stalingrad muharebesi

kızılordu ile nazi ordusu arasında stalingrad şehrinde gerçekleşen , tarihçilerin neredeyse tümü tarafından ikinci dünya savaşının kırılma noktası olarak kabul edilen muharebe ya da savaştır.

muharebe öncesi ingiltere harici tüm avrupaya diz çöktüren almanya saldırmazlık anlaşması yaptığı sscb'nin topraklarına "barbarossa" adını verdiği ani bir harekat ile saldırmış. büyük başarılarla moskova önlerine gelerek moskova planlarının öncesi stratejik noktada bulunan bu sanayi şehrini alarak sscb'ne darbe indirmek ve şehrin isminin önemi nedeniyle moral olarak da çökertmek istiyordu.

savaşın gidişatı başlarda şehrin büyük bir kısmını işgal eden nazi kuvvetleri için tam bir trajediye dönüşmüş, kızılordunun tutunmayı başarıp ardından bir milyon üzeri askerle başlattığı uranüs harekatı ile çember içine alınarak komutanları mareşal friedrich paulus dahil 600 bin asker ile teslim olmak zorunda kalmıştır.

bu yenilgi ile doğu cephesinde durdurulan nazi ordusu, berlinin işgali ile son bulacak gerileme dönemine girmiştir.

kızıl ordu ile wehrmacht arasında gerçekleşmiş olan muharebedir.

(bkz: wehrmacht)

tam 5 ay...
5 ay boyunca şehre sürekli bomba yağdırıyor almanlar... almanların doğu cephesindeki son büyük taaruzu...
rivayet odur ki, almanlar sivillerin ölmesine aldırmaksızın 1000 ton bomba atıyor... şehir harabeye dönüyor. başlangıçta atılan şok bombalarının ardından almanlar, rusların şehirde gerçekleştirdiği gerilla taktiği bataklığında boğulmaya başlıyorlar. 5 ay süren gerilla taktiği ile almanların etlerinden azar azar ısıran, almanları yoran ruslar en sonunda taaruza geçip almanları kesin olarak mağlup ediyorlar.

ikinci dünya savaşının dönüm noktası olan muharebedir. almanya için büyük bir yenilgi olan bu savaşın sonunda kızıl ordu'nun berlin'e girmesinin önü açılmıştır.

sscb envanterine kayıtlı canlı, cansız her şeyin kızıl ordu askerine dönüştürüldüğü rivayet edilir. tüm bir anayurdun savunmaya çağırıldığı, her sektörün savaş için özel olarak orduya dönüştürüldüğü bir savaşın kopma noktasıdır stalingrad muharebesi.
nazilerin sscb'nin geneline karşı giriştikleri taarruzların parametreleri incelendiğinde, oldukça kendinden emin ve tüm bir yurdu net bir şekilde almaya yetecek derecede güçlü bir ordu ile karşılaşıldığı düşünülmektedir. bu gücün açıklamaları arasında nazilerin avrupa'da hemen hiç mukavemet görmeden, hasar almadan; yemeden içmeden alman sanayisinin ürettiği savaş araç gereçlerini harcamadan tüm amaçlarına ulaştığı ve sscb üzerine doğru saldırdığı gerçeği de önemli bir yerdedir.

hitler bir süre ingiliz manipülasyonuna direniyor gibi görünse de sscb'nin siyasi yükselişi ve karizması karşısında {avrupa'da yok ettiği sosyalist, kominist, yahudi ve muhalif insanların kanının tanrıların (emperyalist güçler) adak olarak kabul edemeyeceği kadar yetersiz olduğu kanaati neticesinde} daha fazla kendisine hakim olamamış ve varoluşunun gereğini yerine getirmiştir.

200 gün süren tarihin en kanlı savaşıdır. hitler komutasındaki naziler ağır hezimete uğramıştır. 6.alman ordusu imha edilmiştir. bu savaş aynı zamanda dünya'nın kaderini etkilemiştir. eğer almanya kazanmış olsaydı bambaşka bir düzen olabilirdi.

bu savaş belki de naziler'in tarih olmasındaki en büyük etkendir. yalnız bu kadar ağır bir savaş günümüzde yapılsa yaratacağı etkiyi düşünmek bile istemiyorum.

hitlerin aptalca diretmesi ve karadan lojistiktik yerine havadan ikmal yapmaya çalışılması ve tabi binlerce kişilik ordunun yetersiz gıda ve soğuk kış şartları sebebi ile ölmesine sebep olan muharebedir. hermann göring'in bu kararda payı bulunmaktadır. göring alman luftwaffe'sine güvenmiş ve havadan lojistik ile orduya yeterli desteğin sağlanacağını düşünmüştür. ancak hem uçak kapasiteleri, hem de mesafe sebebi ile yeterli ikmalin onda biri bile sağlanamamıştır.

stalingrad'ın hitler açısından bir diğer önemi de ismini stalin'den alıyor olmasıdır. bu şehrin düşmesi ile stalin'in de itibar kaybına uğrayacağını düşünüyordu. ancak, binlerce kişilik ordunun büyük çoğunluğu kurşun dahi sıkılmadan soğuktan, açlıktan ve hastalıktan yok oldu. bu savaş sonrasında almanların doğuya ilerleyişi durdu. ardından gelen sovyet karşı saldırıları durdurulamadı.

harp okullarında ders olarak okutulması gereken bir savaştır. üstte arkadaşımın da belirttiği üzere almanların en büyük ve temel hatası, kara ordusuna ikmal hattını hava yoluyla sağlamaya çalışmalarıydı. ama tabi ostfrontta karacı ekolden gelen, mekanize piyade odaklı alman ordusu için çok büyük iki handikap vardı... bir tanesi doğru düzgün karayolu ağının olmadığı, geniş ve çamurlu sovyet düzlükleri ötekisi de rusların tarihteki en büyük müttefikleri olan yoldaş kış... tabi koskoca savaşta her şeye karar veren tek isim avusturyalı kıytırık bir onbaşı eskisi manyak ve onun hava kuvvetleri komutanı da morfin bağımlısı bir gebeş olursa ortaya çıkacak sonuca da kimse şaşırmamalıdır. dediğim gibi harp okullarında ders olarak okutulması gereken bir savaş...

tabi bir de 20. yüzyılın başında temel doktrin olan trenchwar kavramının yerle bir olmasının en belirgin kanıtlarındandır.

gerçi; trenchwar kavramının anlamsız bir şey olduğunun spoilerını, 100 yıl önce anadolu'nun ortasında, sarışın mavi gözlü bir kahraman zaten vermişti.

''hattı müdafaa yoktur sathı müdafaa vardır o satıh bütün vatandır''

hakkında doğrudan ve dolaylı bilgiler barındıran bir mini belgesel de mevcuttur :

hava soğuk abi, soğuk olmasa kesin bizimdi stalingrad diye söylenmiştir hımbıl.

havadan lojistik yapılmasının sebebi zaten karadan yapılamıyor oluşu. zira alman 6. ordusu paket olmuş durumda. ayrıca 1943'teki bu muharebeyle trench warfare'in alakasını anlamadım. o tarz savaşın artık tarih olduğunu 1940'ta bütün dünya çoktan anlamıştı.

pek çok harp tarihi tartışmasında bu şehre saldırmanın gereksizliği üzerinde durulsa da bence değil. yani %100 gerekliydi demiyorum ama askeri açıdan da anlaşılabilir hedefleri var. asıl sorun zaten hedef değil, hedefe ulaşmada uygulanan planın saçma sapan revizyonlarla değiştirilip cephede adeta bir kaos ortaya yaratılması.

en kuvvetli iki panzer tümeninin batı cephesinde konuşlandırılması, alman ordusu'nun asıl vurucu gücünün stalingrad alınmadan kafkaslara yönlendirilmesi gibi hatalar var. tüm bunlar cephede korkunç bir lojistik karmaşaya yol açtı.

bu arada bakü petrolleri stratejik açıdan anlamlı bir hedef fakat o hedefe giderken sol kanadı korumak adına önce stalingrad'ın alınması mantıklı hareket olurdu. anlamsız yere ordunun saldırı kapasitesi ikiye bölündü ve iki hedef de başarısız oldu. zaten guderian da harekatta çok fazla hedef olduğunu, ordunun bu çoklu hedefler etrafında bölündüğünü ve odağını kaybettiğini söyler.

bütün bunlara dikkate alınmayan istihbaratı da eklemeli. o istihbarat sovyetlerin çok kuvvetli bir taarruza hazırlandığını gösteriyordu ve bu da geri çekilmeyi gerektirirdi. geri çekilme olmayınca felaket geldi ve ordu tek bir darbeyle paket edildi.

17 temmuz 1942 ile 02 şubat 1943 tarihleri arasında gerçekleşendir. kruşev'in adını volgograd olarak değiştirdiği stalingrad'da olan. volga nehri geçilememiştir. hani osmanlı tarihinde yeniçerilerin viyana kuşatmalarını okurken lise kitaplarımızda dedikleri gibi...gerçek sebepler olduğunu görürüz şunların: kışın bastırması, erzak sıkıntısı. 48 derece kuzey enleminde viyana da volgograd da. üstelik volga donuyor lan.

şubat ayında volga nehrini görmektesin...bir umut havadan gelecek konserveyi beklerken. karşındaysa ev sahibi: tok ve alışık o soğuğa. bıkmadan uranüs, satürn, mars operasyonları yapan bir direnç var karşında. nasıl diyorlardı? kışın bastırması, erzak sıkıntısı. bu defa bir de manyak var volga terk edilmeyecek diyen! binlercesi terk edemedi, evet.

(bkz: konstantin simonov)

(bkz: günler ve geceler)

sscb ordusunun nazi ordusunu hard anal ile dumur ettiği muharebedir. öyle saça böyle tarak öyle göte böyle hehehehe hesabı bir muharebe olmuştur.