1.
rusya federasyonu başkanı vladimir putin gıda fiyatlarındaki zamların üretimle ve covid-19 pandemisiyle alakası olmadığını belirterek artan gıda enflasyonunu tüccarlara bağladı. bu söylem bize hiç yabancı gelmiyor, çünkü bir dönem gazi cumhurbaşkanı reis başkomutan ve akp genel başkanı ve yeni türkiye başkanı recep tayyip erdoğan da gıda fiyatlarındaki artışı meyve ve sebze hallerindeki aracılara bağlamıştı. tüccarlar terörist ilan edilmişti.
kırsaldaki hasatın şehirlere nakliyesinden ve mahsulun doğru şekilde depolanmasından sorumlu olan tüccarlar gerçekten de gıda fiyatlarını belirleyen kesim midir?
hadi o günleri hatırlayalım;
kasım 2018'de soğan fiyatlarındaki artış hükümetin dikkatini çekmişti. dökme sağanın kilosu 2 liradan 7 liraya fırlamıştı [1]. peki neden? bir gıda patojeni olan küfler havalandırmanın doğru yapılmadığı karanlık depolarda hızla üreyerek gıdanın kalitesini bozar. küflü gıdaların asla pazara sürülmemesi gerekir çünkü gıdada mikotoksin üreten küfler insanları zehirler. uzmanlar artan depolama maliyetlerinin, soğan ve patates üreticisinin kar edemediği gerekçesiyle kuru soğan ve patates üretmekten vaz geçmesinin, depolarda ürün kayıplarının artmasının pazarda son zincir olan müşteride kaygı yarattığını belirtiyor. [2] yaratmalı da zaten. çiftçilerin sorunları hiç dinlenmedi, devletin ziraat mühendisleri görevini yapmıyor.
patatesin ve soğanın bir depo mahsulü olduğunu ve yılda bir kez hasat edildiğini bilmeyen hükümetin emriyle depolara polis baskınları düzenlenmişti. sonunda birisi doğru bir şey yaptı ve devletin regülatör gücünü gördük; türkiye soğan ithal etti.
ürünleri olması gerektiği gibi depolarda muhafaza ettiği için “stokçu” damgası yiyen ve hatta “terörist” ilan edilen soğan ve patates üreticileri galiba rusya'ya kaçmışlar ve terör faaliyetlerine orada da sürdürmüşler.
oysa bütün bu krizi tetikleyen şey 31 mart 2018 yerel seçimleri öncesi açılan tanzim satış noktalarıydı. halka "ucuz gıda" pazarlayan akp hükümeti gıda pazarına çomak sokmuştu. zaten tanzim satışları uygulaması da 31 mart yerel seçimlerinden sonra devam etmemişti [3]. bazılarımız unutmuş olabilir. eee ekonomistler iyi bilir; piyasayla inatlaşılmaz.
hatalı tarım politikaları yüzünden neredeyse her yıl yaşanan kuru soğan tartışmalarına akp hüküğmeti tarım ve orman bakanı bekir pakdemirli "sebze ve meyveleri stoklayıp vatandaşımızın hakkını suistimal eden, fırsatçılık yapan stokçuların üzerine bakanlık olarak kararlılıkla gidiyoruz." dedi. sonunda bakanlığın adını rayına oturtan bürokratlardan şimdi de tarımı rayına oturtmalarını rica ediyoruz. bir ara tarım ve hayvancılık bakanlığıydı, sonra tarım gıda hayvancılık ve su işleri bakanlığı oldu sonra noldu su işleri ayrıldı mı?"
ve şimdi rusya'ya dönüyoruz. tarım ürünleri dış ticaretinde en çok iş yaptığımız ülke rusya olduğu için oradaki gelişmeleri takip etmeliyiz. rsuya bugünlerde ekmek fiyatlarını düşürmek için buğday ihracatını kısıtlayıcı önlemler alıyor. amerika, kanada, avrupa birliği’ni geride bırakarak en büyük tahıl ihracatçısı konumuna gelen rusya, içerdeki fiyatları düşürmek için ihracata kısıtlamalar getiriyor [4]. rusya dünya buğday ihracatının %10’unu tek başına karşılamaktadır [5].
küresel iklim krizi en çok rusya'nın işine yarıyor. rusya'da 2018 yılında rekor sayılan ölçüde buğday üretimi gerçekleşti [6]. rusya'nın bu başarısının ardında sadece iklim yok. rusya'da ileri seviyede genetik ıslah çalışmaları yapılıyor ve çeşit geliştiriliyor.
hatırlarsanız türkiye'nin kuraklık haritası nasa (national aeronautics and space administration) tarafından paylaşılmıştı. bizim ziraat mühendislerimiz ise daha kısa saplı buğdayla uzun saplı buğdayı tarlada ayırt edemiyor. bu yüzden de türkiye saman ithal etme utancını yaşıyor [7]
bazen bir yanlış bütün doğruları götürür.
okuduğunuz için teşekkür ederim.
kaynaklar:
[1] 2018 zam şampiyonu kuru soğan
[2] irfan donat - kronik soğan ve patates sorunu
[3] secim öncesi tanzim satışları yorumu
[4] ali ekber yıldırım - rusyanın tahıl ihracatında kısıtlama kararı
[5] küresel buğday piyasasında rusya üstünlüğü makale
[6] rusya 2018 yılında rekor buğday üretimi haber
[7] ali ekber yıldırım - saman ithalatı utancı nasıl açıklanır
kırsaldaki hasatın şehirlere nakliyesinden ve mahsulun doğru şekilde depolanmasından sorumlu olan tüccarlar gerçekten de gıda fiyatlarını belirleyen kesim midir?
hadi o günleri hatırlayalım;
kasım 2018'de soğan fiyatlarındaki artış hükümetin dikkatini çekmişti. dökme sağanın kilosu 2 liradan 7 liraya fırlamıştı [1]. peki neden? bir gıda patojeni olan küfler havalandırmanın doğru yapılmadığı karanlık depolarda hızla üreyerek gıdanın kalitesini bozar. küflü gıdaların asla pazara sürülmemesi gerekir çünkü gıdada mikotoksin üreten küfler insanları zehirler. uzmanlar artan depolama maliyetlerinin, soğan ve patates üreticisinin kar edemediği gerekçesiyle kuru soğan ve patates üretmekten vaz geçmesinin, depolarda ürün kayıplarının artmasının pazarda son zincir olan müşteride kaygı yarattığını belirtiyor. [2] yaratmalı da zaten. çiftçilerin sorunları hiç dinlenmedi, devletin ziraat mühendisleri görevini yapmıyor.
patatesin ve soğanın bir depo mahsulü olduğunu ve yılda bir kez hasat edildiğini bilmeyen hükümetin emriyle depolara polis baskınları düzenlenmişti. sonunda birisi doğru bir şey yaptı ve devletin regülatör gücünü gördük; türkiye soğan ithal etti.
ürünleri olması gerektiği gibi depolarda muhafaza ettiği için “stokçu” damgası yiyen ve hatta “terörist” ilan edilen soğan ve patates üreticileri galiba rusya'ya kaçmışlar ve terör faaliyetlerine orada da sürdürmüşler.
oysa bütün bu krizi tetikleyen şey 31 mart 2018 yerel seçimleri öncesi açılan tanzim satış noktalarıydı. halka "ucuz gıda" pazarlayan akp hükümeti gıda pazarına çomak sokmuştu. zaten tanzim satışları uygulaması da 31 mart yerel seçimlerinden sonra devam etmemişti [3]. bazılarımız unutmuş olabilir. eee ekonomistler iyi bilir; piyasayla inatlaşılmaz.
hatalı tarım politikaları yüzünden neredeyse her yıl yaşanan kuru soğan tartışmalarına akp hüküğmeti tarım ve orman bakanı bekir pakdemirli "sebze ve meyveleri stoklayıp vatandaşımızın hakkını suistimal eden, fırsatçılık yapan stokçuların üzerine bakanlık olarak kararlılıkla gidiyoruz." dedi. sonunda bakanlığın adını rayına oturtan bürokratlardan şimdi de tarımı rayına oturtmalarını rica ediyoruz. bir ara tarım ve hayvancılık bakanlığıydı, sonra tarım gıda hayvancılık ve su işleri bakanlığı oldu sonra noldu su işleri ayrıldı mı?"
ve şimdi rusya'ya dönüyoruz. tarım ürünleri dış ticaretinde en çok iş yaptığımız ülke rusya olduğu için oradaki gelişmeleri takip etmeliyiz. rsuya bugünlerde ekmek fiyatlarını düşürmek için buğday ihracatını kısıtlayıcı önlemler alıyor. amerika, kanada, avrupa birliği’ni geride bırakarak en büyük tahıl ihracatçısı konumuna gelen rusya, içerdeki fiyatları düşürmek için ihracata kısıtlamalar getiriyor [4]. rusya dünya buğday ihracatının %10’unu tek başına karşılamaktadır [5].
küresel iklim krizi en çok rusya'nın işine yarıyor. rusya'da 2018 yılında rekor sayılan ölçüde buğday üretimi gerçekleşti [6]. rusya'nın bu başarısının ardında sadece iklim yok. rusya'da ileri seviyede genetik ıslah çalışmaları yapılıyor ve çeşit geliştiriliyor.
hatırlarsanız türkiye'nin kuraklık haritası nasa (national aeronautics and space administration) tarafından paylaşılmıştı. bizim ziraat mühendislerimiz ise daha kısa saplı buğdayla uzun saplı buğdayı tarlada ayırt edemiyor. bu yüzden de türkiye saman ithal etme utancını yaşıyor [7]
bazen bir yanlış bütün doğruları götürür.
okuduğunuz için teşekkür ederim.
kaynaklar:
[1] 2018 zam şampiyonu kuru soğan
[2] irfan donat - kronik soğan ve patates sorunu
[3] secim öncesi tanzim satışları yorumu
[4] ali ekber yıldırım - rusyanın tahıl ihracatında kısıtlama kararı
[5] küresel buğday piyasasında rusya üstünlüğü makale
[6] rusya 2018 yılında rekor buğday üretimi haber
[7] ali ekber yıldırım - saman ithalatı utancı nasıl açıklanır
devamını gör...