetiko 101 olarak izlenebilir. ağır tempolu, müzik ağırlıklı ama sağlam bir filmdir.
baş rolünde (bkz: viski taşı) oynuyor.