1.
osmanlı devletinin kuruluş yıllarına tanıklık etmiş ve müridleriyle beraber fetret devrine tassavvuf anlayışlarıyla taraf olmuş osmanlı kazaskeridir. islami tasavvuflarının (bkz: vahdet-i vücud) anlaşıyla o gün olduģu gibi bugün de konuşulmaya devam edilmektedirler. müridleri (bkz: börklüce mustafa) ve (bkz: torlak kemal)'in çıkardıkları isyanın bastırılması sonrası serez'de devrin şeyhülislamının verdiği "malı haram,kanı helal" fermanı ile idam edilmiştir.
20. yüzyıl'ın birçok sosyalizm ve devrim düşüncesine konu olmuş. hatta kimilerine göre ise anadolu coğrafyasının gördüğú ilk devrim-karşıdevrim örgütlenmesinin lideridir.
20. yüzyıl'ın birçok sosyalizm ve devrim düşüncesine konu olmuş. hatta kimilerine göre ise anadolu coğrafyasının gördüğú ilk devrim-karşıdevrim örgütlenmesinin lideridir.
devamını gör...
2.
hakkında yazılmış en iyi 3 eser;
ben de halimce bedreddinem/ radi fiş
azap ortakları/ erol toy
simavna kadısıoğlu şeyh bedrettin destanı/ nazım hikmet
ben de halimce bedreddinem/ radi fiş
azap ortakları/ erol toy
simavna kadısıoğlu şeyh bedrettin destanı/ nazım hikmet
devamını gör...
3.
"hep bir ağızdan türkü söyleyip
hep beraber sulardan çekmek ağı,
demiri oya gibi işleyip hep beraber
hep beraber sürebilmek toprağı
ballı incirleri yiyebilmek hep beraber
yârin yanağından gayri her şeyde
her yerde
hep beraber
diyebilmek için
on binler verdi sekiz binini..." *
nefret ve kan kustular. ağızlarından zehirli salyalar akıttılar. olmayanı oldurdular. börklüce'nin boynunu vurdular!
iftira ve yalan egemenlerin iktidarının harcıdır. bu harç daha sağlam bir hale bürünebilmek için kendisine destek noktaları arar. meşru olduğunu ispatlayabilmek içinde mukaddesi kullanır…
bu öyle illet bir dayanışmadır ki, mazdek’in de babek’in de, bedreddin'inde mahvına zemin hazırlamıştır.
kâfirler… sapkınlar… yoldan çıkmışlar… bu ittifakın marifetiyle, itinayla dize getirilir(!)
önce bir yalan rüzgârı yaratılır. bunun için ebu–suud gibiler kullanılır…
fetvalar birbirini izler. aşağılaşırlar, çirkinleşirler, kendi pisliklerini, rezilliklerini, örtbas edebilmek için bedreddin ve yoldaşlarını karalarlar.
simavnalu taifesinden bir bölük insan şarap içip izinle birbirlerinin eşlerine tasarruf ederler! hepsinin katli vaciptir!
yarin yanağından gayri her şey de, her yer de hep beraber diyenler için reva görülen şey; böyle bir rezilliğin onların üzerine bulaştırılmasıdır!
yalandır! ama yalanlardan gerçekler yaratanlar için de biçilmiş kaftandır.
vurdukları kelleler kâfi gelmemiş, kırdıkları binler azgınlıklarını dindirmemiş, attıkları çamur sayesinde günümüze kadar aynı nefreti ve iğrençliği körüklemişlerdir!
börklüce, bedreddin'den öğrendiklerini şöyle özetler;
“ben senin evinde kendi evim gibi oturabilmeyim, sen benim eşyamı kendi eşyan gibi kullanabilmelisin. kadınlar hariç bunların hepsi hepimiz içindir ve hepimizin ortak malıdır”
ve bir bizanslı tarihçi, o dönemin anadolu’su için şunları yazar;
“o günlerde iyon körfezinin girişinde bulunan ve halk ağzında stylarion denilen dağlarda cahil ve köylü bir türk ortaya çıktı. bu dağlar sakız adasının karşısında bulunurlar. türklere gönüllü yoksulluğu vaaz ediyor ve kadınlar dışında, yiyecek, giyecek, koşum hayvanları ve tarım aletleri gibi her şeyin ortak olması gerektiğini öğretiyordu. ‘ben senin evini barkını’ diyordu, ‘benimki gibi kullanmalıyım, sen de benimkini kendi malınmış gibi kullan; kadınlar hariç’ diyordu”.
ibni arapşah , idrisi bitlisi , aşık paşazade , bali efendi ve en nihayetinde mahmud hüdayi’de aynı oyunun kirli maşaları oldular…
hepsini topladığınızda bir ducas etmemeleri bu yüzdendir!
düşüncelerin temeli bedreddin'se… isyanın adı börklücedir…
ve onun üzerine yürüdüler… 8 bin can yere düştü… geri kalanlar derdest...
egemeni kutsayan rezil bir panayır alanına dönüştü ayasluğ!
savaş alanında ayakta kalanların başları, bu kanlı panayırın eğlencesi oldu…
bir bir toprağa düştüler! haykırışlar… bağırışlar…
börklüce’yi kollarından bir deveye bağladılar! çarmıha gerdiler…
belki de bundandır devenin boynunun eğri olması, insan olamayanlar utançlarını ona yüklemişlerdir. kim bilir…
uzuvlar yine ve yeniden sokaklarda gezdirildi… ibret-i alem! bak, gör ve ders al! kâfir olma!
bir zamanlar babek’in kanlı yüzüne ant içenlerin kanlarını içtiler bir çırpıda!
doymadılar… zaten asla doymazlar…
nasıl ki babek yoldaşlarına güvenmişti, bedreddin de aynısını yaptı.
bedreddinin yoldaşları arasına sızan cihan padişahının kara yağız neferleri, onu çadırında punduna getirdiler.
serez’de bir ağaç bedreddin'in cansız bedenine yoldaş oldu…
ve o ağaçta tomurcuk açtı bedreddin destanı…
tüm yalanlara, tüm çarpıtmalara, tüm rezilliklere inat…
bize halimizce bedreddin olmamızı, ebu–suud’ların karşısına dikilmemizi öğütledi…
bu öğüde asla halel getirmedik...
hep beraber sulardan çekmek ağı,
demiri oya gibi işleyip hep beraber
hep beraber sürebilmek toprağı
ballı incirleri yiyebilmek hep beraber
yârin yanağından gayri her şeyde
her yerde
hep beraber
diyebilmek için
on binler verdi sekiz binini..." *
nefret ve kan kustular. ağızlarından zehirli salyalar akıttılar. olmayanı oldurdular. börklüce'nin boynunu vurdular!
iftira ve yalan egemenlerin iktidarının harcıdır. bu harç daha sağlam bir hale bürünebilmek için kendisine destek noktaları arar. meşru olduğunu ispatlayabilmek içinde mukaddesi kullanır…
bu öyle illet bir dayanışmadır ki, mazdek’in de babek’in de, bedreddin'inde mahvına zemin hazırlamıştır.
kâfirler… sapkınlar… yoldan çıkmışlar… bu ittifakın marifetiyle, itinayla dize getirilir(!)
önce bir yalan rüzgârı yaratılır. bunun için ebu–suud gibiler kullanılır…
fetvalar birbirini izler. aşağılaşırlar, çirkinleşirler, kendi pisliklerini, rezilliklerini, örtbas edebilmek için bedreddin ve yoldaşlarını karalarlar.
simavnalu taifesinden bir bölük insan şarap içip izinle birbirlerinin eşlerine tasarruf ederler! hepsinin katli vaciptir!
yarin yanağından gayri her şey de, her yer de hep beraber diyenler için reva görülen şey; böyle bir rezilliğin onların üzerine bulaştırılmasıdır!
yalandır! ama yalanlardan gerçekler yaratanlar için de biçilmiş kaftandır.
vurdukları kelleler kâfi gelmemiş, kırdıkları binler azgınlıklarını dindirmemiş, attıkları çamur sayesinde günümüze kadar aynı nefreti ve iğrençliği körüklemişlerdir!
börklüce, bedreddin'den öğrendiklerini şöyle özetler;
“ben senin evinde kendi evim gibi oturabilmeyim, sen benim eşyamı kendi eşyan gibi kullanabilmelisin. kadınlar hariç bunların hepsi hepimiz içindir ve hepimizin ortak malıdır”
ve bir bizanslı tarihçi, o dönemin anadolu’su için şunları yazar;
“o günlerde iyon körfezinin girişinde bulunan ve halk ağzında stylarion denilen dağlarda cahil ve köylü bir türk ortaya çıktı. bu dağlar sakız adasının karşısında bulunurlar. türklere gönüllü yoksulluğu vaaz ediyor ve kadınlar dışında, yiyecek, giyecek, koşum hayvanları ve tarım aletleri gibi her şeyin ortak olması gerektiğini öğretiyordu. ‘ben senin evini barkını’ diyordu, ‘benimki gibi kullanmalıyım, sen de benimkini kendi malınmış gibi kullan; kadınlar hariç’ diyordu”.
ibni arapşah , idrisi bitlisi , aşık paşazade , bali efendi ve en nihayetinde mahmud hüdayi’de aynı oyunun kirli maşaları oldular…
hepsini topladığınızda bir ducas etmemeleri bu yüzdendir!
düşüncelerin temeli bedreddin'se… isyanın adı börklücedir…
ve onun üzerine yürüdüler… 8 bin can yere düştü… geri kalanlar derdest...
egemeni kutsayan rezil bir panayır alanına dönüştü ayasluğ!
savaş alanında ayakta kalanların başları, bu kanlı panayırın eğlencesi oldu…
bir bir toprağa düştüler! haykırışlar… bağırışlar…
börklüce’yi kollarından bir deveye bağladılar! çarmıha gerdiler…
belki de bundandır devenin boynunun eğri olması, insan olamayanlar utançlarını ona yüklemişlerdir. kim bilir…
uzuvlar yine ve yeniden sokaklarda gezdirildi… ibret-i alem! bak, gör ve ders al! kâfir olma!
bir zamanlar babek’in kanlı yüzüne ant içenlerin kanlarını içtiler bir çırpıda!
doymadılar… zaten asla doymazlar…
nasıl ki babek yoldaşlarına güvenmişti, bedreddin de aynısını yaptı.
bedreddinin yoldaşları arasına sızan cihan padişahının kara yağız neferleri, onu çadırında punduna getirdiler.
serez’de bir ağaç bedreddin'in cansız bedenine yoldaş oldu…
ve o ağaçta tomurcuk açtı bedreddin destanı…
tüm yalanlara, tüm çarpıtmalara, tüm rezilliklere inat…
bize halimizce bedreddin olmamızı, ebu–suud’ların karşısına dikilmemizi öğütledi…
bu öğüde asla halel getirmedik...
devamını gör...
4.
(bkz: şeyh bedreddin)
(ukde sahibi sanırım bir harf ile ıskalamış.)
bu arada 8 ekim'de vizyona girecek filmi için (bkz: hakikat şeyh bedreddin) *
(ukde sahibi sanırım bir harf ile ıskalamış.)
bu arada 8 ekim'de vizyona girecek filmi için (bkz: hakikat şeyh bedreddin) *
devamını gör...
5.
yarin yanağından gayrısı ortaktır diyip komünizmin temellerini atan şeyh.öyle böyle öldürmediler...
devamını gör...
6.
umarım filmde, allah kitap tandanslı şeyler koyup zırvalamamışlardır.
devamını gör...
7.
(bkz: hakikat şeyh bedreddin) adlı filmin fragmanını izledim de bir iki kelam etme ihtiyacı hissettim.
(bkz: varidat) adlı eserini okumuştum. vahdet-i vücut görüşünü savunan bir mutasavvıftır, alimdir. mülkiyetin eşit paylaşımını savunmaktadır. ancak bu görüş onu sosyalist yapmamaktadır. zira o, dünya malının insanı, allah'tan uzaklaştırdığını ifade etmektedir. yani kurmak istediği devlet, özel mülkiyetin olmadığı teokratik bir devlettir.
bir hakim/kadı (veya kazasker) neden devlete karşı isyan eder? bu bakımdan ilginç bir hayatı vardır.
sultan ı. mehmed, isyanını bastırdığında onun alim olduğundan hareketle hemen idam etmek istemez, alimlerden bir heyet kurulmasını emreder.
şeyh bedreddin'e karşı iki suçlama yöneltilir:
1- dinden çıkmak (mürtedlik)
2- devlete karşı isyan.
alimler heyetinin yaptığı yargılama sonucunda ilginç şekilde şeyh bedreddin'in dinden çıkmadığına kanaat getirilir. ne de olsa kendisi de alimdir.
yargılama sırasında kendisine "devlete karşı isyanın hükmü (cezası) nedir?" diye sorulur. o da hiç eğip bükmeden "idamdır" diye söyler.
serez çarşısında 1420 yılında idam edilir. ulema sınıfına ait olduğundan malına ve eserlerine dokunulmaz. bu yüzden eserleri toplatılmamış ve medreselerde okutulmaya devam etmiştir.
(bkz: varidat) adlı eserini okumuştum. vahdet-i vücut görüşünü savunan bir mutasavvıftır, alimdir. mülkiyetin eşit paylaşımını savunmaktadır. ancak bu görüş onu sosyalist yapmamaktadır. zira o, dünya malının insanı, allah'tan uzaklaştırdığını ifade etmektedir. yani kurmak istediği devlet, özel mülkiyetin olmadığı teokratik bir devlettir.
bir hakim/kadı (veya kazasker) neden devlete karşı isyan eder? bu bakımdan ilginç bir hayatı vardır.
sultan ı. mehmed, isyanını bastırdığında onun alim olduğundan hareketle hemen idam etmek istemez, alimlerden bir heyet kurulmasını emreder.
şeyh bedreddin'e karşı iki suçlama yöneltilir:
1- dinden çıkmak (mürtedlik)
2- devlete karşı isyan.
alimler heyetinin yaptığı yargılama sonucunda ilginç şekilde şeyh bedreddin'in dinden çıkmadığına kanaat getirilir. ne de olsa kendisi de alimdir.
yargılama sırasında kendisine "devlete karşı isyanın hükmü (cezası) nedir?" diye sorulur. o da hiç eğip bükmeden "idamdır" diye söyler.
serez çarşısında 1420 yılında idam edilir. ulema sınıfına ait olduğundan malına ve eserlerine dokunulmaz. bu yüzden eserleri toplatılmamış ve medreselerde okutulmaya devam etmiştir.
devamını gör...
8.
şeyhimdir. (sosyalistspor)
devamını gör...
9.
bu toprakların özünde mücadele ve isyan olduğunu kanıtlayan tarihi kanaat önderi. dönemin mülkiyet ilişkilerini, dinin devlet aygıtı etrafında belirleyici bir katman ve zenginleşme aracı olarak kullanılmasına karşı çıkmış. ufku kendi dönemini aşan bir kişi. hayatını iki dönemden okumak lazım, sûfileşme öncesin kadılık dönemi ve süfileşme. şeyh hüseyin ahlatî ile tanışması ve eğitiminden sonra bu sürecin ilk adımı olmuş. kendisine 'zındık' iftirası da bu süreçle başlayan bir durumdur. maddi olandan ziyade manevi bir din ve tasavvuf algısına sahip. ancak burda şu da görünmelidir ki benzer algıya sahip hacı bayram veli gibi tasavvuf ermişlerinin 'barışçıl' tutumunun tersine isyancı ve devrimci bir anlayışa sahiptir. toprağın ve suyun mulkiyeti olmayacağını, mülkün allah'a ait olduğunu ve üretenin kullanabileceğini fikirselleştirmiş. kendi dönemi aşan bir ufka sahip. börklüce mustafa ve torlak kemal isyanlarının fikri önderidir. bu isyanlar, rum ve müslüman toplum kesimlerinin, farklı dışlanmış tasavvuf-i kesimlerin birlikte mücadelesini ortaya çıkartmış köylü isyanlarıdır. isyanların genel talepleri ekonomik/ politik taleplerdir. ihtilalci bir damarı, değiştirme ve dönüştürme iradesini ve iktidar persfektifine sahip ender osmanlı köylü isyanlarından birisidir. ve ayrıca nazım usta'nın emekleri sayesinde tekrardan kolektif hafızamıza eklenmiş ve tarihsel önemi hak ettiği yere gelmiştir.
devamını gör...
10.
hareketinin fikir temelleri şöyle özetlenebilir:
"tanrı'nın özüyle (zat) yaratılanlar (mahlukat) birdir, arada varlık ve oluş bakımından bir ayrılık yoktur. evren yaratılmamıştır (kadimdir), yok da olmayacaktır. ilahi irade yanlış yorumlanan bir kavramdır. çünkü gerçek tanrı iradesi bir varlığın özünde olanı, gerçekleşebilecek güç ve nitelik taşıyanı, tanrı'nın istemesinden başka bir şey değildir. tanrı iradesi varlığın özünde sınırlıdır. bir varlığın özünde bulunmayan tanrı da isteyemez, istese de yaratamaz.
varlık alemi birdir.
dünya ve ahiret iki ayrı varlık değildir. ölümden sonra dirilme (haşr) olmadığı gibi, dünyanın dışında başka bir alem de yoktur. cennet ve cehennem birer kavram olmaktan öteye geçemez. her ikisi de insanın dünyadaki mutluluğu ve mutsuzluğuyla ilgilidir. dünyada mutlu olan cennette; olmayan cehennemde yaşıyor demektir. (bkz: l'enfer c'est les autres)
kuran'da geçen bütün kavramlar, buyruklar birer örnektir. gerçek amaç insanlara doğruyu anlatmaktır. bütün dünya malları insanların ortaklaşa yararlanması içindir. dünyada doğal sınırlar, senin benim diye gerçekten bölünmüş toprak parçaları yoktur. (keşke haklı olsan)
insan yaşar ölür. doğumla başlayan hayat ölümle biter. ruh bedenden ayrı, bağımsız bir varlık değildir. bedenle ruh da göçer gider. bütün manevi varlıklar insan düşüncesinin özünden doğmuştur. gerçek olan insandır."
dönemine ve şeyh olmasına bakılınca bi garip geldi bunlar.
"tanrı'nın özüyle (zat) yaratılanlar (mahlukat) birdir, arada varlık ve oluş bakımından bir ayrılık yoktur. evren yaratılmamıştır (kadimdir), yok da olmayacaktır. ilahi irade yanlış yorumlanan bir kavramdır. çünkü gerçek tanrı iradesi bir varlığın özünde olanı, gerçekleşebilecek güç ve nitelik taşıyanı, tanrı'nın istemesinden başka bir şey değildir. tanrı iradesi varlığın özünde sınırlıdır. bir varlığın özünde bulunmayan tanrı da isteyemez, istese de yaratamaz.
varlık alemi birdir.
dünya ve ahiret iki ayrı varlık değildir. ölümden sonra dirilme (haşr) olmadığı gibi, dünyanın dışında başka bir alem de yoktur. cennet ve cehennem birer kavram olmaktan öteye geçemez. her ikisi de insanın dünyadaki mutluluğu ve mutsuzluğuyla ilgilidir. dünyada mutlu olan cennette; olmayan cehennemde yaşıyor demektir. (bkz: l'enfer c'est les autres)
kuran'da geçen bütün kavramlar, buyruklar birer örnektir. gerçek amaç insanlara doğruyu anlatmaktır. bütün dünya malları insanların ortaklaşa yararlanması içindir. dünyada doğal sınırlar, senin benim diye gerçekten bölünmüş toprak parçaları yoktur. (keşke haklı olsan)
insan yaşar ölür. doğumla başlayan hayat ölümle biter. ruh bedenden ayrı, bağımsız bir varlık değildir. bedenle ruh da göçer gider. bütün manevi varlıklar insan düşüncesinin özünden doğmuştur. gerçek olan insandır."
dönemine ve şeyh olmasına bakılınca bi garip geldi bunlar.
devamını gör...
11.
1358-1365 yılları arasında bir zaman doğmuş, 1416-1420 yılları arasında da ölmüştür. osmanlı'nın fetret devri zamanlarında karaburun yarımadası ve manisa bölgesinde çıkardığı köylü isyanlarıyla ünlenmiştir. kimilerine göre bu isyan, ilk sosyalist kökenli isyandır.
bu macerası sonunda bedreddin yakalanır ve serez çarşısında idam edilir.
asıldığı anı nazım hikmet şöyle anlatmıştır:
"yağmur çiseliyor, korkarak yavaş sesle bir ihanet konuşması gibi. yağmur çiseliyor, beyaz ve çıplak mürted ayaklarının ıslak ve karanlık toprağın üstünde koşması gibi. yağmur çiseliyor, serezin esnaf çarşısında, bir bakırcı dükkânının karşısında bedreddinim bir ağaca asılı. yağmur çiseliyor. gecenin geç ve yıldızsız bir saatidir.
ve yağmurda ıslanan yapraksız bir dalda sallanan şeyhimin çırılçıplak etidir.
yağmur çiseliyor. serez çarşısı dilsiz, serez çarşısı kör. havada konuşmamanın, görmemenin kahrolası hüznü ve serez çarşısı kapatmış elleriyle yüzünü. yağmur çiseliyor."
bu macerası sonunda bedreddin yakalanır ve serez çarşısında idam edilir.
asıldığı anı nazım hikmet şöyle anlatmıştır:
"yağmur çiseliyor, korkarak yavaş sesle bir ihanet konuşması gibi. yağmur çiseliyor, beyaz ve çıplak mürted ayaklarının ıslak ve karanlık toprağın üstünde koşması gibi. yağmur çiseliyor, serezin esnaf çarşısında, bir bakırcı dükkânının karşısında bedreddinim bir ağaca asılı. yağmur çiseliyor. gecenin geç ve yıldızsız bir saatidir.
ve yağmurda ıslanan yapraksız bir dalda sallanan şeyhimin çırılçıplak etidir.
yağmur çiseliyor. serez çarşısı dilsiz, serez çarşısı kör. havada konuşmamanın, görmemenin kahrolası hüznü ve serez çarşısı kapatmış elleriyle yüzünü. yağmur çiseliyor."
devamını gör...