sektördeki stajyer açlığının muhtemel sebebi

üstnot: bu anlattıklarım bilgisayar mühendisliği hakkında olsa da pek çok sektörde bulunan işverenlerin stajer bulamama öğrencilerinde staj bulamama sorunundaki temelde yatan muhtemel sebep budur.

ya indirmeler var bide birkaç gündür iyice anladığım bir durumu sizlere anlatmak isterim sevgili yazarlar ve okuyucular.

2-3 hafta başladı bu farkındalık. ankarada bir abimin iş yerine ziyarete gittim. bu arkadaşım itü mezunu, 3 dil bilen, işinde bomba gibi olan biri bir yazılım şirketinin kurucusu ve altında 20+ kişi çalıştırıyor (şirket sahibinin ismini veya şirketin ismini vermeme sebebim kimseyi zan altında bırakmamaktır). bu arkadaş işi için bir çözüm istedi ve çözmek içinde hem güvenebileceği biri olduğundan hemde işimde iyi olduğumu bildiğimden dolayı beni çağırdı. geldim arkadaşın bana ayarladığı eve yerleştim ve 1 hafta boyunca çözümün detaylarını ve işleyişini mühendislere detaylıca anlattım. o bir hafta boyunca ilgimi çeken şey ise bu şirket köklü bir şirket olmamasına rağmen yaşıtım veya aramızda 3 5 yaş bulunan kimse olmamasıydı. (22 yaşındayım) 11 günlük çalışamnın sonunda işi çözdük ve yoğun iş temposundan kurtulmamızın ve çözümün sorunsuz çalışması üzerine arkadaşım olan şirket sahibiyle bir kutlama yapmaya karar verdik. arkadaşımın konyadaki yazlığına doğru yola koyulduk. giderken arkadaşıma hem benim iş ahlakıma uymadığından sormadığım, hem de sormak istesem de bir türlü zaman bulamadığım her şeyi başlatan soruyu sordum. "abi senin şirketteki tüm çalışanlar neden 30 yaşının üstünde yoksa yaşlıları mı seviyorsun?" biraz güldük ufak bir dalga seansından sonra arkadaşım biraz da dertli bir şekilde olayı anlatmaya başladı.

burada yazdıklarım arkadaşımın ağzındandır eksiği gediği olsa da -çünkü hatıra- olayın ana fikri bunlardır:
"bak şimdi guardian ben şirketi ilk kurduğumda ben ve x arkadaşım beraberdik ve işi büyütmemiz sermaye bulmamız ve pazarda isim oluşturmamız 2 yıl falan aldı. biraz şansla biraz çevremizle bulduğumuz yatırımın sonucunda bize çokta sağlanmayan bir ortamı genç arkadaşlar için ortaya çıkaracaktık. şirketi kurarken para kazanmakla beraber hayalimiz 0'dan kendi yetiştirdiğimiz elemanlarla işe devam etmek ve işi o gün olduğundan daha ileriye götürmek için kendi eğittiğimiz iş gücünü kullanmaktı biz üniversite 3-4. sınıf öğrencilerine staj imkanı sağlamak yerine 1-2. sınıf öğrencilerine imkan sağlamaya kararlıydık ki yaptıkta. ilk stajerlerimizi ve bizden başka tek çalışanlarımızı aldığımız bu şirkette çalışan, hiçbir şey bilmemesine rağmen ailemizden arkadaşlarımızdan çaldığımız zamanlarla eğittiğimiz iş öğrettiğimiz 8 tane öğrenci vardı. bu çocuklar yanımızda bedavaya falan da çalışmıyordu sakın yanlış anlama adamlara ankarada stajerlere verilen maaştan her daim daha fazla maaş verdik. şimdi allah var çocuklar zeki ve çalışan çocuklardı bizim de ellerinden tutmamızla az sürelerde ciddi ilerlemeler katedebiliyorlardı. bu eğittiğimiz 1-2. sınıf öğrencileri geçen sene şirketi batma noktasına getirdiler resmen guardian." dedi

nasıl olduğunu sorduğumda ise cidden bu kadar şaşırtıcı bir durumla karşılacağımı düşünmüyordum.
"ya bunlardan biri okul bittikten sonra amerikada iş bulmak için sadece kanka grubuna haber vererek iş aramaya başlıyor. sonrasında bu bizim çocuklarımızdan farksız olarak gördüğümüz adamlar kendilerine okulun bitimine aylar varken seneler boyunca bizim sırtımızdan edindikleri tecrübe ve bilgiyle yurtdışında işler bulmaya başlıyorlar. geçen sene bu zamanlar biz bu şirketi bu yetiştirdiğimiz çocuklarla büyütmeyi planlarken yetişen toplamda 14 çocuk 3er 5er gün arayla abi ben gideceğim falan demeye başladılar. ben ve x çok şaşkındık yıllarca "abi bu şirketi beraber büyüteceğiz biz" diyen tüm yetiştirdiğimiz iş gücü içlerinden bazılarını kurmak istediğimiz yeni şirketlere ortak edeceğimiz iş gücü birkaç ay içinde kaçıp yurtdışına gitti. şimdi guardian sana soruyorum sen genç stajer alıp emek verip yetiştirir miydin? bu yüzden yaşını almış adamlarla çalışıyorum ben. bak seni 3 yıldır tanırım cidden yetenekli çocuksun bak geldin işimizi çözdün ama gelip abi bana staj versene veya bana tam zamanlı iş versene desen ben sana bile iş vermem. alınma kardeşim ama ben genç insanlarla artık çalışmak istemiyorum. genç üniversite öğrencisi biriyle çalışacaksam o adam senden daha iyi işini bilecek, ben eninde sonunda gideceğini bileceğim bu yüzden eğitmek için vakit harcamakla zaman harcamayacağım kendi eğitimini ve gelişimini kendisi üstlenecek. vasat hiçbir şey bilmeyen bir yeteneksiz olmayacak. bak guardian belki dediklerim sana şaşırtıcı gelecek fakat sadece ben böyle düşünmüyorum bu sektördeki artık birçok arkadaşım ve yönetici arkadaşlarda aynısını düşünüyorlar. çünkü pek çoğu bizim yediğimiz roma mızrağına benzer kazığın çok daha büyüklerini yedi. yetiştirdiği, ailesi olmadığından dolayı biliyorsun bak (ismi atıyorum) hamdi abin bizim gibi bu yetiştirdiği stajerleri kardeşleri gibi görüyordu bizimkiler en azından tenezzül edip gideceklerini haber verdiler hamdi abine oraya gidip işlerine başladıktan sonra yüzleri de olmadığından tek tek mesaj attılar. hamdı abinde şirketi sattı gitti." en sonunda da dönüp bana dedi ki. "guardian bak bana stajer önerme abim sen o topa çıkma. okullar açılıyor staj konusunda arayıp sorma geri kalan her konuda canımı yiyebilirsin."

bakıyorum adamın söylediklerine düşünüp kendi kafamda tartıyorum ve adam sonuna kadar haklı arkadaşlar ne yazık ki. bu adamlar sizlere staj vermeyecekler en iyilerden olmadığınız sürece iyi şirketlerin iyi işlerinden ve stajlarından ne yazık ki mahrum kalacaksınız. bunu kimlerin yarattığını bilmiyorum fakat böyle bir olay var ortada ve sektördeki şirket sahipleri alacakları stajerlere ve genç mezunlara güvenemediklerinden hem sektör düz bir çizgi olarak ilerliyor hem de sizler üniversiteden mezun olduktan sonra işsizler ordusunun yeni adaylarından oluyorsunuz. sektörde staj arayan arkadaşlar sürekli olarak staj bulamadıklarından şikayetçiler duyuyorum ve görüyorum da. hatta öyle bir hal aldı ki bu durum zorunlu stajını çoğu öğrenci üniversitesinde zart zurt daire başkanlıklarında yapmak zorunda kalıyorlar. arkadaşlar sektördeki abileriniz ablalarınızın sizlere staj vermeme sebebi sizi sevmemeleri falan değil. bu dediğimden dolayı malum partili amca gibi gözükebilirim gözünüze fakat ben sadece gözlemimi belirtiyorum. sektördeki iş sahipleri sizlere güvenmiyorlar sizin oların zamanına değmediğinizi düşünüyorlar. bu yüzden de çok iyi iş bilen öğrenciler haricinde kimseyi şirketlerinde barındırmıyorlar. bizden önceki iki nesıl boyunca mühendis abileriniz ablalarınız çenelerini kırarak, tırnaklarıyla kazıya kazıya bu günlere geldiler. onlara göre sizler ciddi manada bolluk içinde yaşıyorsunuz çünkü google var ve bu konuda çok ama çok haklılar.

staj bulmuş ve ilk stajlarında çalışanarkadaşlara tavsiyem çalıştığınız sektörde kullanılan teknolojiler hakkında, proje dizaynı ve geliştirme süreci hakkında bilgi sahibi olmaları. arkadaşlar almanyalara yaban ellere (!) her zaman gidersiniz ciddiyim bak önemli olan buradan giderken siz hiçbir şeyken size iş veren adamlara biraz para kazandırmanız. ben böyle yapıyorum bu arada beni yetiştiren adama ayrılmamdan 1 yıl önce gidip "abi ben seneye ayrılacağım sayende işi öğrendim. elim ekmek tutacak hale geldi sağ ol sen benden bir yıl boyunca istersen daha fazla kazanacağın parayı kazan ben gideyim" dedim. cidden tam 1 yıl sonra ise işten ayrıldım fakat işten ayrılırken patronum bana çok güzel bir tavsiye mektubu yazdı sektördeki pek çok kişiye de bakın guardiandır bu haaa benim yiğitlerdendir diye de önerdi. bir yerden ayrılırken arkadaşlar arkada bıraktığınız insanlar siz oradan ayrılırken arkanızdan sövmesinler. bunu yaptığınızda sizden sonra gelecek olan insanlar ya işsiz kalıyor ya da olduğundan çok daha kötü şartlarda çalışıyor. kazandığınız paranın pek bir önemi yoktur arkadaşlar önemli olan insanların size itibar etmesi ve size değer vermesidir bu da böyle biline.

hepiniz iyi birer mühendis ve tatlı çocuklar olun. eğer bu özelliklere sahip olursanız belki bir gün şirin guardianı görebilirsiniz. sevgilerle...

edit: farklı düşünceleriniz ve tecrübeleriniz varsa lütfen paylaşın hepimiz öğrenelim bu arada bu metnin içinde de belirttiğim üzere sadece bir gözlemdir ve kendi bireysel düşüncemdir.

edit2:armullah valla benim tanımlarım genel olarak uzun oluyorlar üzgünüm kardeşim

uzun tanım okuyamamaktır. aha böyle.
okumadım.

firma ve firma sahipleri umrunuzda olmasın. şirketler batar şirketler çıkar, hiç bir şey sizin kariyerinizden önemli değil. yurtdışı fırsatı buldun mu çok sorgulama, babanızın hayrına çalışmıyorsunuz sizi işe alırlarken istifa etme olasılığınızı hesaplamaları gerek.

stajyer açığının sebebinden çok x abinin usta-çırak kafasından çıkamaması sonucu stajyer almaması olmuş bu. bildiğimiz iş veren tipinin laga lugası. yok neymiş stajyer yetiştiremezmiş çünkü zaten elinden gidermiş. harbiden usta çırak ilişkisinden öteye gidememiş. bir stajyerin stajını yapıp ideali olan yerde çalışmasında hiçbir terslik göremiyorum ben. işleyiş de böyle keza. ve arkadaşlar inanin paranın çok önemi vardır itibar da kazandırır size gerekirse. nerede en iyi imkan orada stajyer.

bu fırıldaklar gittikleri yurtdışı işlerinde de aynen böyle devam ediyorlar. üç kuruş fazlaya rakibe geçiyor ve ardında bir sürü yarım proje bırakıyor. bir süre sonra hiç bir yerde iş bulamaz oluyorlar ve yaşları da geçtiği için günceli kaybediyorlar.
sonları 35 yaşında işsiz müzmin bekar, annesinin evinde sabahtan akşama uyuyup, akşamdan sabaha kadar pubg oynayan biri olmak.