1.
tyrian moru, erguvan kırmızısı, kraliyet moru, erguvan moru veya imparatorluk moru denilen, yunancada porphyra, latincede purpura olarak ismlendirilen, 4 tür deniz salyangozundan elde edilen içinde brom olan bir boya.
fenikeliler’in bütün ak deniz pazarını ellerinde tuttuğu çok gelişmiş ticaret ağının varlık sebebi. kralların tutkulu olduğu o dönem arzu nesnesi halini almış ve ilk olarak fenikeliler'in m.ö. 1570'te üretmeye başladığı, elde etmesi son derece zor ve zahmetli, solmayan, ışık aldıkça parlayan, mordan kırmızıya kadar geniş renk aralığı olan bir boya sur moru.
fenikeliler ismi de buradan geliyormuş: grekçe, "koyu mor rengin vatanı" demek olan phoiníkē sözcüğünden.
rivayet odur ki; bir gün, sur (tyre) şehri’nin baş tanrısı melgart ve tyros köpekleriyle sahilde yürüyüşe çıkarlar, melgart köpeğin bir salyangozu ısırdıktan sonra ağzının mor renge boyandığını fark eder. tyros renge vurulur ve bundan böyle kıyafetlerinin bu renkte olmasını ister.
theodoor van thulden, 1636-1638
kumaş boyamacılığı böyle başlamıştır diyebiliriz. sur moru, murex brandaris başta olmak üzere derin sularda yaşayan 4 tür deniz salyangozunun mukus bezlerinin opak sıvısından elde edilir. (murex trunculus, purpura lapillus, helix ianthina). üç gün güneşte bekletilen salyangozlardan elde edilen opak sıvılar tuz ile karıştırılıp püre yapılır, dokuma iplikleri istenilen renk elde edilene kadar kazanlarda kaynatılırdı.
tarihçi b. caseaua bir de miktar belirtmiş notlarında: “10.000 adet deniz salyangozundan elde edilen 1 gram boya bir giysinin sadece kenarlarını koyu renge boyamaya yetiyordu”.
homeros, ilyada'da ve virgil, aeneis'te de bahsi geçen, romalı senatörlerin ve yunan aristokrasisinin kıyafetlerinin de rengi olan, bu kadar özel ve zor elde edilen sur moru o dönemlerde altın ve gümüşten çok daha değerliydi ve pahalıydı.
arkeofili.com/mor-tutkusuyl...
www.worldhistory.org/trans/...
fenikeliler’in bütün ak deniz pazarını ellerinde tuttuğu çok gelişmiş ticaret ağının varlık sebebi. kralların tutkulu olduğu o dönem arzu nesnesi halini almış ve ilk olarak fenikeliler'in m.ö. 1570'te üretmeye başladığı, elde etmesi son derece zor ve zahmetli, solmayan, ışık aldıkça parlayan, mordan kırmızıya kadar geniş renk aralığı olan bir boya sur moru.
fenikeliler ismi de buradan geliyormuş: grekçe, "koyu mor rengin vatanı" demek olan phoiníkē sözcüğünden.
rivayet odur ki; bir gün, sur (tyre) şehri’nin baş tanrısı melgart ve tyros köpekleriyle sahilde yürüyüşe çıkarlar, melgart köpeğin bir salyangozu ısırdıktan sonra ağzının mor renge boyandığını fark eder. tyros renge vurulur ve bundan böyle kıyafetlerinin bu renkte olmasını ister.
theodoor van thulden, 1636-1638
kumaş boyamacılığı böyle başlamıştır diyebiliriz. sur moru, murex brandaris başta olmak üzere derin sularda yaşayan 4 tür deniz salyangozunun mukus bezlerinin opak sıvısından elde edilir. (murex trunculus, purpura lapillus, helix ianthina). üç gün güneşte bekletilen salyangozlardan elde edilen opak sıvılar tuz ile karıştırılıp püre yapılır, dokuma iplikleri istenilen renk elde edilene kadar kazanlarda kaynatılırdı.
tarihçi b. caseaua bir de miktar belirtmiş notlarında: “10.000 adet deniz salyangozundan elde edilen 1 gram boya bir giysinin sadece kenarlarını koyu renge boyamaya yetiyordu”.
homeros, ilyada'da ve virgil, aeneis'te de bahsi geçen, romalı senatörlerin ve yunan aristokrasisinin kıyafetlerinin de rengi olan, bu kadar özel ve zor elde edilen sur moru o dönemlerde altın ve gümüşten çok daha değerliydi ve pahalıydı.
arkeofili.com/mor-tutkusuyl...
www.worldhistory.org/trans/...
devamını gör...
2.
romalılarda otorite ve statüsünün sembolü olan ayrıca prestij ve zenginliği de temsil eden bir renktir sur moru.
fenike mitlerinde mor rengin keşfi şöyle anlatılır; tyre (sur) şehrinin baş tanrısı melgart ve perisi tyros sahilde yürürken köpekleri ıslak bir yumuşakçayı ısırır, köpeğin ağzının mor renge boyandığını fark ederler ve tyros kıyafetlerinin bu renge boyanmasını ister. böylece kumaş boyama endüstrisi başlamış olur.
tarihçiler, 10.000 adet deniz salyangozundan 1gr boya elde edildiğini ve boyanın bir giysinin sadece kenarlarını boyamaya yettiğini belirtmektedir.
antik roma'da imparatorluk yapıları ve lahitleri koyu ve düz bir mor renge sahip olduğu, bazen bir parşömeni bile boyamak için kullandıkları belirtilir.codex rossano bunlara güzel bir örnektir.
fenike mitlerinde mor rengin keşfi şöyle anlatılır; tyre (sur) şehrinin baş tanrısı melgart ve perisi tyros sahilde yürürken köpekleri ıslak bir yumuşakçayı ısırır, köpeğin ağzının mor renge boyandığını fark ederler ve tyros kıyafetlerinin bu renge boyanmasını ister. böylece kumaş boyama endüstrisi başlamış olur.
tarihçiler, 10.000 adet deniz salyangozundan 1gr boya elde edildiğini ve boyanın bir giysinin sadece kenarlarını boyamaya yettiğini belirtmektedir.
antik roma'da imparatorluk yapıları ve lahitleri koyu ve düz bir mor renge sahip olduğu, bazen bir parşömeni bile boyamak için kullandıkları belirtilir.codex rossano bunlara güzel bir örnektir.
devamını gör...